Tác động của AI đối với báo chí – Thách thức và cơ hội

Hội thảo có sự tham dự của ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam và lãnh đạo, nhà báo, biên tập viên, phóng viên của các cơ quan báo chí Trung ương, địa phương.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Giám đốc Trung tâm Bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí Nguyễn Thị Hải Vân đã khái quát những cơ hội và thách thức mà AI mang lại đối với báo chí ngày nay.

Trong đó, về cơ hội, AI giúp cho các nhà báo tổng hợp và phân tích dữ liệu nhanh chóng hơn, giúp các nhà báo tiết kiệm thời gian và nỗ lực trong quá trình sản xuất tin, bài. Bên cạnh đó, AI giúp cho các tòa soạn lựa chọn những nội dung phù hợp với nhu cầu từng nhóm độc giả, từ đó tăng khả năng tương tác và độ hấp dẫn của các sản phẩm báo chí...

Tuy nhiên, song song với những cơ hội, thách thức mà AI mang lại không hề nhỏ, điển hình như việc AI có thể tạo ra những tin tức, hình ảnh, video giả mạo với nội dung chi tiết và trôi chảy, khiến người đọc khó có thể nhận ra đó là tin giả...

Những điều này đòi hỏi các cơ quan báo chí, các nhà báo và người làm báo cần có sự đào tạo và chuẩn bị kỹ lưỡng để sử dụng AI một cách hiệu quả, đồng thời bảo đảm tính tin cậy và đạo đức trong việc truyền tải thông tin.

Phân tích, đánh giá rõ hơn về vấn đề trên, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh cho rằng: Các công nghệ AI nếu được ứng dụng và triển khai sớm để tranh thủ tối đa sức mạnh, có thể tác động tích cực giúp các cơ quan báo chí phát triển bền vững.

"Có thể thấy lợi ích của công nghệ nhân tạo AI đối với các cơ quan báo chí trong việc lập trình, tìm khuôn thức trong dữ liệu, gợi ý các ý tưởng về nội dung, hỗ trợ công việc biên tập, gợi ý ý tưởng bài viết, lập danh sách bài liên quan để bổ trợ cho một bài viết, đưa ra nhiều phiên bản nội dung khác nhau cho từng đối tượng, sử dụng AI trong dẫn chương trình truyền hình…", Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh nêu dẫn chứng.

Tuy nhiên, việc sử dụng AI có thể dẫn đến sự phụ thuộc quá mức vào công nghệ, giảm đi vai trò của con người trong việc kiểm tra và xác minh thông tin. Có những nội dung do AI đưa ra không thể kiểm chứng được độ chính xác và có thể gây tác động xấu, quy mô lớn đến xã hội. Trong tương lai, AI nếu không còn là trung gian mà trực tiếp đưa thông tin đến thẳng người độc giả thì vấn đề đặt ra cho các cơ quan báo chí, các nhà báo làm thế nào để thích ứng liên tục, cần phải có tư duy thích ứng và hiểu rõ độc giả cần gì và AI tác động đến niềm tin ra sao...

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cũng đưa ra các gợi ý trong việc sử dụng AI đối với các cơ quan báo chí trong tương lai như việc xây dựng quy chuẩn đạo đức hoặc tiêu chuẩn sử dụng AI. Cần có một cán bộ điều phối mọi dự án về AI và tổ chức đào tạo về kỹ năng sử dụng AI để giúp các nhà báo, tòa soạn thông tin chính xác đến độc giả, tránh trùng lặp và phụ thuộc vào AI.

"Nhưng dù công nghệ nhân tạo có phát triển ra sao thì điều quan trọng nhất là chúng ta phải sử dụng AI một cách hiệu quả trước những cơ hội và thách thức đối với báo chí", Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh nhấn mạnh.

Tại hội thảo, các đại biểu đã cùng tập trung thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm, xác định phân tích những trường hợp cụ thể liên quan đến việc báo chí tận dụng được lợi thế của AI mà vẫn giữ vững đạo đức nghề nghiệp và tính trung thực của thông tin. Đồng thời, đưa ra những ý kiến đóng góp cho công tác đào tạo, bồi dưỡng các nhà báo trong thời đại số.

Ngọc Anh