Mối nguy từ những cây cầu treo hàng chục năm tuổi
Những cây cầu treo hàng chục năm tuổi phân bổ khắp cả tỉnh Nghệ An hiện đã xuống cấp, hư hỏng. Sau sự cố sập nhịp cầu Phong Châu (Phú Thọ), người dân khi lưu thông trên các cầu treo này, luôn cảm thấy bất an vào mùa mưa bão, lũ lụt.
Những cầu treo xuống cấp
Những năm 80 của thế kỷ trước, cây cầu treo bắc qua sông, suối được xem là phương tiện thiết yếu giúp người dân rút ngắn thời gian lưu thông, phát triển kinh tế. Tuy nhiên, đến nay những cây cầu treo “già cỗi”, lại đang là ẩn họa, nhất là mỗi mùa mưa lũ về.
Đơn cử, tại xã Phong Thịnh, huyện Thanh Chương, vào 4 năm trước, cầu treo sông Giăng, nối 2 xã Thanh Liên và Phong Thịnh xảy ra một vụ tai nạn thảm khốc khiến 5 người rơi xuống sông tử vong. Vụ tai nạn để lại nỗi ám ảnh và bất an cho người dân mỗi khi đi qua cầu.
Đây là cây cầu dân sinh quan trọng, kết nối 10 xã với hàng vạn người dân của vùng Cát Ngạn và trung tâm huyện, nên hằng ngày có rất nhiều phương tiện qua lại. Tính đến nay, cầu này đã có tuổi đời gần 40 năm, sau nhiều năm sử dụng, cầu treo sông Giăng đã có nhiều hạng mục xuống cấp, hư hỏng.
Hay như tại huyện Tân Kỳ, hiện địa phương này có 4 cây cầu treo gồm: Đò Rô, An Ngãi, Tân Thanh Hồng và Tiên Kỳ cũng rơi vào tình trạng tương tự. Theo ông Vi Văn Quang, Trưởng phòng KTHT, UBND huyện Tân Kỳ cho biết, 4 cây cầu treo trên đều được xây dựng cách đây hơn 15 năm, nên xuống cấp.
Từ năm 2022, UBND huyện tiến hành tu sửa, bảo dưỡng cả 4 cây cầu. "Kinh phí cho việc duy tu sửa chữa có hạn, chỉ được sửa chữa khi có hư hỏng. UBND huyện chỉ đạo các xã huy động lực lượng nghiêm cấm xe có tải trọng đi qua, cấm người và phương tiện lưu thông khi có mưa bão", ông Vi Văn Quang cho biết.
Gần đây nhất, vào tháng 3/2024 vừa qua, cầu treo Kẻ Nính bắc qua sông Hiếu, xã Châu Hạnh, Quỳ Châu bất ngờ đổ sập. Theo đó, cầu treo Kẻ Nính được xây dựng vào năm 2011 với tổng kinh phí trên 24 tỷ đồng.
Nguyên nhân sập cầu được ngành chức năng xác định, do đất nền đường đầu cầu phạm vi dưới thanh neo bị sụt lún làm thanh neo phía hạ lưu mố neo M2 bị dịch chuyển, gãy sập, làm dây cáp chủ kéo đỉnh trụ tháp phía hạ lưu mố M2 chuyển vị theo phương ngang, gây mất ổn định trụ tháp, làm sập toàn bộ nhịp treo của cầu.
Đó là một trong hàng chục cây cầu treo tại tỉnh Nghệ An hiện đang trong tình trạng xuống cấp, hư hỏng. Các cầu treo ở Nghệ An hầu hết nằm trong những khu vực miền núi chia cắt, thường xuyên bị ảnh hưởng bởi mưa lũ và có tuổi đời hàng chục năm. Các hạng mục đã rỉ sét, bào mòn, đứt gãy. Nên mỗi lần mưa lũ xuất hiện, người dân đi qua cầu đều có cảm giác lo sợ, bất an.
Ẩn họa… mùa mưa bão
Tại xã Bồng Khê, huyện Con Cuông có cầu treo Thành Nam được đưa vào sử dụng từ năm 2000, chiều rộng 3,5 m, chiều dài hơn 200 m. Cầu do Sở GTVT Nghệ An quản lý, là tuyến giao thông huyết mạch nối liền xã Mẫu Đức, Đôn Phục, Bình Chuẩn, Thạch Ngàn…Tuy nhiên, sau hàng chục năm sử dụng, nhiều ốc vít trên cầu bị gỉ sét, mặt cầu có nhiều đoạn bị bong tróc, rạn nứt, cáp treo cũ kỹ. Khi các phương tiện lưu thông qua cầu, đặc biệt là ô tô, thường phát ra tiếng kêu răng rắc.
Thường xuyên lưu thông trên cầu này, anh Đậu Khắc Tùng, người dân xã Mậu Đức cho biết, mỗi khi đi qua có nhiều phương tiện cùng lúc, cầu rung lắc làm mọi người lo lắng. "Tôi làm nghề vận tải taxi, mỗi lần đi qua cầu, nhất là lúc đông xe cộ thì cầu rung lắc. Có hôm, vì đông người quá, tôi phải đợi cho hết người qua mới dám đi. Người dân thở phào nhẹ nhõm khi đến bên kia cầu", anh Tùng cho biết. Để đảm bảo an toàn cho người qua lại, Ban quản lý cầu đã ngăn chặn các phương tiện có trọng tải lớn vào cầu, hướng dẫn bà con đi lại trong những ngày mưa bão.
Cách cầu treo Thành Nam khoảng 5 km là cầu treo Bãi Ổi, thuộc xã Chi Khê, huyện Con Cuông. Cây cầu này được xây dựng vào năm 2011, có chiều dài 255,2 m, rộng 2,6 m. Hiện tại, cầu đã bị xuống cấp nghiêm trọng, với nhiều vị trí bị gỉ sét và bê tông bị nứt nẻ.
Theo đại diện phòng KTHT huyện Con Cuông, trên địa bàn hiện có 6 cây cầu treo bắc qua sông Lam, nằm ở các xã như Bồng Khê, Lạng Khê, Chi Khê... Do các cầu treo này đã được xây dựng từ lâu, nên hầu hết đều đang trong tình trạng xuống cấp.
Nói về vấn đề này, ông Nguyễn Trọng Quang, Trưởng phòng Quản lý chất lượng công trình giao thông (Sở Giao thông Vận tải Nghệ An) cho biết, hệ thống cầu treo ở tỉnh này được xây dựng từ khá lâu, nên hiện có khá nhiều cầu xuống cấp. Các huyện cũng gặp khó khăn về kỹ thuật trong việc bảo trì và sửa chữa cầu.
Cầu treo có ưu điểm là kinh phí đầu tư thấp, thời gian thi công ngắn và đáp ứng ngay nhu cầu của người dân. Tuy nhiên, cầu treo lại có trọng tải thấp. Các cầu treo chủ yếu là dạng cầu dây võng, với trụ cổng làm bằng thép hoặc bê tông, dầm thép, mặt cầu bằng thép hoặc gỗ, và quang treo bằng thép.
Ngoài ra, việc bảo dưỡng và sửa chữa cầu cần được thực hiện thường xuyên, nhưng công tác duy tu bảo dưỡng còn rất hạn chế. Chính vì vậy, "tuổi thọ" và độ an toàn của các cây cầu treo luôn là điều đáng lo lắng trước mỗi mùa mưa lũ.
Theo thống kê của Sở Giao thông vận tải Nghệ An, trên địa bàn tỉnh có tới 70 cầu treo. Trong đó, Sở và Khu Quản lý đường bộ 2 (Cục Đường bộ Việt Nam) quản lý hai cầu treo, 68 cầu còn lại do các huyện quản lý. Do quá trình sử dụng khá lâu năm, lượng phương tiện tham gia giao thông ngày càng tăng nên không ít cầu treo ở các địa phương khác như Kỳ Sơn, Tương Dương, Quỳ Châu, Quế Phong… cũng đang bị xuống cấp, hư hỏng.