Huyện Krông Ana (Đắk Lắk): 19 công trình cấp nước xuống cấp, hư hỏng
Từ năm 2003 đến nay trên địa bàn huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk được đầu tư 23 công trình cấp nước (CTCN) sinh hoạt tập trung với tổng kinh phí gần 58 tỷ đồng. Tuy nhiên chỉ có 4 công trình được đánh giá hoạt động hiệu quả, số còn lại đã xuống cấp, hư hỏng và ngừng hoạt động.
Theo báo cáo của Đoàn kiểm tra liên ngành số 637 của UBND tỉnh Đắk Lắk, những CTCN được đánh giá hoạt động hiệu quả và xếp loại bền vững gồm: CTCN xã Hòa Bình; CTCN xã Ea Bông; CTCN xã Quảng Điền; CTCN Buôn Trấp huyện Krông Ana. Các CTCN này do Sở nông nghiệp & phát triển nông thôn, Trung tâm nước sạch & vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh, Ban QLDA huyện, UBND làm chủ đầu tư với tổng kinh phí trên 50 tỷ đồng (từ nguồn vốn WB, Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới. Các công trình này do TTNS&VSMT nông thôn tỉnh quản lý, vận hành).
19 công trình xuống cấp, hư hỏng chủ yếu tập trung ở 2 xã Dray Sáp và xã Ea Na. Các công trình này do UBND huyện, UBND xã, Phòng dân tộc làm chủ đầu tư, với tổng kinh phí gần 8 tỷ đồng. Các công trình này do UBND xã quản lý và vận hành.
Trong đó các công trình công suất thiết kế nhỏ không thể sửa chữa đang đề nghị thanh lý gồm 5 công trình: CTCN Buôn Dur 1, xã Dur Kmăl; CTCN Buôn Cuăh CTCN Buôn Tuôr B, Buôn Tuôr B1, Buôn Tuôr B2 thuộc xã Dray Sáp; CTCN Buôn Tơ lơ thuộc xã Ea Na.
Số công trình có công suất thiết kế nhỏ, hư hỏng nhiều gồm 13 công trình: CTCN Buôn Cuễ và CTCN Buôn K62 xã Băng Adênh; CTCN thôn 6 xã Hòa Bình; CTCN Buôn Tuôr A, CTCN Buôn Ka La, CTCN Buôn Kuốp thuộc xã Dray Sáp; CTCN Buôn KMăl thuộc xã Dur Kmăl; CTCN Buôn Knul, CTCN Buôn Mb Lớt thuộc xã Ea Bông; CTCN Buôn Ea Na, CTCN Buôn thôn Ea Tung, CTCN Buôn Drai, CTCN Buôn Cuăh thuộc xã Ea Na...
Trao đổi với phóng viên, ông Hoàng Minh Giám, Phó Chủ tịch UBND huyện Krông Ana cho biết, nguyên nhân dẫn đến các CTCN sinh hoạt tập trung trên địa bàn huyện xuống cấp, hư hỏng nhiều và hoạt động kém hiệu quả là do: Thứ nhất đầu tư vốn ít, công trình chỉ có giếng khoan và bồn chứa, không có hệ thống lọc nên chất lượng nguồn nước không đảm bảo; thứ 2 dự án đầu tư không tính toán kinh phí chi trả công cho người quản lý, khai thác vận hành; kinh phí duy tu, bảo dưỡng khi máy móc gặp sự cố lấy kinh phí này ở đâu, ai trả không nói rõ trong dự án; thứ 3, sau khi đầu tư các công trình giao về cho UBND xã quản lý; khi tiếp nhận xong thì UBND xã lại giao về cho thôn buôn, cộng đồng quản lý để khai thác, vận hành; thứ 4 trong quá trình khai thác cán bộ thôn, buôn không có chuyên môn nghiệp vụ nên khi máy bơm cháy, đường ống bể, hệ thống lọc bẩn… cán bộ thôn buôn không biết cách xử lý.
Mặt khác, theo ông Giám, một số hộ dân sử dụng nước không chịu đóng tiền điện. Các hộ dân thời gian đầu đều đăng ký sử dụng nước sinh hoạt tập trung, sau đó họ bỏ, quay lại sử dụng nguồn nước giếng của gia đình tự đào tự khoan. Số hộ sử dụng nước giảm, nguồn thu không đủ chi. Đáng nói, UBND là đơn vị quản lý nhưng thiếu sự quan tâm, kiểm tra giám sát, báo cáo tình hình với cấp trên nên các công trình bị xuống cấp, hư hỏng không được khắc phục kịp thời dẫn đến hư hỏng và ngừng hoạt động.
Trước thực trạng trên, ông Hoàng Minh Giám đề nghị UBND tỉnh, các Sở ngành liên quan tiếp tục quan tâm đầu tư, hỗ trợ kinh phí xây dựng mới các CTCN tập trung nhằm nâng cao tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch trong giai đoạn 2021-2025, đồng thời giúp các xã thực hiện hoàn thành tiêu chí số 17 về môi trường và an toàn thực phẩm trong bộ tiêu chí xã nông thôn mới.
Ông Hoàng Minh Giám cũng đề nghị cấp trên hạn chế đầu tư các công trình cấp nước quy mô nhỏ, lẻ, không phát huy được hiệu quả trong quá trình khai thác dẫn đến lãng phí nguồn ngân sách của Nhà nước.