Cảnh báo sớm điều tra phòng vệ thương mại
Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài là những ăng-ten của Việt Nam, cần nắm thông tin về tình hình kinh tế nước sở tại, cũng như các biện pháp phòng vệ thương mại (PVTM) tại nước sở tại để cảnh báo từ sớm, từ xa.
Cảnh báo từ sớm, từ xa
Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam trong nhiều năm trở lại đây, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu luôn đạt top đầu. Trong thời gian qua, Thương vụ đã phối hợp chặt chẽ với Cục PVTM, Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ cũng như các hiệp hội như Hiệp hội thép, Hiệp hội mật ong, Hiệp hội gỗ và các doanh nghiệp (DN) xuất khẩu của Việt Nam để làm việc với phía Hoa Kỳ trong các vụ kiện PVTM nhằm bày tỏ quan điểm, bảo vệ lợi ích hợp pháp của DN.
Theo ông Đỗ Ngọc Hưng - Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, các DN cần có tâm thế sẵn sàng ứng phó, xử lý khi vụ việc xảy ra để đảm bảo hợp tác đầy đủ, cung cấp thông tin, tài liệu cho cơ quan điều tra nhằm hướng tới kết quả khả quan nhất. “Các DN cũng nên tìm hiểu những mặt hàng Mỹ đã điều tra, áp dụng biện pháp PVTM để xem xét, đa dạng hóa nguồn nguyên liệu đầu vào, tránh bị vướng vào các vụ kiện lẩn tránh thuế hoặc liên quan đến Đạo luật Lao động cưỡng bức (UFLPA) khiến hàng hóa bị kiểm tra nghiêm ngặt và có nguy cơ bị trả lại”- ông Hưng cho biết.
Trong khi đó, bà Trần Thu Quỳnh - Tham tán thương mại Việt Nam tại Canada thông tin, Canada đang tiến hành điều tra chống bán phá giá đối với một số mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc mà DN Việt Nam cũng có thế mạnh như khung xe đầu kéo/khung xe container và tháp gió (turbin gió). Ngoài ra, gần đây, Thương vụ cũng nhận được các thông tin sẽ có cuộc điều tra mới liên quan đến sản phẩm nội thất văn phòng bọc vải của Việt Nam và có thể Cơ quan dịch vụ biên giới Canada (CBSA) sẽ tiến hành điều tra sản phẩm tháp điện gió và tấm năng lượng mặt trời xuất khẩu từ Việt Nam.
Thương vụ Việt Nam tại Canada khuyến nghị DN sản xuất của Việt Nam theo dõi thông tin cảnh báo, nắm xu thế và tình hình các vụ việc PVTM liên quan đến mặt hàng DN mình sản xuất, kể cả của các nước khác và khi bị điều tra cần tích cực phối hợp cung cấp thông tin để tránh bị áp thuế cao.
Phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp
Bà Trương Thùy Linh - Phó Cục trưởng Cục PVTM cho biết, để hạn chế thiệt hại đối với ngành sản xuất trong nước, nhiều quốc gia đang ngày càng tích cực trong việc sử dụng các công cụ PVTM, gồm biện pháp chống bán phá giá, biện pháp chống trợ cấp và tự vệ lên hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Điều này khiến số lượng vụ việc PVTM của nước ngoài đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam ngày càng gia tăng.
Theo bà Linh, ngoài số lượng vụ việc ngày càng gia tăng, thị trường điều tra ngày càng mở rộng. Hầu hết các thị trường xuất khẩu truyền thống lớn đều đã khởi xướng điều tra hàng hóa Việt Nam, số vụ việc do các nước ASEAN tiến hành cũng gia tăng, một số quốc gia và vùng lãnh thổ chưa từng hoặc ít điều tra Việt Nam như Mexico, Nam Phi, Đài Loan (Trung Quốc) cũng bắt đầu điều tra.
Hơn nữa, phạm vi sản phẩm bị điều tra ngày càng đa dạng. Không giới hạn ở các mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn như tôm, cá tra, thép, gỗ, pin mặt trời… mà mở rộng với những sản phẩm có giá trị và lượng xuất khẩu trung bình và nhỏ như máy cắt cỏ, mật ong, đĩa giấy, ghim dập… Cùng đó, xu hướng điều tra khắt khe hơn, đưa ra yêu cầu cao trong nhiều khía cạnh đối với Chính phủ, DN bị điều tra như thời hạn trả lời, yêu cầu bổ sung nhiều thông tin, khó xin gia hạn...
Theo Tổng Thư ký Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) Đinh Quốc Thái, đến nay ngành thép đối mặt 78 vụ việc điều tra PVTM, chiếm 30% số vụ việc PVTM liên quan tới các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam. Đặc biệt, chỉ trong tháng 8 và tháng 9 năm nay đã phát sinh 3 vụ việc. Ông Thái cũng cho biết, kết quả trong kháng cự PVTM có được phụ thuộc rất lớn vào chất lượng phối hợp giữa các bên liên quan, gồm: DN, hiệp hội ngành hàng, cơ quan nhà nước, trong đó, vai trò của các cơ quan thương vụ của Việt Nam ở nước ngoài là rất quan trọng.
Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hoàng Long khẳng định, việc điều tra chống trợ cấp đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam phải có cơ chế cảnh báo từ sớm, từ xa. Các Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài cần có những thông tin về tình hình kinh tế, chính trị nước sở tại, cũng như các biện pháp PVTM nước sở tại để hiệp hội, ngành hàng trong nước nắm bắt thông tin và có sự chuẩn bị.
Bên cạnh đó, các Hiệp hội, DN và đơn vị liên quan thuộc Bộ Công thương, Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài cần có sự phối hợp chặt chẽ, đồng hành, ủng hộ hỗ trợ lẫn nhau. Đặc biệt là tính chủ động, tích cực từ tất cả các thành viên, nhất là đơn vị trong Bộ để đồng hành, hỗ trợ các DN xuất khẩu, góp phần đưa xuất khẩu là một trong những động lực quan trọng đóng góp vào tăng trưởng đất nước thời gian tới.