Bất an hàng giả trên chợ mạng
Tại Hội thảo Chuyển đổi số trong lĩnh vực phòng chống hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ diễn ra ngày 12/11, tại TPHCM, nhiều ý kiến bày tỏ sự lo lắng, bất an vì sự xâm nhập của hàng giả, hàng nhái trên sàn thương mại điện tử.
Tràn lan hàng giả
Ông Nguyễn Ngọc Tý – Giám đốc điều hành Công ty TNHH Thời trang Nón Sơn phân trần, sau nhiều năm cùng với lực lượng chức năng phát hiện các vụ hàng giả, đến nay, Nón Sơn giả trên thị trường truyền thống đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, điều doanh nghiệp (DN) lo lắng nhất hiện nay chính là hàng giả trên không gian mạng diễn biến khá phức tạp. Nón Sơn giả đang được bán rất nhiều trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT), mạng xã hội. Các đối tượng giả thương hiệu bằng cách dùng app của nón Sơn, dùng sản phẩm thật quảng cáo nhưng khi giao hàng là hàng nhái. Theo ông Tý, có tình trạng, người tiêu dùng bức xúc vì mua hàng giả giá cao nên đến tận cửa hàng Nón Sơn để khiếu nại. Điều này ảnh hướng rất lớn đến uy tín của DN làm ăn chân chính.
Là chủ DN mỹ phẩm nhưng bà Phạm Thị Đào – Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất mỹ phẩm Anh Đào cũng đóng vai người tiêu dùng đặt mua hàng qua mạng xem “chiêu trò” của hàng giả trên chợ mạng như thế nào. “Tôi vào chợ mạng chỉ mua dụng cụ làm vườn, thế nhưng khi nhận hàng lại khác hẳn những sản phẩm mình đã đặt mua” - bà Đào bức xúc nói.
Liên quan đến hàng hóa giả nhãn hiệu, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, ông Trần Giang Khuê - Trưởng Văn phòng miền Nam Cục Sở hữu trí tuệ khẳng định: “Đang có rất nhiều hình thức bán hàng qua TMĐT nhưng trên không gian này cũng nở rộ hàng giả, hàng xâm phạm quền sở hữu trí tuệ. Có tình trạng bán điện thoại nhái hàng hiệu với giá 1 triệu đồng, thay vì giá hàng thật ở mức hàng chục triệu đồng; những túi xách thương hiệu nước ngoài cũng được rao bán 200.000 đồng/chiếc thì không thể là hàng thật. Sản phẩm của thương hiệu Adidas mà cũng bị làm nhái thương hiệu, sản phẩm như: Adidis, Adidos...”. Ông Khuê thông tin thêm, trước sự gian lận thương mại trên không gian mạng đã có những vụ khởi tố vụ án nhưng lại không khởi tố được bị can vì đối tượng ở nước ngoài.
Tăng cường truy xuất nguồn gốc hàng hóa
Mong muốn hàng giả không còn đất sống, nhất là hàng giả trên sàn TMĐT, nhiều DN cho rằng, lực lượng chức năng cần tăng cường kiểm tra, phát hiện và xử lý triệt để, mạnh tay hơn. Ông Nguyễn Văn Tý nêu quan điểm: “Hàng giả trên TMĐT đang trở thành vấn đề nhức nhối, ảnh hưởng đến người tiêu dùng, DN, nền kinh tế. Thiết nghĩ, Nhà nước nên sớm có luật để quản lý TMĐT. Trong đó, đòi hỏi người bán hàng trên TMĐT phải là hàng rõ ràng về nguồn gốc, phải có mã số định danh người bán để cơ quan chức năng dễ quản lý”.
Ở góc độ là DN chuyên sản xuất tem chống hàng giả, ông Nguyễn Viết Hồng – Tổng Giám đốc Công ty Vina CHG cho hay, nền tảng số giúp tiết kiệm nhiều chi phí, nguồn lực... nhưng các đối tượng lợi dụng chuyển đổi số để mua bán hàng giả trên không gian mạng rất nhiều. Vậy phải làm sao có những giải pháp để ngăn chặn hành vi sao chép hàng giả, mua bán hàng hóa không rõ nguồn gốc giúp người tiêu dùng phân biệt đâu là giả, đâu là thật. Theo ông Hồng, đơn vị đã sản xuất tem chống hàng giả ứng dụng công nghệ cao giúp DN bảo vệ thương hiệu, giúp lực lượng chức năng quản lý tốt hơn. Theo đó, tem chống hàng giả được in trực tiếp lên bao bi, thay vì dùng tem dán như trước kia giúp rút ngắn thời gian, tiết kiệm nhân lực trong phát hiện và xử lý hàng giả. “Người tiêu dùng nên thận trọng khi lựa chọn sản phẩm. Nếu mua hàng mà không truy xuất được nguồn gốc hàng hóa bằng tem chống hàng giả, bằng mã quét QR... thì nguy cơ hàng đó không phải hàng thật” - ông Hồng khuyến cáo.
Theo ông Trần Văn Dũng - Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ quản lý thị trường - Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công thương), tốc độc tăng trưởng trên TMĐT đạt trung bình 25%/năm. Chính vì tăng trưởng tốt nên TMĐT tiếp cận được nhiều người tiêu dùng, giao hàng rất nhanh. Tuy nhiên, cùng với đó, nạn mua bán hàng giả cũng đã và đang diễn biến phức tạp trên môi trường mạng. “Thời gian qua lực lượng chức năng tăng cường chống hàng giả trên mạng bước đầu đạt kết quả tốt, song vẫn gặp khá nhiều khó khăn. Lực lượng quản lý thị trường tiếp tục đẩy mạnh chống hàng giả trên TMĐT bằng cách lập các tổ để theo dõi sát sao hơn” – ông Dũng nói.
Theo Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, 9 tháng năm 2024 phát hiện, xử lý 2014 vụ vi phạm trong lĩnh vực thương mại điện tử với số tiền xử phạt trên 35 tỷ đồng, chuyển cơ quan điều tra 33 vụ do có dấu hiệu vi phạm hình sự.