Cá nướng Pác Ngòi
Ở độ cao khoảng 145m so với mực nước biển, Ba Bể là hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam thuộc xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn.
Ngoài những phút giây thư giãn ngắm cảnh khi du thuyền trên mặt hồ, tại các điểm dừng chân, du khách còn được thưởng thức món ăn mang đậm phong vị địa phương trên núi như cá, tôm hồ, chuối nương… Đặc biệt, món cá nướng của người dân bản Pác Ngòi là món ăn nhất định phải thử khi đến hồ Ba Bể.
Hồ Ba Bể có rất nhiều cá. Thông thường người dân ở đây đánh bắt bằng phương pháp thủ công. Tuy cá không nhiều nhưng chất lượng thì vô cùng tuyệt vời, vì thịt cá trắng và thơm ngọt. Người dân bản Pác Ngòi thường chọn loại cá chỉ nhỏ bằng ngón tay cái, loại to nhất cũng chỉ bằng hai ngón tay người lớn, giống cá bống, lại giống con cá nẹp dưới xuôi để làm ra món cá nướng.
Cá nướng ở Pác Ngòi là món ăn khoái khẩu của nhiều du khách bởi không có mùi tanh, tuy bé bằng ngón tay nhưng hương vị lại hấp dẫn, có thể ăn cả thịt, xương. Cá ở đây được bắt theo phương pháp thủ công như quăng chài, cất vó nên cá rất tươi ngon. Sau vài ngày phơi cho giòn nắng, những con cá đã khô được đặt trong rổ bày bán. Trên bến dưới thuyền đâu đâu cũng có người bán rong, tay cầm những rổ cá đã được nướng bán cho khách du lịch.
Để có được món cá nướng, phải trải qua một quá trình chế biến cá, dù không khó nhưng lại mất thời gian. Cá tươi sau khi được đánh bắt sẽ chọn những con đều nhau, mổ lấy ruột bỏ đi và rửa sạch, sau đó cho vào chõ đồ chín tới. Tiếp đến, người ta dùng nẹp tre để tạo thành kẹp, mỗi kẹp chừng 8 - 10 con, sau đó đem những kẹp cá phơi cho khô ngoài nắng. Cá phơi khoảng 3 - 4 nắng là được.
Khi ăn, ta chỉ cần dùng tay gỡ nẹp ra hoặc nếu không muốn có thể để nguyên nẹp tre rồi đem nướng trên bếp than. Than hoa sẽ làm cho cá thơm hơn rất nhiều. Cá ở hồ Ba Bể không tanh như cá sông, cá biển, khi chín đều có màu vàng sẫm, thịt rất thơm, ngọt và chắc. Cá nướng chín tới chấm cùng nước mắm ớt, tương ớt hoặc muối trộn mắc khén - đúng chuẩn hương vị núi rừng, trở thành món ăn khoái khẩu của nhiều du khách.
Đến với Bắc Kạn, không có gì tuyệt vời bằng ngồi bên hồ Ba Bể, thưởng thức món cá nướng Pác Ngòi cùng vài ly rượu ngô đồng. Cá nướng Pác Ngòi dân dã mà nồng đậm, bình dị và mộc mạc như chính những người dân bao đời nay vẫn miệt mài quăng lưới trên vùng hồ Ba Bể.
Miếng cá nướng thoảng mùi khói bếp đưa ta trở về với những kí ức tuổi thơ, dư vị đậm đà của nồi cá kho được các bà, các mẹ vùi trong rơm rạ thuở nào...