Tạo bệ phóng cho tài năng trẻ sáng tạo

Khi người trẻ đam mê sáng tạo

Thực ra câu chuyện tình Chí Phèo - Thị Nở đã từng được khai thác nhiều trên phim ảnh, sân khấu, nhạc kịch, thế nhưng với MV “Chuyện của Chí Phèo” của Thanh Hương, khán giả lại có những góc tiếp cận mới mẻ thông qua âm nhạc. Đó là sự kết hợp giữa dân gian và hiện đại.

Thời gian gần đây, nhiều nghệ sĩ trẻ đã lựa chọn đưa chất liệu truyền thống trong kho tàng văn hóa dân gian vào sản phẩm âm nhạc của mình. Họ đã tiếp nhận âm nhạc dân tộc theo một xu thế mới, góp phần tạo nên sự đa dạng, sôi động cho đời sống âm nhạc nước nhà, đồng thời đưa văn hóa truyền thống không ngừng lan tỏa. Nổi bật có thể kể đến ca sĩ Hoàng Thùy Linh với MV âm nhạc “Để Mị nói cho mà nghe”. Chất liệu được khai thác là âm hưởng dân ca, dân vũ, văn hóa đặc trưng, trong đó bao gồm cả trang phục dân tộc. Rồi MV “Gieo quẻ” cũng khai thác chất liệu dân gian, truyền thống từ văn hóa đến âm nhạc, thu hút sự quan tâm của giới trẻ.

Hay như nghệ sĩ Ngô Hồng Quang, một người trẻ dành tình yêu đặc biệt cho âm nhạc dân gian. Những chuyến đi Tây Bắc, Tây Nguyên, Nam Bộ... là mỗi lần anh lắng nghe những giai điệu âm nhạc ở chính nơi nó sinh ra để thấu hiểu và truyền tải vào tác phẩm của mình. Bền bỉ nhiều năm, nghệ sĩ Ngô Hồng Quang liên tục cho ra mắt những sáng tác mới từ chất liệu âm nhạc bản địa và những bài dân ca phối khí mang màu sắc đương đại, được giới chuyên môn đánh giá cao.

Một cái tên nữa cũng không thể không nhắc đến là ca sĩ trẻ Hà Myo (Nguyễn Thị Ngọc Hà) với “Xẩm Hà Nội”, một MV âm nhạc thể hiện nghệ thuật hát xẩm kết hợp một cách đầy ăn ý với rap và nhạc điện tử cùng vũ đạo hiện đại. “Xẩm Hà Nội”, “Xẩm xuân xanh”, “Xẩm bốn mùa hoa Hà Nội”... được nhiều người đón nhận.

Còn ở lĩnh vực mỹ thuật, chàng họa sĩ trẻ Nguyễn Văn Bắc, nghệ danh Nam Chi là một trong những họa sĩ trẻ hiện nay đang theo đuổi dòng tranh dân gian. Không chỉ nỗ lực bảo tồn, anh còn cho ra đời nhiều tác phẩm thuộc hai dòng tranh Hàng Trống và Kim Hoàng. Việc được đào tạo chính quy và tự tìm tòi, nghiên cứu đã giúp Nam Chi có một góc nhìn bao quát, sâu sắc về mối tương quan giữa tranh dân gian Việt Nam và mỹ thuật đương đại, từ đó đưa ra những sáng tạo mang tính đổi mới và kế thừa.

Đối với lĩnh vực điện ảnh, các đạo diễn trẻ như Nguyễn Hoàng Điệp, Phan Đăng Di… đã mang đến những câu chuyện và phong cách làm phim độc đáo. Họ không ngừng thử nghiệm với các hình thức kể chuyện và kỹ thuật quay phim mới. Sự sáng tạo của các nghệ sĩ trẻ này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng điện ảnh Việt mà còn mở ra cơ hội cho việc giới thiệu điện ảnh Việt Nam ra thế giới.

Có thể thấy, bất cứ lĩnh vực nào của văn hóa nghệ thuật cũng có những tài năng trẻ luôn cháy hết mình, họ đem sự sáng tạo góp phần làm phong phú thêm các sản phẩm văn hóa, giúp ngành công nghiệp văn hóa thích ứng với xu hướng hiện đại. Với sự mới mẻ, giàu sáng tạo, những tác phẩm có sức hút mạnh mẽ, góp phần làm tăng giá trị văn hóa và phát triển thị trường nghệ thuật.

TS Nguyễn Liên Hương - Tạp chí Văn hóa nghệ thuật cho rằng, thế hệ trẻ với sự sáng tạo, năng động và tiếp cận nhanh chóng với công nghệ đang tạo nên một làn sóng mới trong sự phát triển của văn hóa, nghệ thuật. Họ được kỳ vọng sẽ mang đến những góc nhìn mới mẻ, những phong cách độc đáo và những tác phẩm nghệ thuật đa dạng.

Nâng đỡ để tỏa sáng

Trên các lĩnh vực, từ âm nhạc, mỹ thuật, điện ảnh, thời trang… chất liệu truyền thống, văn hóa dân tộc đang trở thành nguồn cảm hứng cho các bạn trẻ sáng tác những tác phẩm mang hơi thở đương đại. Nhiều dự án của những người trẻ đã trở thành không gian kết nối các nghệ sĩ, nghệ nhân, các nhà nghiên cứu, những người thực hành văn hóa nghệ thuật, các nhà sáng tạo cùng nhau tạo nên không gian tương tác, chia sẻ ý tưởng, mang nhiều giá trị cho cộng đồng và công chúng.

Tuy nhiên theo nhìn nhận của những chuyên gia văn hóa, sự phát triển và đóng góp của nghệ nhân, nghệ sĩ trẻ vẫn gặp phải nhiều khó khăn như thiếu nguồn lực tài chính, hạn chế trong cơ hội phát triển và sự chưa đồng bộ trong chính sách hỗ trợ. Để họ có thể phát huy hết tiềm năng của mình và góp phần tích cực vào sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp văn hóa, việc xây dựng và thực hiện các chính sách hỗ trợ hiệu quả là vô cùng cần thiết.

Nói về vấn đề này, PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng, các chính sách hỗ trợ nghệ nhân và nghệ sĩ trẻ là yếu tố quyết định trong việc thúc đẩy sự phát triển của các ngành công nghiệp văn hóa, góp phần tạo dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững và đổi mới trong lĩnh vực nghệ thuật. Các chính sách này không chỉ hỗ trợ việc phát triển cá nhân của nghệ sĩ mà còn thúc đẩy sự sáng tạo, bảo tồn văn hóa truyền thống và nâng cao giá trị kinh tế của ngành công nghiệp văn hóa.

Ở góc độ đào tạo, GS.TS Lê Thị Hoài Phương - Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia cho rằng, tài năng trẻ nghệ thuật góp phần không nhỏ vào việc bảo tồn, phát huy các giá trị nghệ thuật dân tộc phục vụ nhân dân trong nước và quảng bá ra thế giới. Nhà nước cần tiếp tục có sự điều chỉnh, thay đổi, bổ sung các chính sách phù hợp dành cho các trường đào tạo văn hóa nghệ thuật. Cần tính tới tính đặc thù của lĩnh vực này để giảm bớt những điều bất hợp lý, tạo điều kiện cho đội ngũ giảng viên cũng như học sinh, sinh viên phát huy khả năng và nhiệt huyết để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tài năng cống hiến cho xã hội.

Đồng quan điểm - Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam Tống Toàn Thắng cho rằng, cần thành lập quỹ hỗ trợ tài năng trẻ trong văn hóa nghệ thuật để cung cấp, tài trợ cho học bổng, dự án nghệ thuật và các hoạt động phát triển nghề nghiệp. Chính sách ưu đãi thuế cho các tổ chức, cá nhân đầu tư vào các dự án văn hóa nghệ thuật liên quan đến tài năng trẻ. Việc thành lập quỹ tài chính để hỗ trợ các tài năng trẻ trong việc học tập, nghiên cứu và sáng tác nghệ thuật, tài trợ dự án nghệ thuật, cung cấp hỗ trợ tài chính cho các dự án nghệ thuật do nghệ sĩ trẻ khởi xướng, sẽ giúp họ hiện thực hóa ý tưởng sáng tạo.

Phạm Sỹ