'Xuôi ngược Hà Nội' với những sắc màu thổ cẩm
“Xuôi ngược Hà Nội” là tên của một cuộc triển lãm do Mạng lưới “Vì một Hà Nội đáng sống” phối hợp với một số đơn vị tổ chức tổ chức trong 2 ngày 16 - 17/11, lấy cảm hứng từ sự đa dạng và phong phú của văn hóa Hà Nội, tích hợp với văn hóa miền xuôi của Đồng bằng sông Hồng và các tỉnh miền núi.
Có nhiều chất liệu, thành phần đến từ các cộng đồng dân tộc thiểu số đang góp phần tạo nên văn hoá tiêu biểu của Thủ đô như thảo quả và hồi trong phở; thổ cẩm trong thời trang; và vải nhuộm chàm trong không gian thương mại, triển lãm “Xuôi ngược Hà Nội” gợi nên quá trình dung hợp và tiếp biến văn hóa qua hàng nghìn năm của Thủ đô, đưa Hà Nội trở thành một trong những điểm giao thoa văn hóa đặc trưng nhất của Việt Nam, nơi mà truyền thống và hiện đại cùng tồn tại, tạo nên một bản sắc đa dạng và phong phú.
Với không gian vườn hoa Lý Thái Tổ (quận Hoàn Kiếm) cùng những câu chuyện lịch sử của khu vực này, ekip thực hiện đã kết hợp kỹ thuật nhuộm chàm và hoa văn thổ cẩm truyền thống để tạo nên tác phẩm sắp đặt hiện đại, tạo nên màu sắc rực rỡ vô cùng mới mẻ cho không gian này.
Anh Inra Jaka - đồng giám tuyển cho biết: “Các tấm thổ cẩm này được đóng góp bởi bà con đến từ khắp mọi miền Tổ quốc, tụ lại đây để đưa ta vào hành trình nhìn ngắm, ngửi, chạm, lắng nghe những câu chuyện của các dân tộc, và cho phép trí tưởng tượng của mỗi chúng ta được chìm đắm trong sắc màu và thanh âm của thổ cẩm trong nắng và gió của Hà Nội”.
Cũng trong khuôn khổ triển lãm đã diễn ra tọa đàm cùng tên. Tại đây, các diễn giả tập trung chia sẻ về giá trị văn hóa của các hoa văn thổ cẩm và tri thức bản địa liên quan đến nhuộm vải; về sự kết nối, dung hợp giữa văn hóa bản địa và đời sống đô thị hiện đại; về những thực hành sáng tạo hướng đến sự đa dạng, hoà nhập trong không gian đô thị.
Chị Tải Thị Mai - người dân tộc Pà Thẻn và bạn Vàng Thị Dế - dân tộc Mông đã vượt chặng đường hàng trăm cây số từ Hà Giang xuống tham dự toạ đàm, mang theo nhiều câu chuyện vừa thực tế, vừa thú vị về quá trình lưu giữ và sáng tạo chất liệu tri thức bản địa.
Chị Tải Thị Mai đã chia sẻ đầy tâm huyết về kỹ thuật làm vải bông truyền thống. Theo chị Mai, truyền thống người Pà Thẻn dùng giống bông bản địa (giống bông thấp, cho sợi mịn hơn bông thông thường) để dệt vải. Quá trình trồng hết sức vất vả và phụ thuộc nhiều vào thời tiết. Ngoài ra, quy trình nhuộm màu cho vải từ sợi bông cũng phức tạp.
“Bởi vậy nên song song với việc lưu giữ cách làm truyền thống, chúng tôi có ứng dụng cả một số cách nhuộm vải công nghiệp. Sản phẩm thuần thủ công thì có giá thành cao và được khách hàng quốc tế ưa chuộng hơn” - chị Mai cho hay.
Với ekip thực hiện triển lãm, “Xuôi ngược Hà Nội” không chỉ là một sự nhắc nhớ tới tinh thần mạnh mẽ, độc lập của người đi trước, mà còn là bước đệm hướng tới sự đa dạng của văn hóa rất nhiều nhóm người đang cùng bước đi ngay giữa Thủ đô.
Ông Lê Quang Bình - đại diện cho Mạng lưới “Vì một Hà Nội đáng sống” cho biết, văn hóa Hà Nội rất giàu có vì Hà Nội nằm trong Đồng bằng sông Hồng nên thừa hưởng văn hóa nơi đây. Ngoài ra, vì là Thủ đô nên Hà Nội đã đón nhận nhiều dòng người khắp nơi, từ miền xuôi đến miền ngược, từ đó làm cho văn hóa Hà Nội giàu có và đa dạng hơn.
“Qua triển lãm này, chúng tôi muốn nói rằng văn hóa Việt Nam rất đa dạng và phong phú, là một nền tảng giàu có cho sáng tạo. Điều quan trọng là chúng ta cần xây dựng một đội ngũ những người làm sáng tạo, yêu văn hóa, hiểu bản sắc và có thể cùng sáng tạo ra các sản phẩm mới, từ đó góp phần thúc đẩy công nghiệp văn hóa ở Hà Nội, đồng thời mang lại sự phát triển hài hòa giữa các vùng miền” - ông Bình chia sẻ.