Mùa đông châu Âu bắt đầu
Mùa đông ở hầu hết các quốc gia châu Âu là từ tháng 12 năm trước tới tháng 2 năm sau. Năm 2024 được coi là năm nóng nhất lịch sử nhưng ở thời điểm này khi mùa đông chưa chính thức bắt đầu thì tuyết đầu mùa đã rơi ở nhiều nơi.
Kể từ ngày 19/11, trận tuyết đầu mùa đã rơi xuống khắp Vương quốc Anh khiến nhiều chuyến tàu bị hủy, gây gián đoạn giao thông, hàng trăm trường học phải đóng cửa. Ngày 24/11, Vùng Scotland ghi nhận mức độ đầu đông lạnh nhất kể từ năm 1998, khi tuyết và băng bao phủ. Một số vùng phía bắc Scotland có nền nhiệt dưới âm 10 độ C, trong đó Braemar ở Aberdeenshire có nhiệt độ thấp nhất là âm 11,2 độ C.
Cơ quan Khí tượng quốc gia Anh (Met Office) cho biết lượng tuyết rơi dày 5 - 10cm làm gián đoạn các hoạt động ở vùng England, trong đó hạt Derbyshire bị ảnh hưởng nhiều nhất. Met Office đã đưa ra 3 cảnh báo vàng về tuyết và băng ở Đông Bắc và Tây Bắc vùng England, xứ Wales, Scotland và Bắc Ireland, khuyến cáo người dân về nguy cơ mất điện, xe cộ bị mắc kẹt và các khu vực nông thôn có thể bị cô lập. Trong khi đó, Công ty đường cao tốc quốc gia (National Highways) đã ban hành các cảnh báo hổ phách về tuyết rơi nghiêm trọng cho lái xe trên các tuyến đường bộ ở Đông Bắc và Tây Bắc vùng England.
Khoảng 64 trong tổng số 120 chuyến tàu của Công ty đường sắt East Midlands Railway đã bị hủy hoặc chậm ít nhất nửa giờ. Gần 200 trường học ở England và xứ Wales buộc phải đóng cửa do thời tiết lạnh.
Trước đợt mưa tuyết đầu mùa đông, Cơ quan An ninh y tế quốc gia Anh (UKHSA) đã đưa ra các cảnh báo vàng và hổ phách về thời tiết giá lạnh, khuyến cáo người dân đảm bảo những nhóm dễ bị tổn thương, trong đó có người cao tuổi cần được chuẩn bị cho điều kiện thời tiết khắc nghiệt của mùa đông năm nay. Còn chính quyền Anh đã ban hành các cảnh báo về nguy cơ băng giá và sương mù có thể gây nguy hiểm trên đường bộ.
Các nhà khoa học khí tượng Anh cho rằng, nếu như thời tiết ẩm ướt vào mùa đông năm 2023 đã trở nên tồi tệ hơn do biến đổi khí hậu, thì mùa đông năm nay tình hình có thể còn nghiêm trọng hơn. Nhóm các nhà khoa học thuộc World Weather Attribution nhận thấy do biến đổi khí hậu nên diễn biến tình hình ngày một xấu, khiến người dân phải chi phí nhiều hơn. Theo tổ chức nghiên cứu năng lượng ECIU, vụ thu hoạch đông năm nay có thể thấp hơn 20% so với năm 2023 do mùa đông ẩm ướt, đồng thời giá bánh mì và bia có thể sẽ tăng.
Không chỉ Vương quốc Anh, trong phạm vi toàn châu Âu, tuyết đầu mùa đã làm gián đoạn giao thông tại nhiều nước. Tại Pháp, khoảng 10% chuyến bay tại sân bay Charles deGaulle đã bị hủy. Ông Robert Sedjro, một hành khách, chia sẻ: "Chúng tôi đã làm xong mọi thủ tục, đi qua phòng chờ lên máy bay, nhưng chỉ còn vài phút trước giờ khởi hành, chúng tôi nhận được thông báo chuyến bay bị hủy vì thời tiết xấu". Tương tự, bà Suzanne Adjati cũng không giấu được sự thất vọng: "Chuyến bay của chúng tôi dự kiến khởi hành lúc 3h35 chiều. Sau khi làm thủ tục bình thường và chờ đợi suốt một tiếng, cuối cùng, chúng tôi được thông báo rằng máy bay không thể cất cánh".
Tại Phần Lan, trận bão tuyết đầu tiên trong năm đã gây thiệt hại lớn, khiến 80.000 hộ gia đình rơi vào cảnh mất điện và làm gián đoạn nghiêm trọng giao thông nhiều khu vực.
Đối với người châu Âu, mùa đông năm nay có thể chứng kiến giá khí đốt tăng cao, do nhu cầu tăng và thời tiết không còn thuận lợi, trong khi tăng trưởng hoạt động công nghiệp bị cản trở bởi giá nhiên liệu hóa lỏng (LNG) đắt đỏ. Các quy định mới về phát thải khí methane của Liên minh châu Âu (EU) cũng sẽ làm giá LNG tăng cao hơn.
Ông Javier Blas - chuyên gia phân tích của Bloomberg nhận định cuộc khủng hoảng khí đốt cũng như nhiên liệu sưởi ấm trong mùa đông ở châu Âu sẽ vẫn còn lâu dài, ảnh hưởng trực tiếp tới người tiêu dùng. Theo ông Blas, mùa đông 2024 - 2025 có thể sẽ là mùa đông khó khăn đối với châu Âu.
Theo ước tính của Công ty dịch vụ dầu khí Rystad Energy, mức thiếu hụt khí đốt của châu Âu ước lên tới 66 triệu m3/ngày, tương đương khoảng 1/3 lượng khí đốt tiêu thụ mỗi ngày của Vương quốc Anh. Cảnh báo trên được đưa ra đúng vào lúc đợt mưa tuyết đầu tiên của mùa đông năm nay cho dù châu Âu chưa chính thức bước vào mùa giá rét.
Vậy, nhận định chung về nền nhiệt mùa đông châu Âu năm nay ra sao? Nhóm nghiên cứu đến từ Cơ quan Khí tượng quốc gia Anh (Met Office) cho rằng, dù tuyết đã rơi sớm ngay khi chưa chính thức bước vào đông nhưng nhiều dấu hiệu cho thấy đây tiếp tục sẽ là một mùa đông ấm áp. Biến đổi khí hậu với việc Trái đất ấm hơn khiến mùa hè dài, nóng hơn còn mùa đông có xu hướng ngắn lại và nhiệt độ cũng khó xuống quá sâu.
Tuy nhiên, mùa đông này, nền nhiệt tại các quốc gia Bắc Âu trong đó có Thụy Điển, Thụy Sĩ sẽ vẫn thấp so với nhiệt độ chung của châu Âu. Riêng với nước Anh, hiện tượng thời tiết đáng chú ý phổ biến nhất là vào những đợt tuyết rơi thì sương mù cũng xuất hiện sớm hơn, đậm đặc hơn, lâu tan hơn, độ ẩm không khí tăng cao ảnh hưởng không nhỏ tới sinh hoạt bình thường của người dân.
Thị trường khí đốt châu Âu từng kỳ vọng mùa đông này sẽ là đợt cuối cùng mà giá khí đốt tăng cao, nhưng những diễn biến mới nhất đã cho thấy điều ngược lại. Sự chậm trễ đối với các dự án khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) đã làm suy yếu niềm tin rằng mùa đông 2024 - 2025 châu Âu sẽ ấm áp hơn.