Ứng dụng y tế từ xa: Không để ai bị bỏ lại phía sau
Từ năm 2020, nhằm nâng cao năng lực y tế cơ sở và cải thiện tiếp cận của người dân và đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, vùng sâu vùng xa với dịch vụ y tế chất lượng cao, Bộ Y tế đã triển khai phần mềm “Bác sĩ cho mọi nhà”.
Tính đến nay, hơn 1,3 triệu người dân đã được kết nối với cơ sở y tế, hơn 3.000 nhân viên y tế được đào tạo về hệ thống.
Nâng cao hiệu quả tư vấn, hướng dẫn điều trị
TS Hà Anh Đức - Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, trong bối cảnh giãn cách do đại dịch Covid-19, ngay từ năm 2020, Bộ Y tế đã triển khai đề án “Khám, chữa bệnh từ xa” và khai trương trên 1.000 điểm cầu. Đề án này được triển khai đã cứu sống được hàng nghìn người bệnh Covid-19 nặng. Cho đến nay, đề án đang được tích cực triển khai với hàng vạn lượt người bệnh được tư vấn khám, chữa bệnh từ xa trên toàn quốc.
Bên cạnh đó, nhằm nâng cao năng lực y tế cơ sở và cải thiện tiếp cận của người dân và đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, vùng sâu vùng xa với dịch vụ y tế chất lượng cao, từ năm 2020, Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) đã đồng hành cùng Bộ Y tế phát triển và thực hiện chương trình tư vấn khám, chữa bệnh từ xa tại tuyến y tế cơ sở sử dụng phần mềm “Bác sĩ cho mọi nhà” tại 8 tỉnh: Hà Giang, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Thừa Thiên Huế, Quảng Ngãi, Bình Định, Đắk Lắk, Cà Mau và đạt được những kết quả tích cực.
Bằng cách sử dụng hệ thống khám, chữa bệnh từ xa “Bác sĩ cho mọi nhà”, hơn 1,3 triệu người dân đã được kết nối với cơ sở y tế, hơn 3.000 nhân viên y tế được đào tạo về hệ thống.
Thực tế cho thấy, “Bác sĩ cho mọi nhà” là cầu nối cán bộ y tế tại trạm y tế xã với các đơn vị y tế tại tuyến huyện và các tuyến trên, giúp công tác tư vấn, hướng dẫn điều trị hiệu quả. Chương trình có tính năng cuộc gọi truyền hình, hỗ trợ thực hiện các cuộc họp giao ban hoặc sinh hoạt chuyên môn. Phần mềm còn có ứng dụng điện thoại thông minh thân thiện với người dùng, trao quyền cho người dân trong cộng đồng địa phương, bao gồm cả đồng bào dân tộc thiểu số và người khuyết tật, tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện.
Bà Ramla Khalidi - Trưởng đại diện thường trú của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam nhận xét, tác động của sáng kiến y tế từ xa tuyến y tế cơ sở “Bác sĩ cho mọi nhà” ở Việt Nam đã được thể hiện thông qua phản hồi của người sử dụng tham gia khảo sát tại địa bàn thực hiện dự án này. Việc triển khai phần mềm sáng tạo này đã thay đổi việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe bằng cách trao quyền cho người bệnh lựa chọn và đặt hẹn với các cán bộ y tế vào thời điểm phù hợp nhất. Người dân có nhu cầu khám, chữa bệnh có thể nhận được sự chăm sóc y tế kịp thời từ Trạm y tế xã với sự tư vấn của bác sĩ tuyến trên thông qua kết nối trực tuyến sử dụng ứng dụng “Bác sĩ cho mọi nhà”. Cách tiếp cận này không chỉ giảm chi phí cho người bệnh khi được chăm sóc y tế từ xa mà còn nâng cao năng lực của cán bộ y tế tại Trạm y tế xã, thúc đẩy hệ thống chăm sóc sức khỏe linh hoạt hơn.
Tập trung cho tuyến xã
BSCKII Nguyễn Văn Giao - Giám đốc Sở Y tế Hà Giang cho biết, trong quá trình tổ chức triển khai Dự án khám, chữa bệnh từ xa, bước đầu Hà Giang cũng đã đạt được những kết quả khả quan. Tuy nhiên, là một tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, hệ thống công nghệ đường truyền đôi lúc chưa ổn định, trình độ tiếp cận công nghệ thông tin của đội ngũ y tế còn nhiều hạn chế cũng là một trong những khó khăn trong quá trình triển khai Dự án.
Hiện tại, để có được hệ thống khám, chữa bệnh từ xa từ tuyến xã đến tuyến tỉnh, Hà Giang đã lồng ghép một số chương trình để thực hiện kết nối hàng tuần giữa tuyến huyện, tỉnh với tuyến Trung ương, còn với tuyến y tế cơ sở thực hiện hội chẩn trực tiếp giữa tuyến tỉnh với tuyến huyện đối với những ca bệnh khó. Trong thời gian tới, Hà Giang sẽ điều chỉnh, tổ chức thực hiện sự kết nối giữa các Trạm Y tế với Trung tâm thường trực cấp cứu tuyến huyện để hỗ trợ tuyến cơ sở thiết thực và hiệu quả hơn trong.
“Có thể nói, Y tế từ xa được triển khai trong thời gian qua tại Hà Giang không chỉ nâng cao năng lực cho nhân viên y tế tuyến dưới mà còn nâng cao hiệu quả điều trị tại cơ sở giúp người bệnh những nơi vùng sâu, vùng xa được tiếp cận với các dịch vụ khám, chữa bệnh chuyên sâu, giúp giảm tỷ lệ chuyển tuyến và tận dụng được giờ vàng cho bác sỹ và người bệnh trong điều trị” – BS Giao chia sẻ.
Từ những kết quả tích cực của chương trình phối hợp nói trên, Bộ Y tế đã phối hợp với Tổ chức Chăm sóc Sức khỏe quốc tế Hàn Quốc (KOFIH) và thông qua UNDP để huy động nguồn lực thực hiện dự án “Ứng dụng y tế từ xa nhằm tăng cường tiếp cận dịch vụ y tế cho các nhóm yếu thế tại Việt Nam” tại 10 tỉnh khó khăn, vùng sâu, vùng xa: Hà Giang, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Lào Cai, Lai Châu, Yên Bái, Tây Ninh, Hậu Giang, Bến Tre và Cà Mau.
Dự án sẽ hỗ trợ triển khai phần mềm “Bác sĩ cho mọi nhà” tại 10 tỉnh nói trên và hoàn thiện các giải pháp kỹ thuật số, cung cấp máy chủ, thiết bị công nghệ thông tin, đào tạo và hoàn thiện khung pháp lý về y tế từ xa.
Theo TS Hà Anh Đức, khám chữa bệnh từ xa trước đây là tập trung nhiều vào một số bệnh và tư vấn, hỗ trợ từ tuyến trung ương cho tuyến tỉnh cho đến tuyến huyện. Nhưng dự án này tập trung cho y tế cơ sở tức là tuyến xã. Tuyến xã sẽ được trang bị hạ tầng là máy tính, đã có phần mềm. Sau này sẽ đưa cán bộ y tế xã đi tập huấn, hỗ trợ chuyên môn về chăm sóc sức khỏe ban đầu. Đây là bước khởi đầu, trên cơ sở đó Bộ Y tế, Vụ Kế hoạch tài chính cùng với Cục Quản lý Khám, chữa bệnh sẽ có các lộ trình tiếp theo”.