Xã đảo Cái Chiên (Quảng Ninh): Loay hoay tìm nước ngọt
Mặc dù mới bước vào mùa khô, nước trong hồ trữ còn nhiều, nhưng hơn 200 hộ dân xã đảo Cái Chiên (huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh) lại đang chật vật vì thiếu nước sinh hoạt.
Mất gần 1 tiếng đồng hồ đi phà, cuối cùng chúng tôi cũng tới được đảo Cái Chiên - một xã đảo nằm ở phía Nam huyện Hải Hà, cách trung tâm huyện khoảng 15km đường biển. Cái Chiên giờ đã thay đổi nhiều. Đường bê tông liên xã đã nối liền 3 thôn Cái Chiên, Vạn Cả, Đầu Rồng. Nhiều nhà hàng, nhà nghỉ, homestay đã mọc lên phục vụ khách du lịch. Nhờ phát huy tốt tiềm năng, thế mạnh, tạo điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, đến cuối năm 2022, trên địa bàn xã không còn hộ nghèo, đời sống người dân được cải thiện.
Thế nhưng, khi hỏi đến nguồn nước sinh hoạt, thì hầu hết người dân tỏ ra ngao ngán. Chị Thảo - chủ một cửa hàng bán đồ ăn sáng tại thôn Cái Chiên nói: Khoảng 20 ngày nay, khu này bị mất nước hoàn toàn, tôi phải đi xin nước giếng khoan của hàng xóm để sinh hoạt và làm hàng ăn. Từ trước vẫn dùng nước từ đường ống nước sinh hoạt tập trung của xã, nhưng nước về cũng tậm tịt, màu nước ngả vàng nhưng vẫn phải dùng ăn.
Anh Hưng - chủ một cửa hàng tạp hóa tại thôn Cái Chiên cũng cho biết: Gia đình tôi và các hộ dân trong thôn vẫn sử dụng song song 2 nguồn nước, đó là nguồn nước giếng và nguồn nước từ nhà máy nước. Gần 3 năm nay, nguồn nước từ nhà máy đã rất ít. Chủ yếu gia đình tôi vẫn dùng nước từ giếng khoan để sinh hoạt. Tuy nhiên không phải hộ nào cũng có giếng khoan để dùng.
Tại thôn Đầu Rồng, mặc dù mới chuẩn bị bước vào mùa khô nhưng nhiều gia đình nhấp nhổm không yên vì thiếu nước sinh hoạt. Các hộ dân cho biết: Năm 2020, khi nhà máy nước sạch của xã đi vào hoạt động, các hộ được lắp đặt đường ống và đồng hồ nước nhưng chỉ có nước sạch sử dụng được 3 - 4 ngày. Khi đơn vị thi công làm đường ra khu du lịch, toàn bộ hệ thống đường ống bị hỏng và không có nước sử dụng. Cách đây hơn 1 năm, đã có người đến tháo đồng hồ nước mang đi. Do không có nước sạch, một số hộ dân thôn Đầu Rồng phải tự mắc đường ống dẫn nước từ khe núi về, nhưng cũng chỉ dùng được trong mùa mưa, từ dịp cuối năm đến tháng 3, tháng 4 âm lịch, nước ở các khe núi chỉ chảy nhỏ giọt, không đủ dùng cho sinh hoạt.
Có mặt tại thôn Vạn Cả, chúng tôi vẫn nghe những tiếng kêu than về nỗi khổ do thiếu nước sinh hoạt. Dẫn phóng viên tới hồ Bí, một người dân thôn Vạn Cả cho biết: Do được đầu tư từ lâu, hồ Bí hiện nay đang xuống cấp, rò rỉ nghiêm trọng, không đảm bảo tích nước. Cùng với đó, do không có người trông coi, quản lý nên rác thải, cây cối bịt hết đầu đường ống, không cấp được nước. Bên cạnh hồ Bí, các công trình trạm bơm, hệ thống lọc nước nhìn hoang tàn, han gỉ.
Được biết, từ năm 2017, Công trình cấp nước sạch tập trung của xã Cái Chiên được UBND huyện Hải Hà phê duyệt, tổng mức đầu tư gần 15 tỷ đồng (ngân sách của tỉnh hỗ trợ 70%, ngân sách của huyện 30%), bao gồm các hạng mục: Trạm bơm, nhà xử lý nước, cổng, tường rào, đường công vụ, 1 trạm biến áp điện… Ngoài công trình trên, xã đảo Cái Chiên còn có 2 công trình cấp nước sinh hoạt tự chảy. Tuy nhiên, cả 2 công trình này hiện cũng đang trong tình trạng hư hỏng, xuống cấp, không còn đủ lượng nước phục vụ sinh hoạt cho nhân dân.
Về vấn đề này, phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Đinh Quang Mạnh - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Cái Chiên. Tuy nhiên ông Mạnh lại khẳng định: “Hiện các công trình cấp nước sinh hoạt trên địa bàn xã đang hoạt động ổn định, đảm bảo cung cấp nước cho các hộ dân”.
Tại văn bản số 243 ngày 28/11/2024 của UBND xã Cái Chiên báo cáo UBND huyện Hải Hà nêu: Công trình cấp nước sinh hoạt tập trung của xã khi được bàn giao năm 2020 đưa vào hoạt động thường xuyên bị hỏng các trang thiết bị như: Máy biến tần của trạm bơm nước tập trung; hệ thống máy châm hóa chất xử lý làm sạch và trong nước; máy bơm nước số; hệ thống ống dẫn nước bị rò rỉ.
UBND xã đã báo cáo đề xuất với UBND huyện bố trí nguồn kinh phí hơn 2 tỷ đồng để triển khai thực hiện dự án nâng cấp, sửa chữa công trình cấp nước sạch tập trung xã Cái Chiên. Lãnh đạo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Hải Hà cũng xác nhận UBND xã Cái Chiên vừa có văn bản đề nghị UBND huyện cho sửa chữa một số hạng mục tại nhà máy nước. UBND huyện đã giao Phòng Kinh tế hạ tầng thuê đơn vị tư vấn để khảo sát, đề xuất phương án sửa chữa nhà máy nước. Đồng thời Phòng NNPTNT cũng đề xuất phương án sửa chữa, nạo vét hồ Khe Dầu để nâng cao năng lực trữ và cấp nước cho nhân dân.