Giấc mơ có nhà của người trẻ: Đang dần hiện hữu

Mòn mỏi vì “đuổi theo” giá nhà

Học tập và làm việc ở Hà Nội đã gần 15 năm nay song anh Nguyễn Tiến Minh (quê ở huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình) vẫn chưa thể có cơ hội sở hữu được một căn nhà.

Anh Minh kể, những năm 2010-2015, giá nhà chỉ khoảng 20-22 triệu đồng/m2 nhưng khi ấy, với mức thu nhập chỉ khoảng 6-7 triệu đồng/tháng, số tiền tích cóp sau nhiều năm vật lộn trên TP Hà Nội cũng không đủ giúp anh Minh có cơ hội sở hữu một căn hộ. “Giá nhà vẫn luôn vượt quá xa so với số tiền tôi kiếm được và tích góp. Đến giai đoạn những năm 2020-2021, khi số tiền tích lũy được là hơn 800 triệu đồng thì giá nhà đã lên tới hơn 40 triệu đồng/m2. Cảm giác như càng đuổi theo mục tiêu mùa nhà, thì cơ hội sở hữu nhà càng xa vời” – anh Minh than thở.

Đến khi lập gia đình, muốn mua một căn nhà để ổn định cuộc sống, anh Minh quyết định vay ngân hàng thì giá nhà đã lên quá cao nên không thể mua được. Sinh con, chi phí nhiều hơn, số tiền tích cóp hàng tháng ít đi, trong khi giá nhà lại tăng “phi mã”, giấc mơ mua nhà ở Hà Nội của vợ chồng anh Minh ngày càng trở nên xa vời. Và cho đến thời điểm này, đã lăn lộn hơn 1 thập kỷ trên thành phố, vợ chồng anh Minh vẫn phải ở trong căn hộ thuê tại khu vực phường Khương Thượng, quận Thanh Xuân, Hà Nội trong tâm trạng nay đây mai đó.

Câu chuyện của gia đình anh Minh chỉ là một trong rất nhiều trường hợp các gia đình trẻ hiện nay đang gặp phải tại các thành phố lớn. Có nhiều trường hợp, người mua quyết định vay tiền ngân hàng để mua nhà khi công việc đang ổn định và thu nhập cao. Thế nhưng vài năm sau đó, lãi suất vay tăng lên đột ngột đẩy họ rơi vào tình thế khó khăn, mở mắt ra là đã thấy đống nợ ập vào đầu.

Trong bối cảnh đó, không ít người phải chấp nhận bán nhà để lấy tiền trả ngân hàng vì không thể gồng gánh được khoản lãi suất ngân hàng. Hiện, việc sở hữu nhà ở đang trở thành thách thức lớn đối với người trẻ, đặc biệt khi giá bất động sản tại các thành phố lớn không ngừng gia tăng.

Theo báo cáo của CBRE Việt Nam, đến quý IV/2024, giá bán căn hộ chung cư tại Hà Nội đã chạm mốc 72 triệu đồng/m2 thông thủy, tăng 36% so với cùng kỳ năm 2023. Ngoài ra, nhiều dự án mở bán giai đoạn tiếp theo đã điều chỉnh giá tăng từ 10% đến 40% so với giai đoạn trước. Giá nhà chung cư liên tục leo thang khiến cho cơ hội sở hữu nhà của người trẻ ngày càng trở nên xa vời.

Không chỉ có vậy, việc giá nhà neo cao cũng là một phần nguyên nhân khiến giao dịch trên thị trường bất động sản luôn ở tình trạng trầm lắng.

Tại Hội nghị với các ngân hàng thương mại vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại nghiên cứu, tiếp tục có các gói tín dụng ưu đãi cho cả cung và cầu để phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho người trẻ từ 35 tuổi trở xuống và những đối tượng khó khăn.

Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh (HoREA) mới đây cũng đã kiến nghị nhiều giải pháp nhằm khuyến khích phát triển nhà ở thương mại giá vừa túi tiền. Cụ thể, HoREA đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét xây dựng cơ chế ưu đãi tín dụng cho nhóm người trẻ (độ tuổi 18 - 45 tuổi) lần đầu mua nhà thương mại giá rẻ. Mức lãi suất thương mại ưu đãi 6 - 7% một năm và được bảo đảm khoản vay bằng chính tài sản đã mua. Thời hạn ưu đãi lãi suất sẽ kéo dài 10 - 15 năm và được bảo đảm khoản vay bằng chính tài sản đã mua.

Với thời hạn vay kéo dài 10-15 năm, chính sách này được kỳ vọng tạo động lực cho các doanh nghiệp tái cấu trúc dự án, chuyển hướng đầu tư vào phân khúc nhà ở giá phù hợp với đa số người mua.

Trao đổi với báo chí, ông Đặng Hùng Võ - nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường nêu quan điểm, đây là một chính sách hoàn toàn đúng đắn khi tạo ra cơ hội để cả bên mua nhà và bên bán nhà đều được thuận lợi. Song rất cần có những xem xét cụ thể, chi tiết để gói tín dụng ưu đãi này mang tính khả thi cao. “Thực tế, ngân hàng cũng là một doanh nghiệp, họ cũng cần cân nhắc sức của doanh nghiệp có trợ giúp chính sách này hay không. Do đó đây cũng là vấn đề đáng lưu tâm” - ông Võ nói.

Cần gỡ thêm nhiều điểm nghẽn

Ngay sau khi có chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, nhiều ngân hàng đã triển khai ngay gói tín dụng lãi suất thấp với mục tiêu đẩy mạnh phát triển phân khúc nhà ở xã hội, vốn gặp rất nhiều điểm nghẽn trong thời gian qua.

Theo đó, một số ngân hàng đã triển khai các gói cho vay mua nhà với lãi suất ưu đãi, thậm chí dưới 4%/năm - mức thấp nhất trong nhiều năm qua.

Cụ thể, PVcomBank đang triển khai chương trình vay mua bất động sản với lãi suất khởi điểm từ 3,99%/năm trong 3 tháng đầu tiên. Khách hàng vay trong 6 tháng đầu cố định lãi 5,99%/năm hay 1 năm cố định lãi 6,2%/năm. Kỳ hạn vay trong 20 năm, hạn mức vay lên đến 85%.

ACB cũng vừa tung gói "Ngôi nhà đầu tiên" dành cho người trẻ với lãi suất ưu đãi từ 5,5%/năm, thời gian vay tối đa 30 năm. Gói vay cố định lãi suất kỳ đầu tiên trong 5 năm. Khách hàng tham gia gói vay này còn được hưởng chính sách ân hạn nợ gốc tối đa 12 tháng kể từ thời điểm giải ngân, miễn phí định giá tài sản bảo đảm và ưu đãi phí trả nợ trước hạn khi trả định kỳ hàng tháng.

Không chỉ ACB và PVcomBank, nhiều ngân hàng thương mại cũng đang triển khai loạt gói tín dụng ưu đãi cho khách hàng vay mua bất động sản, với mức lãi suất thấp. Điển hình như SHB cho vay với lãi suất 3,99%/năm, vay đến 90% giá trị nhà mua; ABBank cho vay với lãi suất từ 7,3%/năm…

Thông tin về chính sách ưu đãi nhà ở cho người trẻ khiến nhiều người vui mừng. Theo chia sẻ của anh Hoàng Xuân Kỳ (30 tuổi, ở huyện Kỳ Anh, tỉnh Nghệ An), giá nhà thời gian qua đã tăng quá cao. Với những người làm công ăn lương như vợ chồng anh Kỳ (tổng thu nhập 2 vợ chồng khoảng 30 triệu đồng/ tháng), nếu không có những chính sách ưu đãi cho người mua nhà thì không biết bao giờ vợ chồng anh mới có thể đạt được ước mơ sở hữu nhà ở Hà Nội.

“Chúng tôi mong có các chính sách hỗ trợ để tạo điều kiện cho những người trẻ có thể mua nhà từ chính thu nhập của mình” – anh Kỳ chia sẻ.

Giới chuyên gia đánh giá, gói tín dụng ưu đãi cho người từ 35 tuổi trở xuống mua nhà nếu được các ngân hàng đồng loạt triển khai sẽ tạo cơ hội an sinh lớn cho nhiều người trẻ đang gặp khó trong việc an cư. Đây là nhóm đối tượng lao động chính, nếu được ưu tiên, ổn định chỗ ở thì họ sẽ yên tâm phát huy năng lực. Tuy nhiên, ngoài mức lãi suất hợp lý, các ngân hàng cũng cần giảm bớt thủ tục phức tạp và áp thời hạn cho vay cần dài hơi, có thể cho vay tới 30 năm để giảm số tiền phải trả hàng tháng.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) thì nêu quan điểm, lãi suất chỉ là một trong những điều kiện để khách hàng vay vốn tín dụng mua nhà đất. Cùng với lãi suất, yếu tố quan trọng nằm ở nguồn cung. Thị trường hiện đang rất thiếu những sản phẩm vừa túi tiền, phù hợp với thu nhập của phần lớn người dân hiện nay. Nếu đưa ra gói chính sách ưu đãi về lãi suất mà nguồn cung vẫn thiếu thì người mua vẫn chẳng thể tiếp cận được nhà giá rẻ. “Bởi vậy, cùng với chính sách về lãi suất ưu đãi, cơ quan quản lý cần tiếp tục tháo gỡ khó khăn về pháp lý cho các dự án nhà ở, tạo niềm tin để doanh nghiệp tiếp tục phát triển, đầu tư vào các phân khúc mà thị trường đang cần” – ông Thịnh đề xuất.

Ông Nguyễn Quốc Anh - Phó Tổng giám đốc batdongsan.com.vn: Cần tính toán kỹ trước khi quyết định “xuống tiền”

Người Việt nói riêng và người châu Á nói chung vẫn kỳ vọng cao việc sở hữu bất động sản trọn đời. Việt Nam lọt top quốc gia có tỉ lệ sở hữu bất động sản cao nhất thế giới với khoảng 90% tổng số bất động sản, cao hơn một số nước trong khu vực. Không chỉ gen Z hiện nay mà người trẻ Việt, dù ở thời buổi nào cùng gặp không ít khó khăn trong việc tự mua nhà. Thời điểm năm 2004, một cá nhân thuộc thế hệ 7X mất khoảng 31,3 năm thu nhập để mua được một căn chung cư (60m2) giá 0,6 tỷ đồng, trong điều kiện lãi suất huy động là 7,4%. Sau 10 năm, số năm thu nhập để một cá nhân thuộc thế hệ 8X mua được căn hộ như trên là 22,7 năm. Giá căn hộ đã tăng lên 1,5 tỷ đồng trong khi lãi suất huy động giảm còn 6%. Đến năm 2024, một cá nhân 9X cần 25,8 năm thu nhập để mua căn hộ trên (giá 3 tỷ đồng) trong điều kiện lãi suất huy động là 4,5%. Đó là những dữ liệu cho thấy, người trẻ thuộc các thế hệ vẫn cần nỗ lực trong thời gian dài mới có thể tự sở hữu nhà. Do vậy người mua nhà cần tính toán kỹ trước khi quyết định “xuống tiền”. Mặc dù nhiều chủ đầu tư và ngân hàng hỗ trợ cho vay đến 80-85% giá trị sản phẩm, người mua nên có sẵn tối thiểu 30-40% tiền “thịt”, đồng thời tự tin rằng dòng tiền ổn định trong 3-5 năm tới đủ để duy trì cuộc sống, lúc đó hãy nghĩ đến việc mua nhà. Nếu vẫn chưa đủ tài chính, nên cân nhắc phương án thuê trước.

Thanh Xuân