Tuyển sinh ngành bán dẫn: Siết đầu vào để đảm bảo chất lượng

Lo khó về nguồn tuyển

Mới đây, Bộ GDĐT đã công bố chuẩn chương trình đào tạo trình độ đại học (ĐH), thạc sĩ về vi mạch bán dẫn. Theo đó, đối tượng tuyển sinh của chương trình cử nhân là người đã tốt nghiệp THPT hoặc trình độ tương đương. Có kiến thức cơ bản, ở khối kiến thức về Toán và Khoa học tự nhiên (Vật lý, Hóa học) đạt điểm trung bình từ 80% trở lên của thang đánh giá. Trình độ tiếng Anh đạt chuẩn THPT.

Đối với những sinh viên năm thứ 2, 3, 4 (không phải sinh viên năm cuối) từ các ngành đào tạo khác chuyển ngành sang đào tạo bán dẫn phải đảm bảo quy định thuộc hoặc gần nhóm ngành đang học; Điểm trung bình tích lũy đạt từ 2,5 trở lên; tiếng Anh đạt từ bậc 3/6 theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam. Với chương trình kỹ sư bậc 6 và bậc 7, chuẩn đầu vào tương tự chương trình cử nhân. Riêng với nhóm chuyển tiếp của chương trình kỹ sư bậc 7, yêu cầu đầu vào tiếng Anh là bậc 4/6 trở lên.

Ở chương trình thạc sĩ, yêu cầu tuyển sinh là người tốt nghiệp ĐH (hoặc tương đương trở lên) ngành phù hợp do cơ sở đào tạo quy định. Yêu cầu ngoại ngữ bậc 3/6 trở lên hoặc tương đương. Với chương trình thạc sĩ định hướng nghiên cứu, người học phải tốt nghiệp ĐH hạng khá trở lên hoặc có công bố khoa học liên quan tới lĩnh vực sẽ học tập.

GS.TS Chử Đức Trình - Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội), Chủ tịch Hội đồng tư vấn xây dựng chuẩn chương trình đào tạo các trình độ của giáo dục ĐH về vi mạch bán dẫn cho biết, đây là ngành học có kiến thức toàn cầu và cơ hội làm việc toàn cầu, vì vậy, sinh viên cần phải giỏi tiếng Anh. Đối với kiến thức nền tảng cơ bản, đặc biệt là kiến thức khoa học tự nhiên quy định này nhằm đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cao và tư duy chiều sâu lâu dài, tránh bài toán đào tạo ngắn hạn, “ăn xổi”.

Cơ sở để xây dựng chuẩn chương trình đào tạo này là dựa trên Thông tư số 17/2021 ngày 22/6/2021 của Bộ GDĐT, phù hợp với Khung trình độ quốc gia Việt Nam (Quyết định số 1982/QĐ-TTg ngày 18/10/2016). Đồng thời, chuẩn này tham khảo các yêu cầu về chương trình tương ứng của các nước phát triển như Mỹ, Đức, Pháp, Hà Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc...

Dù vậy, nhìn từ số lượng thí sinh đăng ký bài thi khoa học tự nhiên trong kỳ thi tốt nghiệp THPT những năm gần đây sụt giảm cho thấy, để đạt được yêu cầu của dự thảo không dễ. Đại diện nhiều trường ĐH lo ngại sẽ thiếu nguồn tuyển, vì số thí sinh đạt điểm trên 8 hai môn Vật lý, Hóa học trong kỳ thi tốt nghiệp THPT không nhiều, trong khi không phải tất cả các em đều có nguyện vọng học ngành vi mạch bán dẫn.

Theo thống kê hiện nay, Việt Nam đang có 165 trường ĐH đào tạo cử nhân công nghệ thông tin, với số lượng khoảng 70.000 sinh viên. Nhưng số lượng sinh viên ra trường đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp chỉ chiếm khoảng 1/3, theo ông Nguyễn Thanh Tuyên - Đại diện Bộ Thông tin và Truyền thông. Như vậy, với mục tiêu để đào tạo 50.000 nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn, nỗi lo về số nhân lực tìm được việc làm sau trong ngành này sau khi tốt nghiệp cũng là một bài toán đặt ra. Vì vậy, chuẩn đào tạo là yêu cầu cấp thiết đặt ra để các trường soi chiếu, tránh tuyển sinh ồ ạt đạt về số lượng nhưng không đảm bảo chất lượng.

Cẩn trọng khi mở ngành

Theo dự thảo chuẩn chương trình đào tạo trình độ ĐH, thạc sĩ về vi mạch bán dẫn có đến 75 ngành đào tạo có thể mở được chuyên ngành này gồm Vật lý học, Cơ học, Khoa học vật liệu, Khoa học máy tính... Tuy nhiên, các trường đều lo lắng với quy định của Bộ GDĐT là phải có tiến sĩ đúng chuyên ngành vi mạch bán dẫn mới mở được ngành này.

Bà Nguyễn Thu Thủy - Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH (Bộ GDĐT) cho biết, nếu chính xác tên ngành vi mạch bán dẫn phải căn cứ vào những danh mục ngành thí điểm mà Bộ GDĐT đã công bố. Các trường sẽ vẫn được đào tạo và tuyển sinh bình thường với các chuyên ngành hoặc chương trình đào tạo nằm trong số 75 ngành liệt kê trong dự thảo.

Theo PGS.TS Nguyễn Phong Điền - Phó Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội, mục tiêu của trường đến năm 2030 là đào tạo khoảng 6.000 nhân lực có trình độ chuyên sâu trong lĩnh vực công nghiệp vi mạch bán dẫn. Hiện tại, Đại học Bách khoa Hà Nội có hai chuyên ngành đào tạo trực tiếp và bảy ngành đào tạo gần về hỗ trợ ứng dụng vi mạch bán dẫn. Bên cạnh việc đào tạo nhân lực trình độ chuyên môn sâu, trường còn có các hoạt động nhằm tăng số lượng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vi mạch bán dẫn như tổ chức các khóa học ngắn hạn, đào tạo chuyển đổi kỹ sư ở một số ngành gần; đồng thời phối hợp với doanh nghiệp xây dựng chương trình, đào tạo dựa trên dự án.

Ghi nhận trong những năm qua, điểm xét tuyển đầu vào các ngành kỹ thuật và công nghệ, trong đó có ngành vi mạch bán dẫn thường xuyên nằm trong tốp đầu của các trường ĐH. Tuy nhiên, do chưa có khóa sinh viên nào của ngành này ra trường, nên chưa thể có đánh giá về chất lượng đầu ra. Việc cần làm là các cơ sở giáo dục ĐH cần hợp tác với nhau, đồng thời hợp tác với các doanh nghiệp sử dụng nhân lực, với các địa phương nơi các doanh nghiệp đang đầu tư hoặc sẽ đầu tư, nhằm chia sẻ tầm nhìn, kinh nghiệm, tối ưu hóa việc sử dụng các nguồn lực.

Lâm An