TP Hồ Chí Minh - 'cái nôi' hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo
TP Hồ Chí Minh - đầu tàu kinh tế cả nước đang ngày càng khẳng định vai trò tiên phong trong việc phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp doanh nghiệp. Với những chính sách chiến lược, tầm nhìn dài hạn và sự vào cuộc của toàn xã hội, thành phố không chỉ thúc đẩy phong trào khởi nghiệp mạnh mẽ mà còn góp phần nâng tầm vị thế hàng Việt trên thị trường quốc tế.
Khẳng định vị thế trung tâm khởi nghiệp
Theo báo cáo của Sở Khoa học và Công nghệ TP Hồ Chí Minh, năm 2024, thành phố đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực, thu hút đến 2.813 dự án tham gia các cuộc thi và chương trình ươm tạo. Những cuộc thi tiêu biểu như: Startup Wheel, Vietnam Youth Startup và Cuộc thi Khởi nghiệp Xanh không chỉ nhận được sự hưởng ứng từ cộng đồng doanh nghiệp mà còn thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ giới trẻ và sinh viên.
Thành phố cũng đã hỗ trợ ươm tạo 202 dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, từ đó tạo điều kiện để các ý tưởng tiềm năng được nuôi dưỡng, phát triển và tiến đến thương mại hóa. Đây là bước đi chiến lược trong việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp toàn diện, nơi mỗi ý tưởng đổi mới đều có cơ hội trở thành sản phẩm có giá trị thực tiễn.
Với những kết quả đạt được, TP Hồ Chí Minh đăt mục tiêu đầy tham vọng, khẳng định vị thế trung tâm khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực vào năm 2030. Cụ thể, thành phố phấn đấu lọt vào nhóm 100 thành phố có hệ sinh thái khởi nghiệp năng động nhất toàn cầu; thành lập 5.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.
Lý giải về mục tiêu trên, ông Lâm Đình Thắng – Giám đốc Sở Khoa học – Công nghệ TP Hồ Chí Minh thông tin, theo bảng xếp hạng của Startup Link, thành phố hiện đang xếp thứ 111 trong số 1.000 thành phố có hệ sinh thái khởi nghiệp năng động nhất toàn cầu.
Góp phần phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp cho thành phố cũng như cả nước, bà Vũ Kim Hạnh – Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp (BSA), thời gian qua đã ghi nhận sự phát triển nổi bật của các sản phẩm khởi nghiệp.
Nhiều doanh nghiệp trẻ đã không chỉ dừng lại ở thị trường nội địa mà còn vươn ra thị trường quốc tế thông qua việc cải tiến quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng và đạt các chứng nhận như “Hàng Việt Nam chất lượng cao”, “Hàng Việt Nam chuẩn hội nhập”. Đáng chú ý, nhiều doanh nghiệp nông sản xanh đã tiên phong đổi mới, tạo ra những sản phẩm đa dạng và đã có sản phẩm xuất khẩu chính ngạch đến các thị trường khó tính.
Bà Hạnh cũng cho biết, sau 10 năm tổ chức các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp đã có đến 2.300 thí sinh tham gia, trong đó có 1.600 dự án được hình thành và phát triển. Đây là minh chứng cho sự lan tỏa mạnh mẽ của phong trào khởi nghiệp trong cộng đồng.
Xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp bền vững
Đề cập đến mục tiêu TP Hồ Chí Minh phấn đấu lọt vào nhóm 100 thành phố có hệ sinh thái khởi nghiệp năng động nhất toàn cầu, ông Lâm đình Thắng nhấn mạnh, điều quan trọng không chỉ là thứ hạng, mà là việc cải thiện toàn diện môi trường đầu tư, đổi mới sáng tạo, để thành phố thực sự trở thành nơi "đất lành" cho khởi nghiệp.
Giám đốc Sở Khoa học – Công nghệ TP Hồ Chí Minh cho hay, thành phố sẽ tập trung vào ba trụ cột chiến lược: chính sách, hạ tầng và nguồn nhân lực. Về chính sách, thành phố cần ban hành các cơ chế thực sự hấp dẫn, vượt qua tư duy chỉ đơn thuần là cải cách thủ tục hành chính. Các chính sách cần tạo động lực cho nhà đầu tư, doanh nghiệp, đặc biệt là khối khởi nghiệp sáng tạo.
Về hạ tầng, thành phố sẽ đầu tư không chỉ vào không gian làm việc chung (coworking space), mà còn chú trọng xây dựng mạng lưới các trung tâm nghiên cứu, quỹ đầu tư mạo hiểm, đơn vị hỗ trợ khởi nghiệp. Việc kết nối giữa các chủ thể trong hệ sinh thái sẽ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và hiệu quả hơn.
Riêng vấn đề nguồn nhân lực, một trong những điểm sáng là chương trình “Đại học Khởi nghiệp” đang được thành phố phối hợp với các trường đại học triển khai. Chương trình nhằm trang bị cho sinh viên tư duy đổi mới, kỹ năng khởi nghiệp ngay từ giảng đường, tạo nguồn lực chất lượng cao cho tương lai.
Bà Nguyễn Thị Lệ - Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP Hồ Chí Minh khẳng định, thành phố là cái nôi của phong trào khởi nghiệp sáng tạo và sự phát triển mạnh mẽ của khu vực kinh tế tư nhân. Trong năm 2024, khu vực tư nhân chiếm tới 77% cơ cấu kinh tế thành phố, đóng góp hơn 67% trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội (tương đương hơn 395.000 tỷ đồng). Đặc biệt, GRDP của thành phố tăng trưởng trên 10%, cho thấy vai trò dẫn dắt rõ ràng của khu vực tư nhân.
“Các doanh nghiệp Việt, từ thực phẩm, hàng tiêu dùng, công nghệ đến nông nghiệp, dịch vụ sáng tạo, đang đóng vai trò như những “tế bào sống” của nền kinh tế, không chỉ cung ứng sản phẩm chất lượng cho người tiêu dùng trong nước mà còn từng bước chinh phục thị trường quốc tế”, bà Lệ nói.
Ông Lê Minh Hoan - Phó Chủ tịch Quốc hội đánh giá cao vai trò của Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao và Trung tâm BSA trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp. Ông nhấn mạnh, Việt Nam đang sở hữu một hệ sinh thái doanh nghiệp đặc biệt với sự kết nối giữa các doanh nghiệp khởi nghiệp và các tổ chức hỗ trợ. Từ miền núi phía Bắc đến cực Nam Tổ quốc, các doanh nghiệp địa phương đều đang góp phần tạo nên một môi trường phát triển bền vững.
“Chúng ta không chỉ có những doanh nghiệp thành công mà còn có cả một đội ngũ chuyên gia, từ trong nước đến quốc tế, luôn sẵn sàng hỗ trợ, tư vấn cho các doanh nghiệp khởi nghiệp,” ông Lê Minh Hoan chia sẻ. Ông Hoan cũng kỳ vọng Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao và BSA sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc tư vấn chính sách, hỗ trợ phát triển kinh tế tư nhân, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế cho các sản phẩm Việt.
TP Hồ Chí Minh đang đứng trước một cơ hội lớn để định hình lại vai trò là trung tâm khởi nghiệp của cả nước, hướng tới vị thế khu vực và quốc tế. Với chiến lược rõ ràng, chính sách thực chất và sự tham gia của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân, hành trình phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của thành phố sẽ không chỉ là giấc mơ, mà đang dần trở thành hiện thực.