Giám sát tại cộng đồng: Vì những công trình chất lượng

Kịp thời ngăn ngừa sai phạm, tiêu cực

Là địa phương đang bứt phá trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu nên trên địa bàn xã Minh Tân, huyện Nam Sách (tỉnh Hải Dương) có hàng loạt công trình, cơ sở hạ tầng được đầu tư xây dựng. Nhằm đảm bảo chất lượng nguồn lực đầu tư của Nhà nước, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam xã đã tập trung kiện toàn nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân (TTND) và các Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng (GSĐTCCĐ).

Ông Nguyễn Đình Chiến - Trưởng ban TTND xã Minh Tân cho biết, các thành viên của các ban giám sát đều là những người uy tín, trung thực, công tâm, có hiểu biết về chính sách pháp luật được các Ban Công tác Mặt trận và nhân dân tín nhiệm bầu chọn. Ở mỗi công trình đều có một ban GSĐTCCĐ gồm từ 5 - 9 thành viên. Khi mỗi một dự án trên địa bàn được triển khai, các thành viên được phân công để luân phiên theo dõi, kiểm tra sát sao quá trình thi công.

Trực tiếp giám sát nhiều dự án được triển khai trên địa bàn, ông Chiến nhớ lại, khi địa phương triển khai thi công làm tuyến đường trục xã từ trạm y tế đến cổng chào thôn Hùng Thắng, Ban TTND đã phát hiện đơn vị thi công lấp mất mương thoát nước có từ trước. Nếu không khôi phục lại, sau này sẽ gây ngập lụt khi mưa bão. Ngay sau đó, ban đã có văn bản kiến nghị với cấp ủy, chính quyền đề nghị nhà thầu thi công đã phải hoàn trả lại đúng thực trạng tuyến mương. Trong suốt quá trình làm đường, Ban GSĐTCCĐ luôn bám sát công trường để theo dõi sát sao các công đoạn từ san gạt, lu lèn đến trải nhựa. Nhờ vậy tuyến đường được bàn giao đưa vào sử dụng đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng.

Ghi nhận tại các xã, thị trấn trên địa bàn tỉnh Hải Dương cho thấy việc phát huy hiệu quả hoạt động giám sát thông qua mạng lưới Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ đã góp phần hạn chế những tiêu cực ở cơ sở, làm minh bạch công tác quản lý đất đai, vốn, tài sản của Nhà nước của các dự án đầu tư tại cộng đồng, tạo được sự đồng thuận, niềm tin trong nhân dân.

Khi giám sát công trình nhà hiệu bộ Trường Tiểu học xã Minh Đức (huyện Tứ Kỳ), ông Nguyễn Văn Tuấn - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã, Trưởng ban TTND trong lần kiểm tra định kỳ đã nhận thấy cát xây dựng được sử dụng không đúng với chủng loại trong hồ sơ thiết kế.

“Qua kiểm tra trực tiếp bằng mắt thường và cảm nhận thực tế, chúng tôi nhận thấy số cát được đơn vị thi công đưa vào công trình có lẫn nhiều tạp chất, không đảm bảo chất lượng như trong thiết kế được duyệt” - ông Tuấn cho biết.

Ngay sau khi phát hiện sự việc, Ban TTND xã Minh Đức đã lập biên bản hiện trường, ghi nhận số lượng vật liệu vi phạm là gần 100m3 cát san lấp không đúng chủng loại cát xây dựng. Nhà thầu sau khi bị yêu cầu đã buộc phải chấp thuận thay thế toàn bộ số cát và cam kết không tái diễn.

Công khai minh bạch để dân được kiểm tra, giám sát

Vai trò của các Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ không chỉ dừng lại ở việc phát hiện và kiến nghị xử lý các sai sót trong quá trình thi công. Quan trọng hơn, sự tham gia của họ góp phần tăng cường tính minh bạch trong hoạt động đầu tư công. Nhờ có sự giám sát chặt chẽ từ cộng đồng, nhiều dự án tại Hải Dương đã được thực hiện đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng, tránh được tình trạng thất thoát, lãng phí. Điều này không chỉ tiết kiệm nguồn lực của nhà nước mà còn nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân.

Ông Nguyễn Đức Tuấn - Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Hải Dương cho biết, nhiệm kỳ qua dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo, quan tâm, tạo điều kiện của cấp ủy, chính quyền, vai trò hướng dẫn trực tiếp của Ủy ban MTTQ cấp cơ sở, các Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ đã tổ chức thực hiện tốt hoạt động giám sát, bảo đảm công khai, minh bạch đối với những nội dung nhân dân được biết, được bàn, được kiểm tra, giám sát.

Trong nhiệm kỳ qua, các ban TTND ở xã, phường, thị trấn trong tỉnh đã tổ chức giám sát phát hiện và kiến nghị với chính quyền các cấp, các cơ quan có thẩm quyền 4.727 vụ việc (bình quân hơn 22 vụ, việc/ban TTND), được các cấp chính quyền và cơ quan chức năng xem xét, giải quyết 4.579 vụ việc (đạt 96,8%). Trong số vụ việc được các cấp chính quyền giải quyết có 1.009 vụ việc vi phạm về đất đai, đã kiến nghị xử lý, thu hồi cho tập thể và cá nhân 1.827 m2 đất; 177 vụ việc về kinh tế, đã thu hồi trên 55 triệu đồng.

Ngoài ra, các Ban GSĐTCCĐ đã tổ chức giám sát được 620 dự án, công trình đầu tư trên địa bàn cấp xã đã có tác động rõ rệt đến chất lượng, tiến độ của các công trình, dự án, giảm thiểu tình trạng bớt xén định mức khối lượng, thay đổi chủng loại vật tư, hoặc thanh, quyết toán công trình không đúng so với thực tiễn đã triển khai, nhất là đối với các công trình xây dựng hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng, các thiết chế văn hóa. Qua giám sát, đã xác định 10 dự án có vi phạm. Những vụ việc vi phạm đã được phản ánh đến các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết.

Để tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động giám sát ở cơ sở, sau khi tổng kết, Ủy ban MTTQ tỉnh Hải Dương đã chỉ đạo các địa phương kiện toàn mạng lưới các Ban TTND nhiệm kỳ 2024 - 2027. Tại 1.341 thôn, khu dân cư đã bầu được 1.535 thành viên TTND. Ban Thường trực Ủy ban MTTQ cấp xã đã chỉ đạo bầu đủ 207 Trưởng Ban TTND theo đơn vị hành chính mới, kiện toàn chức danh Phó Ban TTND, xây dựng quy chế làm việc và phân công nhiệm vụ cho từng thành viên Ban TTND.

“

Ông Nguyễn Đức Tuấn - Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Hải Dương cho biết, trong thời gian tới, song song với rà soát, kiện toàn đủ số lượng, chất lượng thành viên TTND, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh Hải Dương cũng sẽ chú trọng phát hiện, nhân rộng mô hình Ban TTND, Ban GSĐTCCĐ hoạt động hiệu quả; quan tâm công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ nâng cao kỹ năng, năng lực, trình độ hiểu biết pháp luật cho các thành viên Ban TTND; làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về TTND nhằm phát huy quyền làm chủ của nhân dân theo quy định của pháp luật.

Anh Vũ