Phẫu thuật bằng robot: Hội nhập và làm chủ công nghệ tiên tiến
Chỉ cách đây vài năm, nhắc đến robot trong phẫu thuật ở Việt Nam vẫn là điều xa vời. Nhưng giờ đây, với hàng loạt ca mổ thành công nhờ hệ thống robot hiện đại, ngành y tế trong nước đang chứng minh năng lực hội nhập và làm chủ công nghệ phẫu thuật tiên tiến nhất thế giới.
Từ nỗi sợ mổ đến ca phẫu thuật chính xác từng milimet
Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM, một bệnh nhân nam 49 tuổi mang trong mình khối u thận trái 30mm hoàn toàn không có triệu chứng, chỉ tình cờ phát hiện qua khám sức khỏe định kỳ. Thay vì lựa chọn mổ mở hay nội soi – vốn tiềm ẩn nguy cơ đau, chảy máu và hồi phục chậm, bệnh nhân đã chọn phương pháp hiện đại nhất: phẫu thuật bằng robot Da Vinci Xi.
Chỉ sau một giờ, khối u được lấy trọn, thận được bảo tồn, vết mổ nhỏ, ít đau và bệnh nhân có thể đi lại, ăn uống bình thường ngay hôm sau. “Nghe đến robot, tôi từng lo lắng. Nhưng chưa đầy 24 giờ sau, tôi đã không cảm thấy mình vừa trải qua đại phẫu” - người bệnh chia sẻ.
Cũng với hệ thống Da Vinci Xi, nhiều bệnh nhân khác bị ung thư dạ dày, ung thư trực tràng, ung thư gan tại Bệnh viện K đã được phẫu thuật thành công nhờ hợp tác giữa bác sĩ Việt Nam và chuyên gia Nhật Bản. Các ca mổ đạt tiêu chuẩn xâm lấn tối thiểu, hồi phục nhanh và giảm tối đa biến chứng.
Thực tế, tại các bệnh viện lớn như: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức phẫu thuật bằng robot không còn là kỹ thuật lạ. Với các cánh tay robot mô phỏng chuyển động cổ tay con người, khả năng xoay 540 độ, độ chính xác cao đến từng milimet, hệ thống robot hiện đại giúp phẫu thuật viên tiếp cận được cả những vùng sâu, hẹp như đáy chậu, sau phúc mạc, ống tiêu hóa…
Điểm ưu việt lớn nhất là khả năng bảo tồn mô lành, ít chảy máu, vết mổ nhỏ, giúp người bệnh giảm đau, hồi phục nhanh, giảm thời gian nằm viện. Thậm chí trong nhiều ca, bệnh nhân chỉ cần nằm viện 2 - 3 ngày, đi lại sau 1 - 2 ngày, và có thể quay lại sinh hoạt bình thường trong vòng 2 - 3 tuần.
Ví dụ, ở lĩnh vực phẫu thuật thần kinh – cột sống, robot tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) như Modus V Synaptive đã thay đổi hoàn toàn cách tiếp cận tổn thương. Bác sĩ chỉ cần rạch một đường 1cm, mô phỏng ca mổ trong không gian ảo 3D dựa trên dữ liệu MRI, CT, DSA… rồi tiến hành phẫu thuật chính xác dưới sự dẫn đường của hệ thống định vị thần kinh, kính vi phẫu Kinevo và thiết bị theo dõi sinh lý thần kinh (IONM).
Trước đây, phẫu thuật cột sống thường khiến nhiều bệnh nhân e ngại vì lo di chứng liệt hoặc mất kiểm soát vận động. Nhưng giờ đây, với robot và AI, nguy cơ biến chứng được giảm thiểu đáng kể. Theo thống kê, tỷ lệ thành công của các ca mổ cột sống, thần kinh bằng công nghệ robot hiện vượt trên 95%.
Mở ra kỷ nguyên phẫu thuật thông minh
Phẫu thuật bằng robot tại Việt Nam bắt đầu từ năm 2015 tại Bệnh viện Nhi Trung ương. Năm 2016, Bệnh viện Bình Dân trở thành đơn vị đầu tiên ứng dụng trên người lớn. Đến nay, hàng chục bệnh viện trên cả nước đã triển khai kỹ thuật này cho nhiều chuyên khoa: tiết niệu, tiêu hóa, phụ khoa, gan mật, tim mạch, xương khớp…
PGS.TS Vũ Lê Chuyên (Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM) nhận định: “Robot không chỉ là thiết bị hỗ trợ. Nó đánh dấu bước chuyển mình quan trọng của ngoại khoa Việt Nam, khẳng định chúng ta có thể làm chủ công nghệ cao, vốn chỉ phổ biến ở các trung tâm y tế lớn trên thế giới”.
Hơn 14 triệu ca phẫu thuật bằng robot đã được thực hiện trên toàn cầu. Tại Việt Nam, không ít ca đã đạt chuẩn quốc tế về độ chính xác, an toàn và hiệu quả điều trị – trong đó có nhiều ca phức tạp từng phải chuyển ra nước ngoài.
Việc ứng dụng công nghệ robot không chỉ là thành tựu về kỹ thuật, mà còn là minh chứng cho tư duy đổi mới và khát vọng vươn lên của ngành y Việt Nam. Trong bối cảnh thế giới đang tiến nhanh trong y học cá thể hóa, điều trị ít xâm lấn và hồi phục sớm, robot chính là chìa khóa mở ra kỷ nguyên phẫu thuật thông minh. Với những gì đã đạt được, có thể khẳng định rằng, phẫu thuật bằng robot không còn là tương lai xa vời, mà đang hiện diện mỗi ngày trong các bệnh viện Việt Nam – nơi bệnh nhân được điều trị bằng công nghệ tiên tiến trong tay những bác sĩ không ngừng nắm bắt tri thức và khẳng định bản lĩnh.