Đảm bảo tính liên thông trong hệ thống giáo dục quốc dân

Các chính sách đột phá thể hiện quyết tâm cải cách hệ thống GDNN theo hướng đổi mới toàn diện về hệ thống, chương trình, tổ chức đào tạo và bảo đảm chất lượng; đảm bảo tính liên thông trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Cụ thể, việc đổi mới hệ thống nhằm hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng mở, linh hoạt, liên thông, tạo cơ hội học tập suốt đời cho mọi công dân, đẩy mạnh phân luồng, tăng số lượng học sinh sau THCS, THPT vào GDNN; thực hiện đào tạo nghề, dạy văn hóa, hình thành năng lực nghề nghiệp cho người học tại các cơ sở GDNN; đẩy nhanh lộ trình phổ cập nghề cho thanh niên. Đổi mới hệ thống nhằm khắc phục hạn chế, yếu kém về hướng nghiệp, phân luồng, liên thông; bất hợp lý về cơ cấu ngành, nghề, trình độ đào tạo; quy mô, chất lượng, hiệu quả đào tạo, nhất là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, ngành, nghề mới, kỹ năng tiên tiến, hội nhập quốc tế.

Các nội dung đổi mới bao gồm: Hình thành chương trình trung học nghề trong GDNN, đào tạo tích hợp kiến thức nền tảng của chương trình THPT và năng lực nghề nghiệp; đẩy mạnh hướng nghiệp, phân luồng; hình thành mạng lưới cơ sở GDNN tinh gọn, hiệu quả.

Cùng đó, đổi mới chương trình, tổ chức đào tạo và bảo đảm chất lượng GDNN là một trong các chính sách quan trọng trong dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp sửa đổi. Việc này nhằm khắc phục các tồn tại, vướng mắc của hệ thống GDNN, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong giai đoạn mới.

Đổi mới đa dạng hóa chương trình, thời gian, hình thức, phương thức đào tạo và cấp văn bằng, chứng chỉ theo hướng mở, linh hoạt, thực tiễn; tạo điều kiện để người dân học tập suốt đời, nâng cao, cập nhật và chuyển đổi năng lực nghề nghiệp nhằm thích ứng với sự thay đổi của công nghệ và thị trường lao động, góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động, nâng cao năng suất và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Đồng thời, nâng cao chất lượng các chương trình đào tạo cao đẳng; nhân rộng, chuyển giao các chương trình đào tạo tiên tiến, cập nhật kịp thời các tiêu chuẩn, công nghệ mới trong giáo dục nghề nghiệp, đáp ứng yêu cầu nhân lực có kỹ năng nghề cao, nhất là những ngành, lĩnh vực trọng điểm, mũi nhọn cho phát triển đất nước.

Tiếp đó là việc thu hút doanh nghiệp và đầu tư nước ngoài. Luật Giáo dục nghề nghiệp bổ sung vai trò của doanh nghiệp trong GDNN, các chính sách của nhà nước đối với doanh nghiệp trong việc tham gia các hoạt động GDNN cũng như quyền và trách nhiệm của doanh nghiệp trong hoạt động GDNN. Cùng với đó là các chính sách về hợp tác quốc tế, đầu tư nước ngoài trong GDNN; chính sách thu hút lao động của doanh nghiệp tham gia giảng dạy các trình độ GDNN mở rộng và tận dụng những lợi thế về nguồn vốn và đội ngũ giảng dạy đến từ doanh nghiệp gắn đào tạo với sản xuất kinh doanh, dịch vụ.

Về đổi mới cơ chế, chính sách tài chính và đầu tư, hiện GDNN đang thực hiện đổi mới mạnh mẽ về cơ chế, chính sách tài chính nhằm bảo đảm chất lượng đào tạo, nâng cao hiệu quả đầu tư và phát huy tối đa nguồn lực xã hội.

Một nội dung đột phá nữa là đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, nâng cao hiệu quả quản lý; tập trung tăng cường tự chủ cho các cơ sở GDNN về tổ chức, nhân sự, tài chính và hoạt động chuyên môn, nâng cao trách nhiệm giải trình trước nhà nước và xã hội. Điểm nhấn quan trọng là đẩy mạnh phân quyền, phát huy vai trò của người đứng đầu, kết hợp cơ chế “tiền kiểm” và “hậu kiểm”, đặc biệt với các ngành nghề đặc thù như y, dược. Song song đó, chính sách cũng chú trọng đơn giản hóa điều kiện đầu tư, giảm bớt thủ tục hành chính để tạo môi trường thuận lợi cho GDNN phát triển.

Minh Quang