Mối 'lương duyên' giữa nghề báo và nghề luật sư trong kỷ nguyên mới
Ngày 13/6, tại TP Hồ Chí Minh, Cơ quan Truyền thông - Liên đoàn Luật sư Việt Nam tổ chức buổi họp mặt nhân kỷ niệm 100 năm Ngày báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).
Tại buổi họp mặt, Luật sư Nguyễn Văn Hậu - Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ nhiệm Cơ quan truyền thông Liên đoàn Luật sư Việt Nam chia sẻ, hiện nay cả nước đang thực hiện tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về "Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả".

Theo Luật sư Hậu, việc triển khai Nghị quyết này giúp đảm bảo cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước đủ khả năng và tiềm lực bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Trong đó, cả nghề báo và nghề luật sư cũng đang có nhiều thay đổi sau đợt sắp xếp, tinh gọn bộ máy, nhân sự.
Tại buổi họp mặt, Nhà báo Vũ Mai (Báo điện tử VNExpress) đặt vấn đề về mức độ cần thiết, sự quan trọng của luật sư công trong giai đoạn hiện nay. Trong đó, cần làm rõ hơn chế định, thiết chế để luật sư công hoạt động hiệu quả hơn. Nhất là, hướng đến vai trò đại diện của luật sư công trong việc giúp sức cho các cơ quan, đơn vị, địa phương khi tham gia tố tụng.
Liên quan đến vấn đề này, Nhà báo Trần Nam Dương (Báo Lao Động) thông tin: vừa qua có không ít các vụ án khi đưa ra xét xử ở tòa 2 cấp, có nhiều bị cáo hoàn cảnh gia đình khó khăn được tòa án chỉ định người đại diện pháp luật tham gia bào chữa. Điển hình như thời gian qua ở TAND TP Hồ Chí Minh, có những luật sư chuyên làm án chỉ định. Từ đó, cho thấy vai trò của luật sư công trong trợ giúp pháp lý để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng cho các đương sự, người có quyền và nghĩa vụ liên quan.
Trao đổi về nội dung này, Luật sư Nguyễn Văn Hậu đánh giá, hiện nay Nhà nước đang quan tâm nhiều hơn, xây dựng chế định, cơ chế để nâng cao vai trò của luật sư công. Có nhiều vụ việc vừa qua Bộ Tư pháp cũng đã phải thuê luật sư nước ngoài để tham gia các phiên tòa quốc tế.
Ở trong nước, luật sư công giúp cho các cơ quan, đơn vị Nhà nước bảo đảm được quá trình ban hành các quyết định hành chính đảm bảo phù hợp với thực tiễn đời sống kinh tế - xã hội. Thời gian qua, có không ít trường hợp cá nhân, tổ chức, người dân khởi kiện các quyết định hành chính của UBND các cấp; trong đó có trường hợp địa phương đã thua kiện và tòa 2 cấp tuyên hủy quyết định hành chính. Như vậy, vai trò của luật sư công là đặc biệt quan trọng. Đội ngũ luật sư công cần tiếp tục năng cao năng lực, trình độ để tiến tới chuyên nghiệp.
Cũng theo Luật sư Nguyễn Văn Hậu, thời gian qua có một số trường hợp luật sư công được chỉ định, nhưng có hành vi "vòi tiền" khách hàng. Những trường hợp này vi phạm Luật luật sư và Liên đoàn Luật sư cũng đã kiến nghị kịp thời để xử lý theo quy định pháp luật.
Tại buổi họp mặt, đại diện Đài Truyền hình Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh cũng dẫn chứng nhiều "mối lương duyên" giữa nhà báo và luật sư. Trong đó, các luật sư của Liên đoàn Luật sư Việt Nam đã tham gia rất nhiều trong công tác tham vấn, phản biện liên quan đến quá trình triển khai các Nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị; cũng như các vấn đề dân sinh, bức xúc của người dân, doanh nghiệp. Sự đồng hành này, đã góp phần rất lớn vào quá trình xây dựng pháp luật và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, người dân và doanh nghiệp. Đại diện báo Pháp luật TP Hồ Chí Minh cũng đã chia sẻ về những vấn đề liên quan đến thay đổi trong chính sách đất đai, giấy phép xây dựng, trật tự đô thị. Trong đó, có sự tham gia, phản biện hiệu quả từ các luật sư. Nhờ đó, các quyền và nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức và người dân được bảo đảm.

Để mối "lương duyên" giữa nghề báo và nghề luật sư ngày càng phát triển, góp phần đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của các tầng lớp nhân dân, cá nhân, tổ chức, Luật sư Nguyễn Văn Hậu đề nghị các cơ quan báo chí không ngừng đổi mới nội dung, hình thức bài báo. Trong đó, sản phẩm báo chí vừa giúp đưa các Nghị quyết của Bộ Chính trị, chủ trương, chính sách nói chung của Đảng và Nhà nước đi vào cuộc sống; vừa đại diện cho tiếng nói của người dân, doanh nghiệp.
Trong bối cảnh công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển, cả nghề luật sư và nghề báo đối diện nhiều thách thức. Theo Luật sư Nguyễn Văn hậu, gần đây trên mạng xã hội xuất hiện những kênh báo chí giả mạo (trên nền tảng facebook, youtube, tiktok,,..) với mục đích xấu, chống phá chủ trương, chính sách và pháp luật của Đảng, Nhà nước. Một số trường hợp sử dụng AI giả mạo nhà báo, luật sư, nhằm lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân. Chính vì vậy, thời gian tới báo chí cần đẩy mạnh tuyên truyền, sử dụng công nghệ số. Về phía Liên đoàn Luật sư Việt Nam cũng sẽ đồng hành cùng báo chí trong cuộc chiến này, để nâng cao vai trò của cả nghề báo và nghề luật sư trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.