Hàng giả, hàng nhái làm suy giảm niềm tin của người dân đối với hàng hóa trong nước
Nhiều đại biểu Quốc hội lo ngại tình trạng buôn bán hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại, buôn lậu diễn biến phức tạp bất chấp nỗ lực của các cơ quan chức năng.
Ngày 17/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về: Đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2025; phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2023; việc chuyển tiếp áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù đã được Quốc hội cho phép thực hiện tại một số địa phương sau khi thực hiện sắp xếp bộ máy, mở rộng địa giới hành chính theo chủ trương của Đảng, Nhà nước; công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024; kết quả thực hiện mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới năm 2024.
Đề cập đến đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2025, đại biểu Quốc hội (ĐB) Tô Văn Tám (Đoàn Kon Tum) cho biết theo thống kê năm 2023 các cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý hơn 52.000 vụ hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Năm 2024, số vụ bị phát hiện và xử lý là hơn 47.000 vụ.
Ông Tám dẫn chứng ngay trong 4 tháng đầu năm 2025, các đơn vị, địa phương đã bắt giữ và xử lý hơn 30.000 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách Nhà nước hơn 4.892 tỷ đồng, khởi tố hình sự 1.450 vụ với hơn 2.100 đối tượng.
Từ đó, ông Tám nhìn nhận tình hình cho thấy sản xuất buôn bán hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại, buôn lậu diễn biến phức tạp bất chấp nỗ lực của các cơ quan chức năng.
“Hàng giả, hàng nhái không chỉ gây thiệt hại kinh tế, đe dọa sức khỏe, tính mạng của người dân, làm suy giảm uy tín thương hiệu của các doanh nghiệp chân chính, giảm niềm tin của người dân đối với hàng hóa trong nước, mà còn cản trở sự phát triển của nền kinh tế, gây thất thu ngân sách Nhà nước, gây bất ổn xã hội và môi trường đầu tư”, ông Tám nói và lo ngại hơn nửa triệu sản phẩm hàng giả tồn tại gần 5 năm trên thị trường như thực phẩm giả, thuốc giả, mỹ phẩm giả cho thấy thủ đoạn các đối tượng sản xuất buôn bán hàng giả rất tinh vi và phức tạp.
Ông Tám cũng lo ngại, việc đường dây sản xuất, buôn bán hàng trăm tấn thực phẩm chức năng giả liên quan đến cán bộ cao cấp của bộ chuyên ngành bị Bộ Công an khởi tố và một số vụ khác, cho thấy có sự tiếp tay của một số cán bộ thoái hóa về đạo đức, lối sống. Trước thực tế việc quản lý sản xuất, buôn bán hàng hóa, quản lý an toàn thực phẩm đã được giao cho các cơ quan chức năng từ Trung ương đến địa phương, nhưng diễn biến của hàng giả vẫn diễn biến phức tạp. Do đó đề nghị Chính phủ tăng cường kiểm tra, rà soát quá trình tổ chức thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan chức năng.
Ông Tám kiến nghị cần xem thử tính thống nhất trong quản lý như thế nào, có tình trạng nhiều đầu mối quản lý kiểm soát nhưng phản ứng chậm, có sự chồng chéo trong quản lý hay có lỗ hổng nào để chấn chỉnh và xử lý.
Nêu rõ hàng giả, gian lận thương mại có thể coi là một quốc nạn bởi nó gây ra hệ lụy xã hội và đạo đức rất nặng nề, thậm chí có sự móc ngoặc của một số cán bộ công quyền, ông Tám đề nghị phòng chống hàng giả, gian lận thương mại cũng cần được nâng lên tầm quốc gia để quyết sách tương ứng, phù hợp.
Theo ĐB Lê Hữu Trí (Đoàn Khánh Hòa) cần nghiêm túc đấu tranh với các loại tội phạm, đặc biệt tội phạm liên quan hàng giả, hàng nhái. Do đó cần có khung pháp lý nghiêm minh để xử lý và công khai thông tin để người dân biết, tẩy chay hàng giả, hàng nhái, đặc biệt là thuốc giả, thực phẩm bẩn.
Ông Trí lo ngại khi chúng ta có cả một hệ thống pháp luật quản lý bao quát ở tất cả lĩnh vực, có nhiều lực lượng quản lý xã hội từ biên giới, cửa khẩu, trong khu dân cư nhưng hàng trăm tấn thuốc giả, thực phẩm chức năng giả, đồ ăn, thức uống giả được sản xuất, lưu hành, kinh doanh và được bán trong các nhà thuốc, cửa hàng kinh doanh hợp pháp và hiện diện ngay ở bệnh viện, trường học.
Bởi thế, ông Trí đề nghị cần nhanh chóng thay đổi phương thức quản trị xã hội hiệu quả hơn, không để các loại tội phạm này có môi trường tồn tại và phát triển. Bên cạnh đó, cần có một hành lang pháp lý để trừng phạt nghiêm minh các loại tội phạm liên quan hàng giả, hàng nhái. Đồng thời cần có các cuộc thanh lọc, phát hiện và xử lý thật nghiêm minh đối với những cán bộ thực thi pháp luật đã bao che, dung túng cho tội phạm.
ĐB Trần Thị Thanh Hương (Đoàn An Giang) cho rằng, bên cạnh tình trạng thuốc giả, thực phẩm kém chất lượng thì với thủ đoạn tinh vi bà con nông dân tiếp tục bày tỏ sự bất an trước tình trạng phân bón giả, thuốc bảo vệ thực vật kém chất lượng tràn lan nhiều năm nay và đang ngày càng diễn biến phức tạp. Hiện cả nước có khoảng 700 cơ sở sản xuất với hàng chục nghìn chủng loại phân bón, trên 4300 thương hiệu thuốc bảo vệ thực vật. Mỗi năm nông dân tiêu thụ từ 11-12 triệu tấn phân bón các loại, riêng ngành nông nghiệp thiệt hại 2,5 tỷ USD mỗi năm do sử dụng các loại phân bón giả, kém chất lượng.
Do đó bà Hương đề nghị các cơ quan chức năng cần tiếp tục tăng cường, nghiên cứu rà soát để quản lý chặt chẽ hơn nữa số lượng chủng loại đối với phân bón, thuốc bảo vệ thực vật để nông dân lựa chọn phân bón đảm bảo chất lượng. Đồng thời làm rõ trách nhiệm các cơ quan quản lý cấp phép kiểm định kiểm soát lưu thông hàng hóa, khắc phục tình trạng chồng chéo nhiều cơ quan quản lý nhà nước cùng chịu trách nhiệm. Qua đó, nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác kiểm tra giám sát, xử lý nghiêm các vi phạm đối với việc sản xuất, kinh doanh và tiếp tay cho hàng giả, hàng kém chất lượng nói chung, trong đó có phân bón và thuốc bảo vệ thực phẩm.