Lương được xếp cao nhất: Tiếp thêm động lực cho nhà giáo

Lương nhà giáo sẽ chia theo 3 nhóm vị trí việc làm

Tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV chính thức thông qua Luật Nhà giáo gồm 9 chương, 42 điều, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Theo đó, chính sách tiền lương, đãi ngộ với nhà giáo được quy định cụ thể bao gồm lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp, được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề và phụ cấp khác tùy theo tính chất công việc, theo vùng.

Luật Nhà giáo quy định nhà giáo cấp học mầm non; nhà giáo công tác ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; nhà giáo dạy trường chuyên biệt; nhà giáo thực hiện giáo dục hòa nhập; nhà giáo ở một số ngành, nghề đặc thù… được hưởng chế độ tiền lương và phụ cấp cao hơn so với nhà giáo làm việc trong điều kiện bình thường. Với nhà giáo trong cơ sở giáo dục ngoài công lập, tiền lương thực hiện theo quy định của pháp luật về lao động.

Quy định tại Luật Nhà giáo, Chính phủ quy định việc thực hiện chính sách tiền lương với nhà giáo. Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) là cơ quan đầu mối chủ trì xây dựng nghị định, sau đó các bộ, ngành liên quan cho ý kiến và trình Chính phủ.

Theo TS Vũ Minh Đức - Cục trưởng Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, Bộ GDĐT đã và đang trong quá trình xây dựng dự thảo nghị định quy định chính sách tiền lương đối với nhà giáo. Về tổng quan, bảng lương mới của giáo viên sẽ dựa trên thang bảng lương hành chính sự nghiệp chung làm cơ sở, sau đó sẽ tính toán những hệ số lương riêng đối với giáo viên (theo từng bậc), để đảm bảo lương nhà giáo được “xếp cao nhất”.

Ông Đức cho hay: “Hệ số lương mới này điều chỉnh theo hướng ưu tiên nhất cho giáo viên mầm non, giáo viên trẻ mới vào nghề. Việc này cũng nhằm đảm bảo cuộc sống ổn định cho giáo viên trẻ, giáo viên mầm non và giáo viên công tác ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Đồng thời phải đảm bảo tính liên thông với chính sách trả lương theo vị trí việc làm. Khi chuyển sang thang bảng lương mới thì phải đảm bảo nguyên tắc lương mới không thấp hơn mức lương giáo viên hiện hưởng”.

Cụ thể, tiền lương giáo viên vẫn sẽ được tính theo công thức: Tiền lương = Hệ số lương x Lương cơ sở. Trong đó, những người làm việc tương đồng nhau sẽ được trả lương như nhau. Nhưng những người có thâm niên lâu hơn, có thời gian công tác dài hơn sẽ được hưởng bậc cao hơn. Như vậy, thay vì việc thu nhập của giáo viên được cộng thêm phụ cấp thì giờ đây tất cả những khoản đó được đưa vào lương và trả bằng một khoản tiền cụ thể. Dự kiến, lương nhà giáo sẽ chia theo 3 nhóm vị trí việc làm trong trường học.

Đảm bảo quyền lợi giáo viên

Không chỉ quan tâm tới đội ngũ giáo viên các trường công lập, đối với nhà giáo khu vực ngoài công lập cũng nhận được nhiều ý kiến đề nghị làm rõ quy định về tiền lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp; bảo đảm công bằng về lương giữa nhà giáo hai khu vực này.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, quy định chi tiết về tiền lương và phụ cấp với nhà giáo, bao gồm hệ số, mức lương khởi điểm, cơ chế xếp lương cho nhà giáo trong cơ sở giáo dục đã thực hiện tự chủ... sẽ được Chính phủ quy định chi tiết trong văn bản hướng dẫn thi hành để bảo đảm tính linh hoạt, khả thi và tương quan, công bằng với viên chức trong hệ thống chính trị. Còn tiền lương của nhà giáo khu vực ngoài công lập sẽ theo nguyên tắc thỏa thuận.

Trên thực tế, để thu hút đội ngũ nhà giáo giỏi, nhiều cơ sở giáo dục ngoài công lập sẵn sàng trả mức lương, thu nhập cao hơn nhiều so với mức lương hiện hưởng của nhà giáo trong khu vực công lập có cùng trình độ, cùng chức danh. Đơn cử, tại hệ thống Trường mầm non, tiểu học, THCS và THPT Ngô Thời Nhiệm (có các cơ sở tại quận Bình Tân, TP Thủ Đức - TPHCM, và Bình Dương), lương của đội ngũ giáo viên trường từ 14 - 60 triệu đồng/tháng trong đó khoảng 6% giáo viên được trả lương 60 triệu đồng/tháng. Giáo viên được trả lương trung bình 30,7 triệu đồng/tháng. Ban lãnh đạo nhà trường lý giải chế độ tiền lương hằng tháng, môi trường làm việc tích cực giúp ổn định đội ngũ nhân sự để thầy cô yên tâm gắn bó. Mức thưởng tết hàng năm được duy trì trong toàn hệ thống từ 5 triệu đến 20 triệu.

Như vậy, so với giáo viên công lập, mức lương và thưởng này cao hơn hẳn cho thấy quyết tâm của nhà trường trong việc thu hút, giữ chân nhà giáo giỏi. Mặc dù có nhiều yếu tố để giữ chân nhà giáo nhưng cũng giống như bất kỳ ngành nghề nào khác, điều quan tâm đầu tiên của nhân sự khi đi làm ở bất cứ đâu, đó là mức lương hàng tháng được nhận. Cùng với yếu tố về môi trường làm việc, công việc phù hợp hay không, cơ hội thăng tiến… sẽ khiến thầy cô yên tâm, ổn định gắn bó với nghề.

Nâng tầm vị thế nhà giáo

Là bộ luật đầu tiên dành riêng cho nghề giáo, Luật Nhà giáo đem đến những hy vọng mới cho đội ngũ thầy cô giáo hôm nay cũng như góp phần thu hút người giỏi vào sư phạm trong thời gian tới. Đặc biệt, với quy định “lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp”, cùng với các chính sách thu hút, hỗ trợ, đào tạo, nghỉ hè có hưởng lương là những điểm sáng quan trọng, thể hiện sự công nhận về vị thế đặc biệt của nghề giáo.

Dù rất vui mừng với Luật Nhà giáo được Quốc hội thông qua song Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn cũng thẳng thắn chỉ ra, với 1,2 triệu nhà giáo hiện nay, chỉ cần nhích lên một chút thôi, về ngân sách phải tính toán rất kỹ lưỡng. Vì thế không thể nêu cụ thể và cao nhưng đến mức bao nhiêu phải cân nhắc.

“Ngoài mong muốn còn tính khả thi của ngân sách, có lộ trình. Nhưng trong luật đã đưa ra một nguyên tắc như vậy để trong quá trình tính toán lương cho nhà giáo có căn cứ để thực hiện" - Bộ trưởng nêu thêm. Điều này đã thể hiện những nỗ lực rất lớn của toàn hệ thống chính trị nhằm thêm một phần để động viên, bù đắp cho giáo viên, phần nào trả lời cho 2.000 câu hỏi về vấn đề lương, phụ cấp của nhà giáo hồi tháng 8/2023 trong cuộc gặp gỡ giữa Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn với các nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên ngành giáo dục.

Thu Hương