Phơi bánh đa nem trên vỉa hè: Vừa mất vệ sinh vừa mất an toàn giao thông
Tận dụng vỉa hè, lòng đường để phơi bánh đa nem đang là tình trạng phổ biến tại một số địa phương tại tỉnh Hà Tĩnh. Thói quen này không chỉ tiềm ẩn nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm, mà còn ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị và nguy cơ mất an toàn giao thông.
Trên các tuyến phố trung tâm như Mai Thúc Loan, Hải Thượng Lãn Ông, Nguyễn Du (thuộc phường Thành Sen, tỉnh Hà Tĩnh), hình ảnh những phên bánh đa nem được phơi trắng vỉa hè, trải dọc mép kênh, vắt trên hàng rào hay bám sát lề đường không còn xa lạ. Đây đều là những vị trí gần mặt đường, nơi xe cộ qua lại tấp nập, bụi bẩn và khói thải bủa vây suốt ngày đêm.

Đáng chú ý, bánh đa nem là sản phẩm dùng trực tiếp, không qua đun nấu nên yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm rất cao. Tuy nhiên, thực tế cho thấy bánh vẫn đang tiếp xúc trực tiếp với bụi bặm, thậm chí cả rác thải từ những đoạn mương, cống rãnh ô nhiễm lân cận, dẫn đến nguy cơ mất an toàn thực phẩm là khá rõ rệt.
Thế nhưng, nhiều hộ dân vẫn đành duy trì cách làm truyền thống vì thiếu điều kiện sản xuất phù hợp. Chị Nguyễn Thị Nguyệt (hộ kinh doanh bánh đa nem thuộc phường Thành Sen) cho biết, gia đình làm bánh đa nem đã mấy chục năm. “Trước đây còn sân vườn để phơi, giờ nhà cửa san sát, không còn chỗ nên buộc phải tận dụng vỉa hè. Chúng tôi cũng lo về vệ sinh nhưng không có cách nào khác” - chị Nguyệt nói.

Không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng thực phẩm, việc phơi bánh bừa bãi còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông. Nhiều đoạn vỉa hè bị chiếm dụng hoàn toàn, người đi bộ nhiều khi phải đi xuống dưới lòng đường.
Anh Lê Văn Long (39 tuổi, trú tại phường Thành Sen) cho biết: “Mỗi sáng mở cửa là thấy bánh phơi ngay sát mép đường, có khi cả trên nắp cống. Bụi bặm, xe cộ qua lại nhiều nên tôi thấy khó đảm bảo vệ sinh. Ngoài ra, cảnh bánh đa nem được trải khắp vỉa hè cũng làm mất mỹ quan và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông”.
Ông Nguyễn Văn Minh - Phó phòng Kinh tế, Hạ tầng và đô thị phường Thành Sen cho biết, hiện toàn phường có gần 90 cơ sở sản xuất bánh đa nem, trong đó riêng thôn Bình nơi được công nhận là làng nghề truyền thống có khoảng 65 hộ làm bánh lâu năm. Tuy nhiên, đa phần các hộ sản xuất theo quy mô nhỏ lẻ, thủ công, chưa có mặt bằng tập trung và thiếu trang thiết bị hiện đại. Do đó, tình trạng phơi bánh tràn ra đường phố đã tồn tại suốt nhiều năm, trở thành một thói quen khó xử lý.
“Chính quyền địa phương đã triển khai nhiều biện pháp như tuyên truyền, nhắc nhở, kiểm tra và vận động người dân tuân thủ quy định về vệ sinh và cảnh quan đô thị. Tuy nhiên, do đặc thù làng nghề xen kẽ trong khu dân cư và điều kiện mặt bằng hạn chế, nên việc giải quyết tận gốc vẫn còn gặp nhiều khó khăn” - ông Minh nói.

Trước thực trạng trên, UBND phường Thành Sen và các cơ quan chuyên môn đang tham mưu, đề xuất quy hoạch khu sản xuất tập trung cho làng nghề bánh đa nem, đồng thời hỗ trợ người dân tiếp cận vốn vay ưu đãi để đầu tư công nghệ sấy thay thế phơi truyền thống. Việc thay đổi thói quen sản xuất cũ bằng mô hình mới, làng nghề có thể phát triển bền vững hơn, vừa giữ gìn truyền thống, vừa đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của một đô thị văn minh, hiện đại.
Bánh đa nem là sản phẩm gắn bó với người dân Hà Tĩnh từ bao đời, không chỉ có giá trị kinh tế mà còn là nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của địa phương. Tuy nhiên, nếu tiếp tục sản xuất theo lối thủ công, thiếu kiểm soát vệ sinh và làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị thì uy tín của sản phẩm này sẽ ngày càng bị tổn hại.