Chính trị

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9: Những giá trị vững bền

Thượng tá, TS Trần Quốc Cường 04/08/2025 09:00

LTS: Tròn 80 năm kể từ mùa thu lịch sử năm 1945, Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 đã trở thành dấu son chói lọi trong hành trình dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Nhân dịp kỷ niệm trọng đại này, Báo Đại đoàn kết trân trọng giới thiệu loạt bài viết nhằm khắc họa sâu sắc những giá trị lịch sử, tinh thần yêu nước, ý chí quật cường và khát vọng phát triển không ngừng của dân tộc Việt Nam suốt tám thập kỷ qua.

vh nha hat lon vn
Nhà hát Lớn Hà Nội - nơi 80 năm trước đã diễn ra cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, thắng lợi của cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã tạo mốc son chói lọi trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và khai sinh Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, là kết tinh của truyền thống yêu nước, sức mạnh đại đoàn kết và bản lĩnh chính trị sáng suốt. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là những giá trị bền vững, sống động, soi sáng những chặng đường cách mạng của dân tộc Việt Nam suốt 80 năm qua và mai sau.

Khát vọng ngàn năm kết thành sức mạnh dân tộc

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là biểu tượng rực rỡ của lòng yêu nước, tinh thần tự lực và khát vọng độc lập của dân tộc Việt Nam. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, sức mạnh truyền thống ngàn đời đã kết tinh thành lực lượng quật khởi của toàn dân. Truyền thống yêu nước là nguồn cội của sức mạnh cách mạng, được hun đúc qua hàng nghìn năm đấu tranh chống ngoại xâm. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước” (Hồ Chí Minh toàn tập, tập 7, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr.38).

Từ Hội nghị Trung ương 8 (năm 1941), Đảng xác định nhiệm vụ trung tâm là giải phóng dân tộc, thành lập Mặt trận Việt Minh, đây là tổ chức tập hợp rộng rãi các lực lượng yêu nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công” (Hồ Chí Minh toàn tập, tập 13, Nxb CTQGST, Hà Nội, 2011, tr.119). Chính lòng dân đồng thuận đã trở thành nền tảng tạo nên thắng lợi của cuộc Tổng khởi nghĩa. Trong chưa đầy nửa tháng, cả nước đồng loạt vùng lên giành chính quyền. Mặt trận Việt Minh là hình mẫu điển hình cho công tác vận động quần chúng, góp phần quan trọng tạo đà thắng lợi.

Ánh sáng Tháng Tám soi đường thế kỷ kết thành bài học về đoàn kết dân tộc

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là dấu mốc chói lọi trong lịch sử dân tộc, không chỉ đem lại thắng lợi về chính trị và quân sự mà còn kết tinh những giá trị tinh thần, lý luận và thực tiễn sâu sắc. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, cuộc cách mạng đã chứng minh sức mạnh to lớn của tinh thần, yêu nước, khát vọng độc lập và khối đại đoàn kết toàn dân.

Một là, khẳng định tính chính nghĩa và bản lĩnh chính trị của dân tộc Việt Nam. Trong khi nhiều nước thuộc địa còn chìm trong ách thống trị, Việt Nam đã giành được độc lập bằng chính nội lực dân tộc, thể hiện tầm vóc của một quốc gia dám làm chủ vận mệnh và tương lai của mình.

Hai là, Cách mạng Tháng Tám là minh chứng tiêu biểu cho một kiểu cách mạng giải phóng dân tộc mới, sáng tạo, linh hoạt, không sao chép mô hình bên ngoài. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nghiên cứu, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện cụ thể của Việt Nam, tạo ra con đường đấu tranh cách mạng phù hợp, kết hợp chặt chẽ giữa lý luận và thực tiễn, giữa mục tiêu giải phóng dân tộc với tầm nhìn xây dựng một xã hội tiến bộ, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại.

Ba là, thắng lợi của cuộc khởi nghĩa trong thời gian ngắn phản ánh vai trò đặc biệt quan trọng của sự lãnh đạo sáng suốt, kịp thời, quyết đoán của Đảng. Đó là kết quả của quá trình chuẩn bị lâu dài và khả năng nắm bắt thời cơ chiến lược, thể hiện bản lĩnh, trí tuệ và uy tín của một tổ chức cách mạng chân chính.

Bốn là, tư tưởng “lấy dân làm gốc”. Chính sự đoàn kết, gắn bó máu thịt giữa Đảng và nhân dân, giữa Mặt trận Việt Minh và quần chúng, các tầng lớp trong xã hội đã tạo nên nền tảng thế trận lòng dân vững chắc, tạo sức mạnh tổng hợp đưa cách mạng đến thắng lợi. Bài học này tiếp tục giữ nguyên giá trị trong xây dựng lòng tin, sự đồng thuận xã hội là biểu tượng cho sự kết hợp hài hòa giữa lợi ích dân tộc và xu thế thời đại, mở đường cho Việt Nam đi lên chủ nghĩa xã hội trong thời đại số, kỷ nguyên phát triển mới ngày nay.

Làm sáng tỏ giá trị sống động của Cách mạng Tháng Tám trong kỷ nguyên mới

Trong bối cảnh chuyển đổi số và kỷ nguyên phát triển mới hiện nay, khi cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận diễn ra ngày càng gay gắt và phức tạp, các thế lực thù địch, phản động tiếp tục đẩy mạnh chiến lược “diễn biến hòa bình” nhằm xuyên tạc, phủ nhận thành quả cách mạng và bóp méo lịch sử dân tộc. Một trong những trọng điểm mà chúng tập trung tấn công chính là phủ nhận vai trò, ý nghĩa và giá trị trường tồn của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, sự kiện trọng đại đã mở ra kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Những luận điệu sai trái như: “Cách mạng Tháng Tám là kết quả ngẫu nhiên của thời cuộc”, “cuộc khởi nghĩa chỉ là hành động tự phát của quần chúng”, hoặc “vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam bị thổi phồng”,… đều nhằm mục đích xuyên tạc vai trò lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, phủ nhận tính chính nghĩa và tự chủ của con đường cách mạng mà dân tộc ta đã lựa chọn. Không những thế, chúng cho rằng, nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á, “là bản sao của các mô hình thể chế từ bên ngoài”?!

Trước thực tế đó, nhiệm vụ cấp bách đặt ra là phải kiên quyết phản bác các luận điệu xuyên tạc bằng những chứng cứ lịch sử khách quan, khoa học và thuyết phục. Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là kết quả của một quá trình chuẩn bị công phu, lâu dài, có tổ chức, có chiến lược và được lãnh đạo trực tiếp, toàn diện bởi Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Như Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định rõ: “Đảng ta luôn là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam” và “kiên định, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh”(Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb CTQGST, Hà Nội, 2021, tr.24).

Cách mạng Tháng Tám là minh chứng điển hình cho bản lĩnh chính trị, tư duy chiến lược và sự nhạy bén thời cơ của Đảng. Chính nhờ sự lãnh đạo tài tình ấy, nhân dân cả nước đã nhất tề vùng lên trong vòng chưa đầy nửa tháng, giành chính quyền trên phạm vi toàn quốc, gần như không đổ máu, điều mà ít cuộc cách mạng trên thế giới đạt được.

Không chỉ có giá trị trong lịch sử, Cách mạng Tháng Tám còn là nguồn lực tinh thần to lớn, tiếp tục soi sáng con đường phát triển của cách mạng Việt Nam. Đặc biệt, trong kỷ nguyên số, không gian mạng trở thành mặt trận tư tưởng trọng yếu. Việc xây dựng “thế trận lòng dân” trong môi trường số là yêu cầu cấp bách nhằm đối phó với thông tin giả, luận điệu phản động và hành vi xâm nhập tư tưởng. Muốn làm được điều đó, cần sự phối hợp đồng bộ giữa các lực lượng: hệ thống chính trị, báo chí, truyền thông, các tổ chức đoàn thể và đội ngũ cán bộ làm công tác tư tưởng lý luận. Chỉ khi giữ vững niềm tin vào Đảng, Bác Hồ và lý tưởng độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội, chúng ta mới đủ bản lĩnh đập tan mọi âm mưu xuyên tạc, bảo vệ được giá trị sống động, bền vững của Cách mạng Tháng Tám - không chỉ trong lịch sử mà cả trong sự nghiệp phát triển đất nước hôm nay và mai sau.

Cách mạng Tháng Tám 1945 là đỉnh cao của khối đại đoàn kết toàn dân, mở ra kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn với chủ nghĩa xã hội. Sức mạnh trí tuệ, bản lĩnh và khát vọng của toàn dân đã đưa đất nước sang trang mới. Tám mươi năm qua, tinh thần ấy vẫn là nền tảng bền vững của chiến lược đại đoàn kết dân tộc, bảo vệ tư tưởng, chủ quyền và phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Thượng tá, TS Trần Quốc Cường