An toàn cho du lịch mạo hiểm
Tại Việt Nam, du lịch mạo hiểm đang trở thành lựa chọn ngày càng phổ biến của du khách, đặc biệt là giới trẻ yêu thích khám phá và chinh phục giới hạn bản thân. Tuy nhiên, mạo hiểm không có nghĩa là liều lĩnh. Một chuyến đi chỉ thực sự trọn vẹn khi du khách an toàn trở về.
.jpg)
Xu hướng tất yếu trong thị trường mới
Giờ đây, du lịch mạo hiểm đang dần khẳng định vị thế như một xu hướng mới trong lựa chọn của du khách trong và ngoài nước. Với hệ sinh thái phong phú, địa hình đa dạng từ rừng núi Tây Bắc, cao nguyên đá Tuyên Quang, các hang động kỳ vĩ ở nhiều địa phương cho đến các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên Việt Nam sở hữu tiềm năng lớn để phát triển loại hình du lịch giàu cảm xúc và trải nghiệm này.
Nhiều địa phương đã chủ động khai thác tiềm năng tự nhiên, từng bước xây dựng sản phẩm du lịch mạo hiểm mang bản sắc riêng. Một số điểm đến đã bước đầu tạo dựng được tên tuổi trên thị trường trong và ngoài nước, trở thành thương hiệu du lịch có dấu ấn, góp phần làm đa dạng hóa sản phẩm du lịch quốc gia.
Điển hình như du lịch thám hiểm hang Sơn Đoòng (tỉnh Quảng Trị) hiện được đánh giá là tour du lịch đắt đỏ, thu hút du khách với giá vé khoảng 72 triệu đồng/người với hành trình 6 ngày, 5 đêm. Thám hiểm hang động Sơn Đoòng được đánh giá là một trong những tour du lịch mạo hiểm ở Việt Nam hấp dẫn du khách quốc tế. Nhiều tờ báo và tạp chí uy tín trên thế giới đã đánh giá cao tour du lịch độc đáo này.
Hay như thời gian gần đây, các hoạt động thể thao biển mang tính mạo hiểm như mô tô nước, lướt ván, kéo dù lượn… đang được tổ chức sôi động tại nhiều bãi biển nổi tiếng trên cả nước. Các điểm đến như Hạ Long (Quảng Ninh), Cửa Lò (Nghệ An), Sầm Sơn (Thanh Hóa), Đà Nẵng… đã trở thành tâm điểm thu hút du khách yêu thích cảm giác mạnh, góp phần làm phong phú thêm trải nghiệm du lịch biển và thúc đẩy kinh tế địa phương.
Theo ông Phạm Hải Quỳnh – Viện trưởng Viện Phát triển Du lịch châu Á, Việt Nam sở hữu địa hình đa dạng với núi, rừng, biển cùng nhiều vùng khí hậu đặc trưng, rất thích hợp để phát triển các loại hình du lịch mạo hiểm như leo núi, trekking, lặn biển... Những địa danh như Sa Pa, Đà Lạt, Tuyên Quang, Cao Bằng, Quảng Ninh, Lạng Sơn... đều có cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, hấp dẫn du khách. Bên cạnh đó, bản sắc văn hóa phong phú của các cộng đồng dân tộc thiểu số cũng là yếu tố quan trọng, thu hút những du khách có nhu cầu khám phá và trải nghiệm. Đáng chú ý, nhu cầu tham gia các hoạt động du lịch mạo hiểm đang ngày càng tăng cao, đặc biệt là trong giới trẻ và du khách quốc tế.
Cùng quan điểm, PGS.TS Phạm Hồng Long- Trưởng khoa Du lịch, Trường ĐHKHXH&NV (ĐH Quốc gia Hà Nội) cũng cho rằng: Du lịch mạo hiểm đang phát triển mạnh tại nhiều VQG Việt Nam nhờ vào địa hình đa dạng và thiên nhiên hoang sơ. Các hoạt động chủ yếu gồm trekking, leo núi, thám hiểm hang động, chèo thuyền kayak,quan sát động vật hoang dã...
Đảm bảo hành lang pháp lý
Dù tiềm năng lớn, nhưng việc phát triển du lịch mạo hiểm tại Việt Nam hiện nay vẫn gặp nhiều bất cập, đặc biệt là về hành lang pháp lý và công tác đảm bảo an toàn. Một số vụ tai nạn nghiêm trọng đã xảy ra trong những năm gần đây, khiến dư luận không khỏi lo ngại.
Gần đây, một du khách khi tham gia trải nghiệm bay dù lượn tại bán đảo Sơn Trà (Đà Nẵng) đã gặp sự cố, bị rơi xuống rừng rậm rạp và tử vong. Ngay sau đó cơ quan chức năng đã cho tạm dừng hoạt động bay dù lượn trên núi Sơn Trà để kiểm tra lại toàn bộ quy trình nhằm bảo đảm an toàn nhất cho du khách.
Thực tế những năm qua, không ít vụ tai nạn đáng tiếc đã xảy ra trong quá trình du khách tham gia các hoạt động du lịch mạo hiểm. Dù nhiều cảnh báo đã được đưa ra, nhưng công tác quản lý và quy trình đảm bảo an toàn vẫn còn là bài toán nan giải. Những lo ngại xoay quanh việc thiếu quy chuẩn, thiết bị chuyên dụng và lực lượng cứu hộ chuyên nghiệp tiếp tục đặt ra thách thức lớn đối với ngành du lịch trong việc phát triển bền vững loại hình này.
Chỉ ra nguyên nhân, ông Phạm Hải Quỳnh cho rằng, hiện nay, sự thiếu hụt hành lang pháp lý đã dẫn đến tình trạng nhiều đơn vị tự phát tổ chức các tour du lịch mạo hiểm mà không đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn an toàn. Nhiều doanh nghiệp và hướng dẫn viên còn thiếu kiến thức về kỹ năng quản lý rủi ro, trong khi nhu cầu du lịch mạo hiểm ngày càng gia tăng, kéo theo làn sóng các tổ chức thiếu chuẩn mực tham gia vào thị trường này.
Cũng theo ông Quỳnh, để phát triển du lịch mạo hiểm một cách bền vững và an toàn, điều kiện tiên quyết là doanh nghiệp phải có giấy phép hoạt động chính thức, kèm theo chứng nhận về chuyên môn và an toàn cho đội ngũ hướng dẫn viên. Bên cạnh đó, cần thiết lập bộ tiêu chuẩn an toàn cụ thể cho từng loại hình hoạt động mạo hiểm – từ trang thiết bị, kỹ thuật cho đến quy trình tổ chức. Doanh nghiệp cũng bắt buộc phải mua bảo hiểm cho khách du lịch và làm rõ trách nhiệm trong việc bảo đảm an toàn cũng như xử lý sự cố khi xảy ra.
Việc ban hành khung pháp lý rõ ràng sẽ giúp đảm bảo các doanh nghiệp đáp ứng đủ yêu cầu về chuyên môn và an toàn, đồng thời tạo căn cứ để xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Qua đó, không chỉ bảo vệ quyền lợi của du khách mà còn góp phần nâng cao uy tín và chất lượng dịch vụ của ngành du lịch Việt Nam.
Còn theo PGS.TS Triệu Thế Hùng - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, hệ thống pháp luật hiện nay thiếu chi tiết và một số luật đã trở nên lạc hậu, gây khó khăn cho sự phát triển du lịch mạo hiểm. Cần phải sửa đổi, bổ sung các đạo luật để tạo ra một hành lang pháp lý thông thoáng và cập nhật với thực tế. Đồng thời nguồn nhân lực cần nâng cao trình độ cả về số lượng và chất lượng.