'4 tại chỗ', thành trì vững chắc mỗi mùa thiên tai

Nguyên tắc cốt lõi

Nghệ An là tỉnh có địa hình phức tạp, thường xuyên gánh chịu ảnh hưởng bởi thiên tai. Do đó, phương châm “4 tại chỗ” gồm chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, vật tư phương tiện tại chỗ và hậu cần tại chỗ luôn được địa phương xác định là nguyên tắc cốt lõi trong công tác phòng, chống và ứng phó thiên tai. Từ nhiều năm nay, tỉnh đã duy trì quan điểm xuyên suốt: mỗi địa phương, mỗi cấp chính quyền phải chủ động, sẵn sàng, không trông chờ vào sự hỗ trợ từ cấp trên khi xảy ra thiên tai.

Ông Lê Hồng Vinh - Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho biết, trước mỗi mùa mưa lũ, địa phương đã ban hành đầy đủ hệ thống văn bản chỉ đạo, điều hành, cảnh báo thiên tai. Đồng thời, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng địa phương, yêu cầu chuẩn bị đầy đủ nhân lực, vật tư, phương tiện, phương án ứng phó. Tất cả nhằm đảm bảo khi thiên tai xảy ra, mỗi địa phương đều có thể “tự thân vận động” để bảo vệ người dân, giảm thiểu thiệt hại.

“Trong đợt mưa lũ do hoàn lưu bão số 3 vừa qua, tỉnh Nghệ An đã triển khai phương châm “4 tại chỗ” một cách quyết liệt và bài bản. Khi mưa lớn kéo dài, kết hợp lưu lượng nước đổ về từ thượng nguồn tăng nhanh, tỉnh đã có chỉ đạo trực tiếp đến các xã, tổ chức họp khẩn, yêu cầu triển khai ngay phương án sơ tán dân tại các điểm có nguy cơ cao. Việc chủ động điều tiết dung tích hồ chứa cũng được tính toán kịp thời, góp phần giảm áp lực xả lũ”, ông Vinh cho hay.

Đặc biệt, đêm 22/7 thời điểm lưu lượng nước về hồ thủy điện Bản Vẽ tăng đột biến, UBND tỉnh Nghệ An đã kích hoạt kịch bản khẩn cấp, chỉ đạo Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai tỉnh phối hợp với các đơn vị chức năng huy động tối đa lực lượng, phương tiện hỗ trợ sơ tán dân ở hạ du. Lực lượng công an, quân đội, dân quân tự vệ, thanh niên… không ngại hiểm nguy, khẩn trương giúp dân sơ tán khỏi vùng nguy hiểm. Tất cả đều vận hành nhịp nhàng, khẩn trương, hiệu quả, đúng với tinh thần 4 tại chỗ.

Linh hoạt chính quyền 2 cấp

Tại nhiều xã vùng cao như Nhôn Mai, Mỹ Lý, Tương Dương… những nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong đợt lũ vừa qua, chính quyền cấp xã đã thể hiện rõ tinh thần vì dân. Dù mới chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chưa đầy một tháng (thời điểm xảy ra thiên tai), các địa phương này vẫn vận hành bộ máy hiệu quả, tổ chức sơ tán dân từ rất sớm.

Tỉnh Nghệ An cũng phân công rõ người chỉ đạo từng khu vực, thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền hai cấp để đảm bảo chỉ đạo không bị gián đoạn, người dân được thông tin đầy đủ và kịp thời.

Trong thời khắc cấp bách, mô hình chính quyền hai cấp đã phát huy tối đa hiệu quả. Các cán bộ, lực lượng tại cơ sở không chỉ tổ chức sơ tán, mà còn trực tiếp tham gia cứu hộ, hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả sau lũ. Sự có mặt kịp thời, tinh thần tận tụy của cán bộ địa phương đã củng cố niềm tin, tạo sự yên tâm cho nhân dân giữa tâm lũ.

Trận lũ vừa qua được đánh giá là một trong những đợt thiên tai khốc liệt nhất trong nhiều năm trở lại đây tại Nghệ An. Tổng thiệt hại ước tính hơn 3.600 tỷ đồng với nhiều tuyến đường giao thông, bệnh viện, trường học, nhà dân… bị hư hại nghiêm trọng. Các xã vùng cao miền Tây Nghệ An là nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, đời sống và sinh kế của người dân bị đảo lộn hoàn toàn.

Ngay sau khi lũ rút, chính quyền địa phương đã khẩn trương bắt tay vào công việc khắc phục hậu quả, với phương châm “nước rút đến đâu khắc phục đến đó”, lực lượng chức năng được huy động tối đa để khắc phục sạt lở, hệ thống điện, đường, trường, trạm… cũng được khôi phục một cách nhanh nhất có thể. Tất cả đều hướng đến mục tiêu đảm bảo điều kiện tối thiểu để người dân ổn định cuộc sống trong thời gian ngắn nhất, nhờ vậy niềm tin của nhân dân với chính quyền càng được khẳng định.

“Về lâu dài, tỉnh sẽ điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phòng chống thiên tai, đặc biệt là quy hoạch tái định cư tại những khu vực có nguy cơ sạt lở cao. Các cụm dân cư ở ven sông, suối, triền núi sẽ được xem xét di dời đến nơi an toàn hơn. Đồng thời, tỉnh kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương hỗ trợ tài chính, vật tư, cơ chế đặc thù để đẩy nhanh tiến độ phục hồi sau thiên tai” - ông Lê Hồng Vinh chia sẻ.

Điền Bắc