Phòng chống lãng phí phải bắt đầu ngay từ khâu xây dựng chính sách, pháp luật
Đó là nhấn mạnh của PGS.TS Đinh Dũng Sỹ, Chuyên gia pháp luật tại Hội nghị phản biện xã hội đối với dự án Luật tiết kiệm, chống lãng phí do UBTƯ MTTQ Việt Nam tổ chức ngày 7/8 tại Hà Nội.
.jpg)
Vì sao phải phòng chống lãng phí ngay từ khâu xây dựng chính sách, pháp luật?
Theo PGS.TS Đinh Dũng Sỹ, trong những điều kiện của Nhà nước pháp quyền thì nguyên tắc thượng tôn Hiến pháp và pháp luật được đặt lên hàng đầu, nơi Nhà nước quản trị quốc gia bằng pháp luật và theo pháp luật. Cơ quan nhà nước, công chức chỉ được làm những gì mà pháp luật cho phép; người dân được làm những gì mà pháp luật không cấm.
Theo đó, pháp luật trở thành công cụ chủ yếu và quan trọng nhất trong điều chỉnh hành vi của các chủ thể trong xã hội. Điều đó có nghĩa là, pháp luật trở thành các chuẩn mực chung trong các quan hệ xã hội, trở thành khuôn mẫu trong hành xử của các chủ thể trong xã hội. Và vì vậy, chuẩn mực, khuôn mẫu đó đúng thì hành vi đúng và ngược lại. Từ đó, muốn cho mọi hành vi của các cơ quan, tổ chức, cá nhân đúng thì trước hết chính sách, pháp luật phải đúng, phải trở thành những khuôn mẫu chuẩn, phù hợp với thực tiễn cuộc sống.
Logic nói trên cho thấy tầm quan trọng của hoạt động nghiên cứu, hoạch định, đề xuất xây dựng chính sách, pháp luật. Nhà nước phải biết được và biết rõ cần điều chỉnh pháp luật lên những lĩnh vực, những mối quan hệ nào của đời sống xã hội; đồng thời phải đưa ra được những định hướng điều chỉnh, tác động đúng, những chính sách, pháp luật đúng, phù hợp với thực tiễn và phải đáp ứng mục tiêu cuối cùng là thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, không được gây tác động tiêu cực, ảnh hướng xấu hoặc kìm hãm sự phát triển tiến bộ của kinh tế - xã hội.
Các chính sách, pháp luật về tiết kiệm, chống lãng phí cũng không nằm ngoài logic nói trên. Theo đó, việc nghiên cứu, xây dựng chính sách, pháp luật về tiết kiệm, chống lãng phí phải được nghiên cứu, cân nhắc kỹ lưỡng để đưa ra được những chính sách, những biện pháp, những tiêu chuẩn, định mức, chế độ kịp thời, đồng bộ và phù hợp với yêu cầu quản lý cũng như thực tiễn xã hội. Đó chính là đặt nền tảng cho tiết kiệm, chống lãng phí.
Theo PGS.TS Đinh Dũng Sỹ nhấn mạnh, thực tiễn cũng đã chứng minh rằng, Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí có hay đến mấy, với đầy đủ những chiến lược, chương trình, trách nhiệm, những giải pháp hoành tráng nhưng các quy định về định mức, tiêu chuẩn, chế độ trong quản lý và sử dụng tài chính, tài sản (nhất là những vấn đề này lại nằm chủ yếu ở các đạo luật chuyên ngành) không đúng, không đồng bộ hoặc lạc hậu, thì hiệu quả của thực hành tiết kiệm, chống lãng phí cũng không đạt được kết quả mong muốn.
“Những cơ sở lý luận và thực tiễn nói trên khẳng định rằng, phòng chống lãng phí phải bắt đầu ngay từ khâu xây dựng chính sách, pháp luật. Muốn chống được lãng phí không phải chỉ hô hào chung chung, hay chỉ chú trọng đến tổ chức thực hiện pháp luật mà phải bắt đầu ngay từ khi nghiên cứu, phân tích và lựa chọn chính sách, xây dựng pháp luật”. PGS.TS Đinh Dũng Sỹ khẳng định.
PGS.TS Đinh Dũng Sỹ nhấn mạnh, việc lựa chọn chính sách đúng, cùng với việc xây dựng, ban hành những tiêu chuẩn, định mức, chế độ đúng, biện pháp thực hiện phù hợp, việc xác định trách nhiệm rõ ràng của các chủ thể quản lý cũng như các chủ thể trực tiếp sử dụng tài chính, tài sản và một hệ thống chế tài phù hợp sẽ là nền móng vững chắc cho việc chống lãng phí.
