Đề xuất sử dụng tem AI để chống hàng giả

Ông Nguyễn Viết Hồng – Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi Người tiêu dùng TPHCM, Tổng Giám đốc Công ty Vina CHG khẳng định: “Tâm lý của người tiêu dùng hiện là rất hoang mang làm sao mua được sản phẩm thật vì thị trường hiện nay quá nhiều hàng giả”.

Đau đầu vị hàng giả, ông Nguyễn Thanh Hải – Tổng Giám đốc Công ty TNHH nhà nước MTV yến sào Khánh Hòa thông tin, ghi nhận từ thị trường cho thấy người tiêu dùng đang lo ngại khi mua sắm vì không biết đâu là hàng giả, hàng thật.

Theo ông Hải, chỉ tính từ đầu năm đến nay, đơn vị này đã phát hiện hơn 30 đơn vị có hành vi sao chép thương hiệu. Nhiều website giả mạo có chứa cụm từ “yensaokhanhhoa” cũng đã được ghi nhận.

“Những hành vi này không chỉ gây thiệt hại về mặt hình ảnh và doanh thu cho doanh nghiệp chân chính, mà còn làm suy giảm nghiêm trọng lòng tin của người tiêu dùng. Không dừng lại ở các hành vi vi phạm cụ thể, thị trường hiện nay còn xuất hiện nhiều xu hướng và hiện tượng nguy hiểm hơn”, ông Hải nói.

Đề cập đến nguyên nhân, ông Nguyễn Thanh Hải khẳng định chủ yếu do thị trường phát triển nóng, thiếu kiểm soát, tâm lý chuộng hàng rẻ tiền. Cụ thể, ngành thực phẩm bổ sung tại Việt Nam tăng trưởng hơn 10% mỗi năm, trong đó các sản phẩm từ yến chiếm tỷ trọng ngày càng cao. Sự phát triển quá nhanh khiến nhiều doanh nghiệp mới tham gia thị trường mà không đủ năng lực sản xuất hoặc kiểm soát chất lượng.

Ngoài ra, các đối tượng làm hàng giả thường lợi dụng yếu tố giá thành thấp để thu hút người tiêu dùng, một số sản phẩm yến lọ được bán với giá chỉ từ 9.000 – 15.000 đồng/lọ, mức giá hoàn toàn không tương xứng với giá trị thật của tổ yến. Các nguyên liệu thay thế như gelatin, đường hóa học, hương liệu tổng hợp... có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt với trẻ em và người cao tuổi.

Băn khoăn về tình trạng hàng giả, hàng kém chất lượng, ông Mai Văn Thuận – Tổng Giám đốc Công ty Á Châu nhận định: “60% người tiêu dùng Việt Nam sử dụng mũ bảo hiểm quà tặng. Nhưng đa phần sản phẩm làm quà tặng lại không đạt chuẩn. Một món quà tưởng chừng quan tâm nhân viên khách hàng nhưng nếu không đạt chất lượng thì lại là điểm trừ”.

Một số doanh nghiệp còn quan ngại về tình trạng nhiều cơ sở gia công hiện nay cho phép đối tác tùy ý đặt tên sản phẩm, công bố hàm lượng yến cao dù thực tế không hề chứa yến. Các quy trình như kiểm định nguyên liệu, xác thực thành phần hay công bố chất lượng đều bị bỏ qua, thậm chí còn được tự thiết kế nhãn mác, tên gọi và thông tin sản phẩm theo ý muốn. Những sản phẩm này vẫn ngang nhiên được đưa ra thị trường mà không hề bị kiểm tra, xử lý.

Chống hàng giả bằng nhiều cách

Theo báo cáo của Cục quản lý và phát triển thị trường trong nước thuộc Bộ Công Thương về công tác chống buôn lậu, trong 6 tháng đầu năm nay, lực lượng quản lý thị trường đã kiểm tra 11.568 vụ và xử lý 9.919 vụ vi phạm. Tổng số tiền xử lý vi phạm hành chính 266 tỉ đồng, thu nộp Ngân sách Nhà nước 141 tỉ đồng và chuyển cơ quan điều tra 76 vụ có dấu hiệu hình sự.

Trước thực trạng tràn lan hàng giả ở mọi lĩnh vực trên thị trường rất nhiều doanh nghiệp khẳng định, việc thiếu cơ chế hậu kiểm, buông lỏng quản lý và chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành đang vô tình tiếp tay cho hàng nhái hoành hành, gây thiệt hại nặng nề đến các thương hiệu chân chính.

Bên cạnh đó, quy trình xử lý một nhãn hàng vi phạm rất nhiêu khê và kéo dài nên hàng giả. Việc xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm là điều kiện tiên quyết để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và giữ vững uy tín của ngành yến Việt Nam trên thị trường trong nước và quốc tế.

Ông Trần Giang Khuê – Trưởng Văn phòng Miền Nam Cục Sở hữu trí tuệ nhận định, hàng giả ngày càng nghiêm trọng gây khó khăn cho nền kinh tế, doanh nghiệp làm ăn chân chính. Làm sao để đưa hàng Việt chất lượng cao, hàng thật, hàng thương hiệu uy tín ra thị trường để người Việt thật sự tự hào về hàng Việt.

“Hàng thật là gì, thương hiệu uy tín là gì? Theo tôi hàng thật phải chính danh có đầy đủ thông tin có địa chỉ, có tên, có câu chuyện truyền thông... Chất lượng phải thật, chất lượng sản phẩm phải là then chốt đảm bảo hàng được ra thị trường. Uy tín là cam kết, lời hứa với chính doanh nghiệp, cộng đồng tiêu dùng trong nước và thế giới”, ông Trần Giang Khuê lý giải kỹ.

Theo ông Khuê, nhìn chung, doanh nghiệp phải xây dựng, bảo vệ và phát triển sản phẩm cho thật tốt. Hiện nay, doanh nghiệp có thể sử dụng nhiều giải pháp khác nhau để bảo vệ sản phẩm, bảo vệ thương hiệu và niềm tin người tiêu dùng. Đặc biệt, nên dùng áp dụng chuyển đổi công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số,...

Ở góc độ quản lý, ông Nguyễn Mạnh Trung – đại diện Quản lý thị trường TPHCM cho rằng, doanh nghiệp phải đăng ký bảo hộ cho sản phẩm, đồng thời xây dựng nhiều giải pháp như: tem chống giả, hoặc dùng bao bì chất liệu đặc biệt để khó sao chép, sử dụng công nghệ mã hóa, blockchain, chủ động giám sát thị trường, nên có kênh tiếp nhận thông tin của người tiêu dùng để chuyển cơ quan chức năng.

Kinh nghiệm xử lý hàng giả trong nhiều năm, ông Nguyễn Ngọc Tý - Giám đốc Điều hành Công ty TNHH thời trang Nón Sơn cho hay, cơ quan chức năng hỗ trợ doanh nghiệp đấu tranh chống hàng giải rất tốt nhưng cần quan tâm hơn nữa đối với những sản phẩm dùng làm quà tặng mà lại kém chất lượng. Đây là vấn đề khá mới.

Ông Tý đồng thời kiến nghị, sớm ban hàng luật liên quan đến quảng cáo nhằm hạn chế hàng gian, hàng giả, thậm chí là ăn cắp sở hữu trí tuệ. Cuối cùng là truyền tải cho người tiêu dùng thông điệp người tiêu dùng thông thái, không chạy theo sản phẩm giá rẻ.

Đưa ra giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp chống hàng giả, ông Nguyễn Viết Hồng khẳng định, sẽ có tem tư vấn hàng thật, cụ thể là tem AI. Tem AI sẽ giúp cho doanh nghiệp trả lời cho người tiêu dùng như: mua ở đâu, dùng như thế nào, hiệu quả ra sao?... Theo ông Hồng, nếu cho con tem AI đó học kỹ thông tin của doanh nghiệp thì dữ liệu cho người tiêu dùng càng chính xác. Đây là một giải pháp hiệu quả nhằm chống hàng giả trong thời đại chuyển đổi số.

Thanh Giang