Bán hàng online: Thích nghi với “cuộc chơi” mới

Chi phí bán hàng online tăng mạnh

Chị Hoàng Gia Linh, chủ shop thời trang thiết kế trên nền tảng TikTok Shop chia sẻ, nhiều người nghĩ bán hàng online là lãi nhưng thực tế không như vậy vì tỷ lệ phần trăm cắt lại cho sàn cao.

Hiện nay phí hoa hồng dành cho nhà bán hàng tiêu chuẩn ở nhiều ngành hàng đã tăng lên, một số trường hợp lên đến 12%, thay vì mức 4% như trước đây. Cụ thể mức phí được TikTok Shop công khai trên website và phân loại thành hàng trăm mục khác nhau, tùy theo từng mặt hàng. Ví dụ, một nhà bán hàng ngành thời trang, trước chỉ chịu mức phí 3 - 4%, nay phải áp dụng mức phí 10 - 12%, gấp 3 lần so với trước. Cộng thêm 5% phí giao dịch cho mỗi đơn hàng giao thành công, nhà bán hàng hiện phải trả tới 17% doanh thu, chưa bao gồm khuyến mãi hay chi phí vận chuyển.

Đáng chú ý TikTok Shop đã tích hợp chương trình hỗ trợ vận chuyển (SPF) vào mức phí hoa hồng mới, áp dụng mặc định thay vì cho phép nhà bán lựa chọn. Trước đây, SPF là gói dịch vụ đăng ký riêng, người bán có thể tự chọn tham gia, với mức phí 4,5% đơn hàng, tối đa 30.000 đồng/sản phẩm. Tuy nhiên, từ ngày 18/7, SPF được mặc định áp dụng, phí gộp chung vào hoa hồng, khiến nhiều người bán không nhận ra tổng chi phí của mình đã tăng mạnh.

TikTok Shop không phải là nền tảng duy nhất điều chỉnh phí, trước đó, Shopee cũng đã có động thái điều chỉnh mức phí dịch vụ tương tự. Từ tháng 4/2025, Shopee gộp gói Freeship vào khoản thu cố định, khiến chiết khấu của một số ngành hàng tăng gấp 2 - 3 lần.

Sau khi triển khai, chính sách của Shopee cũng vấp phải phản ứng từ nhiều nhà bán hàng. Nền tảng này mặc dù đã điều chỉnh lại biểu phí cho một số nhóm sản phẩm nhưng nhìn chung, người bán vẫn phải chịu mức chiết khấu cao.

Nhiều cá nhân bán hàng online cũng cho biết, nếu tính cả phí nền tảng, chi phí vận chuyển, chiết khấu từ các chương trình khuyến mãi, thì số tiền mà nhà bán hàng thực nhận sau mỗi đơn hàng là rất thấp, thậm chí không đủ để duy trì lợi nhuận.

Nói về lý do tăng phí, ông Nguyễn Lâm Thanh, đại diện TikTok Việt Nam cho biết, việc điều chỉnh biểu phí hoa hồng và một số loại phí dịch vụ tùy chọn áp dụng cho các nhà bán hàng hoạt động trên nền tảng nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ. Với sự thay đổi này, các nhà bán hàng tiêu chuẩn (không thuộc hệ thống TikTok Shop Mall) sẽ được tham gia miễn phí chương trình phí vận chuyển (SFP) thay vì phải đăng ký riêng như trước.

Hiện nay, có tới 95% giá trị hàng hóa giao dịch đến từ những đơn hàng có áp dụng mã freeship (miễn phí vận chuyển) trong chương trình này. Điều đó cho thấy, chính sách miễn phí vận chuyển đang là yếu tố then chốt giúp đáp ứng kỳ vọng của người tiêu dùng Việt Nam khi mua sắm online.

Đại diện TikTok Việt Nam bổ sung thêm, song song với việc điều chỉnh lại cấu trúc phí, TikTok Shop cũng công bố giảm phí dịch vụ cho chương trình Voucher Extra, một gói hỗ trợ người bán tạo ưu đãi giảm giá hấp dẫn cho người tiêu dùng.

Tăng cường minh bạch hóa thông tin

Thực tế trên các nền tảng, chi phí quảng cáo tăng cao, nền tảng thay đổi chính sách hiển thị, cộng thêm mức chiết khấu sàn TMĐT ngày càng lớn. Thống kê từ Metric.vn cho thấy, chi phí quảng cáo trung bình trên TikTok Shop trong quý II/2025 tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, tỷ lệ chuyển đổi không tỷ lệ thuận với mức chi khiến hiệu quả quảng cáo ngày càng giảm sút.

Diễn biến này cho thấy, thị trường TMĐT đang bước vào giai đoạn sàng lọc khốc liệt, khi xu hướng dần nghiêng về phía các nhà bán hàng lớn, chính hãng (shop mall). Các shop mall dù chỉ chiếm tỉ trọng nhỏ trong tổng số nhà bán, nhưng lại đóng góp phần lớn doanh thu. Điều này phản ánh tâm lý tiêu dùng ngày càng khắt khe và đề cao sự an tâm khi mua sắm trong bối cảnh hàng hóa kém chất lượng tràn lan.

Theo ông Vũ Bảo Thắng - Ceo Meta E com, các DN bán hàng trên sàn TMĐT cần liên tục cập nhật những xu hướng mới thay đổi trong các chính sách của các nền tảng và đặc biệt là thấu hiểu hành vi người tiêu dùng đang ngày càng trở nên tinh tế hơn. Việc xây dựng thương hiệu uy tín, đảm bảo chất lượng sản phẩm và dịch vụ khách hàng chuyên nghiệp là nền tảng phát triển bền vững.

Để hỗ trợ các cửa hàng kinh doanh trong môi trường TMĐT vốn có sự cạnh tranh gay gắt, Cục TMĐT và Kinh tế số (Bộ Công thương) đã triển khai một số giải pháp hỗ trợ bao gồm: Khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý như đề xuất xây dựng Luật TMĐT; trình ban hành Chương trình Phát triển TMĐT quốc gia giai đoạn 2026 - 2030 nhằm tăng cường minh bạch hóa thông tin, quy định rõ quyền lợi, trách nhiệm, nghĩa vụ của các chủ thể có liên quan; đồng thời tạo điều kiện để tăng cường giám sát các nền tảng sàn TMĐT, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số bán lẻ trong giai đoạn tới.

H.Hương