Ngành sữa tính đến tự chủ nguyên liệu và bứt phá

Hội thảo quy tụ lãnh đạo Bộ, chuyên gia, hiệp hội và các doanh nghiệp lớn trong ngành cùng bàn giải pháp đưa ngành sữa trở thành một trong những ngành hàng chiến lược, tự chủ nguồn nguyên liệu và cạnh tranh vững chắc trên thị trường quốc tế.

Tiềm năng rộng mở với ngành sữa

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài nhấn mạnh vai trò thiết yếu của ngành sữa trong bảo đảm dinh dưỡng cộng đồng, góp phần nâng cao tầm vóc, thể lực và trí tuệ người Việt.

"Ngành sữa không chỉ là ngành hàng chiến lược của nông nghiệp bền vững, mà còn là động lực thúc đẩy công nghiệp chế biến thực phẩm hiện đại, gia tăng năng lực cạnh tranh của hàng Việt", lãnh đạo Bộ Công thương nói về tầm quan trọng của ngành sữa và cho rằng, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, ngành sữa Việt Nam đối mặt cả cơ hội bứt phá lẫn áp lực cạnh tranh.

Để đạt mục tiêu đến 2030 và tầm nhìn 2045, theo ông Hoài cần triển khai chiến lược đồng bộ từ vùng nguyên liệu, công nghệ chế biến, logistics đến phân phối; đồng thời hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút đầu tư, khuyến khích đổi mới sáng tạo và liên kết chuỗi giá trị.

Đại diện Bộ Công Thương cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác quốc tế sâu rộng, tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) và nắm bắt xu hướng tiêu dùng xanh, bền vững để nâng tầm vị thế ngành sữa Việt Nam.

PGS.TS Trần Quang Trung, Chủ tịch Hiệp hội Sữa Việt Nam cho biết, năm 2024, sản lượng sữa tươi ước đạt 1,23 triệu tấn, đáp ứng khoảng 40% nhu cầu trong nước. Tuy nhiên, mức tiêu thụ bình quân hiện nay chỉ đạt 26 - 28 lít/người/năm, thấp hơn các quốc gia như Thái Lan (35 lít), Singapore (45 lít) và châu Âu (80 - 100 lít).

Chiến lược 2030 của ngành sữa đặt mục tiêu nâng đàn bò lên 650 - 700 nghìn con, sản lượng sữa tươi đạt 2,6 triệu tấn, 60% bò được nuôi trong các trang trại công nghệ cao đạt chuẩn Global G.A.P, hướng tới trung hòa carbon. Đồng thời, vẫn duy trì mô hình chăn nuôi hộ gia đình để đảm bảo nguồn cung ổn định.

Ông Trung khẳng định để xây dựng thương hiệu sữa Việt có tính cạnh tranh toàn cầu, các doanh nghiệp cần phát triển trang trại theo mô hình nông nghiệp bền vững, kinh tế tuần hoàn, sử dụng năng lượng sạch, đạt các chuẩn quốc tế như Global G.A.P, hữu cơ (organic) và trung hòa carbon (PAS 2060:2014).

Ba trụ cột giúp ngành sữa bứt phá

Các ý kiến tại hội thảo thống nhất rằng, để ngành sữa đạt mục tiêu 2030 – 2045, phải đồng thời phát triển chăn nuôi công nghệ cao và duy trì mô hình hộ gia đình để bảo đảm nguồn cung ổn định; chú trọng đào tạo nhân lực, thúc đẩy liên kết chuỗi giá trị và mở rộng thị trường xuất khẩu.

TS. Nguyễn Xuân Dương, Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam, cho rằng thị trường sữa nội địa còn rất rộng mở, nhưng tốc độ tăng đàn bò thời gian qua chậm, thậm chí có xu hướng giảm.

"Mục tiêu đến năm 2045 là đạt mức tiêu thụ trên 100 kg/người/năm, với sữa tươi trong nước chiếm trên 60%. Muốn vậy, cần bắt đầu từ việc phát triển nguồn nguyên liệu nội địa, khuyến khích tiêu dùng sữa tươi sạch và có chính sách hỗ trợ chăn nuôi quy mô phù hợp", ông Dương nói.

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Ngô Minh Hải, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn TH, cho biết tầm nhìn của TH là đến 2030, toàn bộ sữa dạng lỏng sẽ được sản xuất từ sữa tươi nguyên liệu, thay thế hoàn toàn sữa hoàn nguyên. Vì vậy, việc tăng đàn bò là yếu tố tiên quyết để tự chủ nguyên liệu. Ông cũng kiến nghị sớm ban hành Chương trình quốc gia về Bữa ăn học đường, học tập kinh nghiệm các nước như Nhật Bản để cải thiện chiều cao, thể lực trẻ em.

Ông Nguyễn Quang Trí – Giám đốc điều hành sản xuất, Công ty CP sữa Việt Nam (Vinamilk) đề xuất, Nhà nước tiếp tục hoàn thiện pháp luật, đơn giản hóa thủ tục đầu tư và đăng ký sản phẩm. Ngoài ra, cần ưu đãi về thuế, tín dụng, đất đai để doanh nghiệp mở rộng vùng nguyên liệu, tăng tỷ lệ nội địa hóa, đồng thời tháo gỡ rào cản kỹ thuật, hỗ trợ xúc tiến thương mại và đổi mới công nghệ.

Thanh Giang