Chung tay xoa dịu nỗi đau da cam

Sự quan tâm của nhiều cơ quan, tổ chức, là hành động thiết thực, ý nghĩa để nhắc nhớ một vết thương lịch sử chưa thể phai mờ và còn để gom góp những hành động thiết thực giúp đỡ những gia đình đang mang gánh nặng da cam dai dẳng cho đến hôm nay.

Xoa dịu vết thương từ trái tim

Là cán bộ Ban Công tác xã hội tại Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM, chị Hồ Thị Trường cho biết, trong dịp kỷ niệm Ngày vì nạn nhân chất độc da cam năm nay, chị được Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin TPHCM mời tham dự chương trình đi bộ “Vì nạn nhân chất độc da cam năm 2025”. Trong không khí trang trọng, ấm áp đó, chị Trường cảm nhận được ý nghĩa sâu sắc của chương trình không chỉ là khẩu hiệu, mà còn là hành động được hiện thực hóa bằng những món quà, những lời động viên và cam kết đồng hành cùng nạn nhân da cam. Những sổ tiết kiệm, xe lăn và nhiều phần quà tuy chưa thể hỗ trợ lâu dài, nhưng là sự động viên, tiếp thêm động lực cho công tác chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức năng và dạy nghề cho nạn nhân da cam, vốn được Đảng, Nhà nước và các địa phương đặc biệt quan tâm.

Chị Đỗ Mai Khanh - trợ lý của Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin TPHCM về đối ngoại và các vấn đề quốc tế chia sẻ: Những con số, những món quà cho các nạn nhân da cam và con em của họ, là những thế hệ thứ 3, thứ 4 có ý nghĩa rất đặc biệt. Tuy về mặt vật chất chưa thể chữa lành tất cả nhưng là chứng tích của một xã hội không bỏ rơi những người chịu đau đớn kéo dài qua nhiều thế hệ. Thay vào đó là sự đồng hành, sẻ chia, cùng chung tay xoa dịu nỗi đau da cam.

Gặp gỡ những người đồng hành cùng nạn nhân da cam/dioxin tại TPHCM, dễ nhận ra cảm xúc lẫn lộn: có nỗi buồn về bệnh tật, có niềm vui khi được sẻ chia, và cả hy vọng vào tương lai. Chị Nguyễn Thị Thúy Tiên (phường Cầu Kiệu, TPHCM) cho biết, vào những dịp TPHCM tổ chức đi bộ đồng hành vì nạn nhân da cam, chị đều cùng các thành viên gia đình tham gia, để như một cách ủng hộ các nạn nhân da cam. Bởi vì theo chị Tiên, mỗi bước chân đi bộ của các tầng lớp nhân dân, như một lời nhắc: “đừng quên lịch sử, đừng quên những nạn nhân chất độc da cam”.

Bà Palina Karpava - Phó Lãnh sự, Tổng Lãnh sự quán Cộng hòa Belarus cho biết: “Tôi đã sống ở Việt Nam được 4 tháng và đây cũng là lần đầu tiên tôi tham gia sự kiện gây quỹ ủng hộ nạn nhân da cam/dioxin Việt Nam. Tôi thật sự cảm thấy thích sự kiện này vì qua đó giúp chúng ta có thể nhớ đến những nạn nhân chất độc da cam cũng như không lãng quên quá khứ và cùng hướng đến tương lai”.

Lưu Ánh Tuyết (21 tuổi, sinh viên khóa K22 ngành báo chí - Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn TPHCM) chia sẻ: “Dù tham gia rất nhiều sự kiện, nhưng khi chứng kiến sự chung tay của cả cộng đồng đối với các nạn nhân da cam, thế hệ trẻ chúng em càng thêm trân quý hòa bình và luôn khắc ghi trách nhiệm của mình đối với cha ông, nạn nhân chất độc da cam. Tuyết mong muốn, cùng với những hoạt động thiết thực để lay động thế hệ trẻ tri ân thế hệ đi trước, nhưng các nạn nhân da cam, con em của họ còn cần thêm những chương trình dạy nghề, tạo việc làm để con cái họ có thể sống độc lập hơn”.

Đọng lại những cảm xúc sau chương trình “đi bộ đồng hành vì nạn nhân da cam năm 2025” là hình ảnh nhiều người già, người khuyết tật ngồi trên xe lăn - họ đến với đôi mắt đỏ hoe, đôi tay nắm chặt cờ chương trình. “Một cụ ông, từng là bộ đội, chỉ lặng lẽ khi nghe bài phát biểu tưởng niệm; cụ không muốn nói nhiều, chỉ chắp tay trước ngực như một cách bày tỏ lòng biết ơn tới những ai đã không bỏ rơi họ. Những tình nguyện viên trẻ cho biết: nhiều bạn sinh viên đến để học cách “lắng nghe”, để hiểu hơn về hậu quả chiến tranh và truyền lại thông điệp ấy cho bạn bè, người thân” - anh Trịnh Văn Long (37 tuổi, ngụ phường Phú Thuận, TPHCM) chia sẻ, khi lần thứ 2 tham dự một sự kiện xoa dịu nỗi đau da cam của Hội Nạn nhân da cam/dioxin TPHCM.

Đồng hành để nỗi đau không đơn độc

Chia sẻ với chúng tôi, Thiếu tướng, PGS.TS Nguyễn Hồng Sơn - Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin TPHCM nhấn mạnh: “Chúng ta không thể thay đổi lịch sử nhưng có thể thay đổi được tương lai” trong công tác hỗ trợ, chăm sóc các nạn nhân chất độc da cam/dioxin. Ông Sơn cho biết, hiện nay số lượng nạn nhân chất độc da cam/dioxin trên địa bàn TPHCM sau sáp nhập ước tính trên 30.000 người. Do đó, Hội kêu gọi mở rộng công tác truyền thông, vận động cộng đồng, người dân và bạn bè quốc tế cùng chung tay xoa dịu nỗi đau da cam, nhất là hướng tới thế hệ trẻ để giữ ký ức, nâng cao trách nhiệm cộng đồng.

Bà Trần Tố Nga từng là phóng viên của Thông tấn xã Giải phóng, bị nhiều căn bệnh do hậu quả của chất độc da cam/dioxin. Bà Nga cũng là người đã kiên trì đấu tranh vì quyền lợi của nạn nhân da cam suốt nhiều năm. Hình ảnh bà, dù đã trải qua nhiều thử thách trên hành trình đòi công lý, vẫn lặng lẽ sánh bước bên nạn nhân chất độc da cam, đã tiếp thêm nguồn cảm hứng cho những người đã và đang đồng hành, chung tay xoa dịu nỗi đau da cam. Bà Nga tiếp tục nhắc về hành trình dài đòi công lý và tầm quan trọng của việc làm cho tiếng nói của nạn nhân chất độc da cam/dioxin được lắng nghe trong cộng đồng quốc tế.

Thiếu tướng Nguyễn Hồng Sơn cho biết, năm 2023 Quốc hội Bỉ đã thông qua nghị quyết ủng hộ nạn nhân chất độc da cam Việt Nam. Bỉ là quốc gia đầu tiên trên thế giới đặt ra vấn đề này, mở ra cơ hội để chúng ta tiếp tục vận động các quốc gia khác tiếp tục ủng hộ nạn nhân chất độc da cam Việt Nam. Ngoài ra, Thiếu tướng Nguyễn Hồng Sơn nhấn mạnh, thời gian qua, chính phủ Hoa Kỳ và một số quốc gia cũng đã hỗ trợ tẩy độc môi trường dioxin tại sân bay Biên Hòa, Phù Cát, Đà Nẵng... “Chúng ta không thể thay đổi lịch sử nhưng có thể thay đổi được tương lai. Chúng ta cần mau chóng đưa dự án làng Cam vào hoạt động, giải quyết được vấn đề giáo dục - đào tạo dạy nghề, tổ chức sản xuất” - Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin TPHCM nêu đánh giá.

Có thể nói, sự tham gia của bạn bè quốc tế - như đại diện các lãnh sự quán, nhân dân các nước yêu chuộng hòa bình đã không chỉ tiếp thêm nguồn lực mà còn nâng tiếng nói của nạn nhân ra trường quốc tế, góp phần vào việc kêu gọi ý thức trách nhiệm lịch sử của cộng đồng quốc tế. Để xoa dịu nỗi đau da cam cần nhiều hơn một ngày tưởng niệm, nhất là cần chính sách bền vững, cần các chương trình dài hơi về y tế, phục hồi chức năng và hơn hết là những cơ hội sống có phẩm giá cho người khuyết tật do hậu quả da cam.

THÀNH LUÂN