Đưa Hà Nội trở thành “đầu tàu” trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo

Sáng 29/8, UBND thành phố Hà Nội tổ chức Hội thảo “Xây dựng các Nghị quyết của HĐND thành phố phục vụ phát triển khoa học, công nghệ gắn với triển khai thi hành Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị và Luật Thủ đô số 39/2024/QH15”.

Tham dự hội thảo có Phó Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Bùi Văn Thạch; các Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy: Phó Chủ tịch Thường trực HĐND thành phố Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Lê Hồng Sơn cùng 150 đại biểu là lãnh đạo các đơn vị liên quan của Trung ương, thành phố, chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp công nghệ, quỹ đầu tư và tổ chức nghiên cứu - đào tạo.

Cơ chế, chính sách đặc thù mang tính đột phá

Hội thảo tập trung tham vấn ý kiến để hoàn thiện 6 dự thảo Nghị quyết quan trọng trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo mà HĐND thành phố dự kiến ban hành nhằm cụ thể hóa Luật Thủ đô số 39/2024/QH15 và triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Cụ thể, Nghị quyết quy định chi tiết một số chính sách đặc thù phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của thành phố Hà Nội. Nghị quyết quy định cơ chế, chính sách về đầu tư, hỗ trợ phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo của thành phố Hà Nội (thực hiện Khoản 1; điểm d Khoản 3; Khoản 5 Điều 23 của Luật Thủ đô).

Nghị quyết quy định hoạt động thử nghiệm có kiểm soát tại thành phố Hà Nội (thực hiện Điều 25 Luật Thủ đô). Nghị quyết thông qua Đề án “Thành lập Sàn Giao dịch công nghệ Hà Nội”. Nghị quyết phê duyệt Đề án thí điểm thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm thành phố Hà Nội (Thực hiện Điều 36 của Luật Thủ đô). Nghị quyết thông qua Đề án thành lập Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Hà Nội Trần Anh Tuấn cho biết, dự thảo 6 Nghị quyết trên dự kiến sẽ được HĐND thành phố xem xét, thông qua tại kỳ họp HĐND tháng 9-2025. Nội dung các Nghị quyết thể hiện tinh thần đổi mới mạnh mẽ và mang tính đột phá nhằm cụ thể hóa Luật Thủ đô 2024 và Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Hà Nội tin tưởng, các Nghị quyết không chỉ tạo hành lang pháp lý đồng bộ mà còn mở ra những cơ chế mới, vượt trội để thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của Thủ đô. “Với hàng trăm ý kiến góp ý của các nhà khoa học, chuyên gia, các Nghị quyết bảo đảm tính khoa học, tính pháp lý và khả năng áp dụng trong thực tiễn”, ông Trần Anh Tuấn nhấn mạnh và cho biết thêm: Các dự thảo Nghị quyết đã được công khai lấy ý kiến trên Cổng thông tin điện tử của thành phố, góp ý của các đơn vị liên quan, gửi Sở Tư pháp thẩm định và xin ý kiến phản biện xã hội qua Ủy ban MTTQ thành phố Hà Nội với từng Nghị quyết.

Điểm nổi bật trong các Nghị quyết trên là việc lần đầu tiên quy định cơ chế lập dự toán cho nhiệm vụ khoa học - công nghệ cấp cơ sở, kết hợp với chính sách thu hút nhân tài và cơ chế khoán chi linh hoạt, giúp đơn giản hóa thủ tục và tăng hiệu quả quản lý. Song song, Hà Nội chủ động phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo thông qua đầu tư hạ tầng, khuyến khích hợp tác công – tư, hỗ trợ doanh nghiệp trong chuyển giao công nghệ và khởi nghiệp sáng tạo theo từng giai đoạn phát triển mà không áp dụng mức trần cứng nhắc.

Đặc biệt, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) là chính sách chưa có tiền lệ, cho phép doanh nghiệp thử nghiệm sản phẩm, dịch vụ mới trong môi trường an toàn, tháo gỡ khoảng trống pháp lý và nâng cao sức cạnh tranh. Bên cạnh đó, việc thành lập Sàn Giao dịch công nghệ, Quỹ đầu tư mạo hiểm và Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội sẽ tạo dựng hạ tầng hiện đại, nguồn vốn linh hoạt và không gian hội tụ tri thức - công nghệ - tài chính, biến Hà Nội trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu cả nước và khu vực.

Ông Trần Anh Tuấn cho biết, trong quá trình triển khai, các đơn vị được giao chủ trì thực hiện (Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Tài chính và Ban Quản lý các Khu Công nghệ cao và Khu công nghiệp thành phố Hà Nội) đã tổ chức nhiều hội thảo, cuộc họp với chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp; tham khảo kinh nghiệm quốc tế (Pháp, Singapore, Trung Quốc, Malaysia, Hàn Quốc…) để xây dựng nội dung dự thảo các Nghị quyết.

Bảo đảm khả năng áp dụng trong thực tiễn

Tại hội thảo, PGS.TS. Bùi Thị An, Viện trưởng Viện Tài nguyên, môi trường và phát triển cộng đồng, Chủ tịch Hội Nữ trí thức thành phố Hà Nội đánh giá cao việc thành phố chỉ đạo lấy ý kiến ban hành một lúc 6 Nghị quyết triển khai Nghị quyết số 57 – NQ/TW và luật Thủ đô trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Điều đó thể hiện quyết tâm chính trị cao và sự chủ động của Hà Nội; thể hiện tính tiên phong, chủ động và quyết liệt của Hà Nội trong việc biến “chủ trương” thành “hành động thực tế”, là bước cụ thể hóa cơ chế, chính sách riêng, phù hợp với điều kiện của thành phố và Luật Thủ đô.

Trong khi đó, GS.TSKH Nguyễn Đình Đức - Trường Đại học Công nghệ (Đại học Quốc gia Hà Nội) nhấn mạnh thể chế đúng và trúng sẽ tạo động lực phát triển cho Thủ đô. Vì thế, ông đề nghị thành phố ban hành văn bản chỉ đạo chi tiết, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa cơ sở và các trường đại học trong quá trình chuyển đổi số, đồng thời đưa các địa phương vào hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch điều hành Tập đoàn công nghệ CMC bày tỏ sự nhất trí với 6 dự thảo Nghị quyết quan trọng trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo mà HĐND thành phố dự kiến ban hành. Khi được thông qua, các Nghị quyết này sẽ tạo cú hích, tiền đề để cho Thủ đô phát triển. Do đó, ông bày tỏ mong muốn HĐND thành phố sớm thông qua, triển khai các Nghị quyết, trong quá trình triển khai còn vướng mắc sẽ tháo gỡ, điều chỉnh cho phù hợp.

Phải bảo đảm tính khả thi khi thực hiện

Phát biểu kết luận hội thảo, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Lê Hồng Sơn thay mặt lãnh đạo thành phố trân trọng cảm ơn, ghi nhận và đánh giá cao các ý kiến, kiến nghị của các đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học để các Nghị quyết về phát triển khoa học, công nghệ của Thủ đô sớm trở thành hiện thực.

Ông Sơn nhấn mạnh, phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là nội dung được nhiều đại biểu, chuyên gia quan tâm với nhiều tâm huyết dành cho Hà Nội. Đây là hội thảo mở đầu cho một kỷ nguyên mới của Thủ đô, nên thành phố luôn mong muốn làm việc, cộng tác với những nhà khoa học “dám nghĩ, dám làm, muốn làm thật và làm được”.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố khẳng định, các Nghị quyết không chỉ dừng lại ở việc lấy ý kiến hay ban hành mà điều quan trọng là phải đi vào cuộc sống, tạo ra giá trị gia tăng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội của Thủ đô.

Trên tinh thần đó, ông Lê Hồng Sơn đề nghị các đơn vị liên quan của thành phố tiếp thu toàn bộ ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học tại hội thảo này để hoàn thiện các dự thảo Nghị quyết. Trong đó, phải bảo đảm tính khả thi và thực tiễn khi triển khai thực hiện.

“Căn cứ các Nghị quyết để thành phố Hà Nội chuẩn bị đầy đủ về hạ tầng, nguồn nhân lực, kinh phí. Trong đó, cần có các tổng công trình sư, kiến trúc sư có đủ năng lực, kinh nghiệm để triển khai nghị quyết đi vào cuộc sống”, đồng chí Lê Hồng Sơn nhấn mạnh.

Cùng với đó, Phó Chủ tịch Lê Hồng Sơn đề nghị các đơn vị liên quan phải xây dựng lộ trình thực hiện các nghị quyết quan trọng này. Đồng thời, bảo đảm tính thực tiễn, xuất phát từ mong muốn, nhu cầu thực tế, điều kiện của Hà Nội để giải quyết “bài toán” về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo của Thủ đô. Đặc biệt sau khi triển khai nghị quyết phải có cơ chế giám sát, kiểm tra xem hiệu quả ra sao.

Ngay sau hội thảo này, các đơn vị liên quan của thành phố tiếp tục mời các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp đang làm việc trong lĩnh vực này để tiếp thu các ý kiến đóng góp nhằm hoàn thiện các Nghị quyết. Trong đó, cần chú trọng đánh giá tác động về kinh tế- xã hội, môi trường, giới… khi ban hành nghị quyết. “Nếu nội dung nào chưa chắc, chưa bảo đảm chúng ta cần triển khai thí điểm. Bởi khoa học công nghệ không cần bệnh thành tích, mà phải làm thực, kết quả thực”, ông Lê Hồng Sơn yêu cầu.

Hoàng Mai