Đề nghị 5-6 năm tù với cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Phạm Thái Hà
Ông Phạm Thái Hà, cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, cựu Trợ lý Chủ tịch Quốc hội bị đại diện Viện kiểm sát (VKS) đề nghị Hội đồng xét xử (HĐXX) tuyên phạt mức án 5-6 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi.
Đề nghị mức án nặng nhất là 10-11 năm tù
Ngày 10/9, sau hai ngày xét hỏi, VKSND Hà Nội công bố bản luận tội với 29 bị cáo trong 5 vụ gian lận đấu thầu liên quan Tập đoàn Thuận An.
Ông Phạm Thái Hà là người duy nhất bị truy tố về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi. Ông đã nộp 1,2 tỷ đồng khắc phục hậu quả trước cáo buộc nhận 750 triệu đồng từ Thuận An. Đại diện Viện kiểm sát đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Phạm Thái Hà mức án 5-6 năm tù.
Ông Lê Ô Pích, cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang, cũng là người duy nhất bị truy tố Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, bị VKS đề nghị mức án 3-4 năm tù.
Ông bị cáo buộc nhận 4 tỷ đồng "hoa hồng" từ Tập đoàn Thuận An, sau khi tạo các điều kiện không trong sáng cho doanh nghiệp này trúng thầu công trình trị giá hơn 1.100 tỷ đồng.
27 người còn lại đều bị xét xử về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, trong đó Nguyễn Duy Hưng, cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thuận An, bị VKS đề nghị mức án nặng nhất, 10-11 năm. Ông Hưng bị đánh giá có vai trò cao nhất, phạm tội "mang tính chất thao túng" làm tha hóa biến chất các cán bộ liên quan.
Theo bản luận tội, ông Hưng "lợi dụng mối quan hệ thân thiết" với một số lãnh đạo cấp cao nhà nước, nhờ họ can thiệp, giới thiệu, tác động tới các địa phương, Bộ Giao thông vận tải.
Việc này giúp Tập đoàn Thuận An được tạo điều kiện tham gia đấu thầu, thi công. Ông trực tiếp gặp người có thẩm quyền để thỏa thuận tỷ lệ chi phần trăm, thông đồng, móc ngoặc tại 5 dự án, gây thiệt hại tài sản Nhà nước hơn 120 tỷ đồng.
5 cựu giám đốc ban quản lý tại 4 tỉnh thành và Cục Đường bộ bị VKS đề nghị mỗi người 4-7 năm tù, trong đó ông Nguyễn Văn Thạo, cựu Giám đốc Ban Quản lý dự án Bắc Giang, bị đề nghị tới 6-7 năm, mức phạt cao thứ hai trong vụ án. Số tiền ông Thạo nhận từ Thuận An là 11 tỷ đồng, trong đó có 3 tỷ được chia cho cựu Phó Chủ tịch tỉnh Lê Ô Pích.
Các giám đốc ban quản lý dự án bị cáo buộc tạo nhiều cơ chế đặc biệt, trái pháp luật cho Tập đoàn Thuận An, nhận hoa hồng của doanh nghiệp này sau khi dự án về tay. Mỗi cựu giám đốc được ít nhất 5 tỷ đồng, nhiều nhất hơn 9 tỷ đồng, đều đã nộp lại đủ trước ngày mở phiên tòa.
Các bị cáo còn lại được xét tình tiết vai trò thứ yếu, phạm tội ít nghiêm trọng theo chỉ đạo cấp trên, bị đề nghị 18 tháng án treo đến 4 năm tù, trong đó có 7 người được đề nghị án treo.
Các tài sản kê biên đã nhiều hơn thiệt hại 120 tỷ đồng
VKS đánh giá vụ án đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại rất lớn cho nhà nước. Nguyên nhân dẫn đến sai phạm, ngoài sự chưa hoàn thiện của một số quy định quản lý nhà nước về đấu thầu, còn do sự suy thoái đạo đức của các cá nhân là cán bộ. Họ vì động cơ vụ lợi đã bị doanh nghiệp thao túng, tạo nên lợi ích nhóm và nhóm lợi ích.
VKS ghi nhận số tiền các bị cáo và gia đình đã nộp giai đoạn trước xét xử, cùng các tài sản kê biên đã nhiều hơn thiệt hại 120 tỷ đồng, nên đề nghị tòa xử lý theo quy định về khắc phục thiệt hại vụ án.
Hai ngày xét hỏi, không bị cáo nào kêu oan, đều trình bày ngắn gọn, nhận tội. Cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Thuận An thừa nhận đã lợi dụng mối quan hệ thân thiết với một số cá nhân là lãnh đạo cấp cao trong cơ quan nhà nước, trong đó có bị cáo Phạm Thái Hà để nhờ giới thiệu, can thiệp, tác động đến lãnh đạo cấp tỉnh, Bộ Giao thông vận tải (cũ) tạo điều kiện cho Tập đoàn Thuận An tham gia đấu thầu, trúng thầu, thi công.
Tại phiên toà, cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Thuận An phân trần một số tồn tại trong công tác đấu thầu. Lấy ví dụ về gói thầu cầu Đồng Việt (Bắc Giang), ông Hưng khai khi biết thông tin đã chủ động mời gọi một số nhà thầu lập liên danh tham gia đấu thầu. Nhưng các nhà thầu nghe vậy đều đặt câu hỏi ngược lại: "Thế có được sự ủng hộ của tỉnh và chủ đầu tư hay không?". Khi ông Hưng đáp "chưa gặp" các lãnh đạo tỉnh, họ đều từ chối tham gia.
Bị cáo Hưng từ đó cho rằng trong bối cảnh "cơ chế xin - cho tồn tại từ rất lâu" và ăn sâu vào suy nghĩ trong các nhà thầu. Việc tạo ra sự sòng phẳng, minh bạch cho công tác đấu thầu "rất khó".
Bị cáo nói tập đoàn Thuận An "có thương hiệu và năng lực" trong các dự án giao thông trên địa bàn cả nước, tuy bị khởi tố nhưng vẫn nhận được sự tin tưởng của chủ đầu tư tư nhân lớn. Nhưng với các cơ quan và dự án Nhà nước, dù có năng lực, vẫn phải có sự tiếp xúc với lãnh đạo và tiếp xúc sẽ bị coi là vi phạm đấu thầu.
Trước đó, bị cáo Phạm Thái Hà bày tỏ mong muốn HĐXX xem xét cho tính chất công việc là trợ lý cho “lãnh đạo”, tiềm ẩn rất nhiều rủi ro không lường trước được.
Về khoản tiền 750 triệu đồng nhận của bị cáo Nguyễn Duy Hưng, cựu Chủ tịch Tập đoàn Thuận An, ông Hà cho rằng, khi nhận chỉ nghĩ là "quà riêng tư của anh em chơi thân với nhau, thích thì biếu nhau”.
Theo VKS, 5 công trình liên quan sai phạm của các bị cáo trong vụ án này gồm: Dự án cầu Đồng Việt tại huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang (cũ); Dự án cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ tại tỉnh Tuyên Quang (cũ); Dự án Cầu Vĩnh Tuy 2 tại Hà Nội; Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 14E thuộc địa phận tỉnh Quảng Nam của Bộ Giao thông vận tải, nay là Bộ Xây dựng và Đường ven sông kết nối từ đường cao tốc Hạ Long - Hải Phòng đến thị xã Đông Triều - dự án trọng điểm của tỉnh Quảng Ninh.
Không xuất hiện, không được triệu tập đến tòa, nhiều cá nhân, cán bộ liên quan và có sai phạm đang được cơ quan điều tra tách hồ sơ, tiếp tục xử lý.
Phiên tòa đang tiếp tục phần tranh tụng.