Ma túy trá hình nhắm trực diện vào giới trẻ
Từ kẹo dẻo, nước giải khát, tinh dầu vape cho đến “thảo mộc thư giãn”, ma túy đang biến tướng dưới nhiều hình thức, trà trộn tinh vi vào đời sống thường nhật. Không còn chỉ là câu chuyện của những tụ điểm vũ trường, hiểm họa ma túy trá hình đã len lỏi khắp nơi, nhắm trực diện vào giới trẻ.
Ma túy tổng hợp ngụy trang tinh vi
Trong những năm gần đây, ma túy không còn xuất hiện với hình thức quen thuộc như viên nén hay bột trắng. Thay vào đó, các loại ma túy tổng hợp thế hệ mới đang ngụy trang ngày càng tinh vi: Thảo mộc khô, tinh dầu thuốc lá điện tử, kẹo dẻo, nước giải khát… Chính sự biến tướng này khiến người dân, đặc biệt là thanh thiếu niên, khó nhận diện và dễ dàng trở thành nạn nhân.
Thực tế cho thấy, lực lượng công an tại nhiều địa phương đã liên tiếp phát hiện, triệt phá các vụ án liên quan đến ma túy trá hình. Tại Quảng Ninh, tháng 7 vừa qua, Công an phường Cửa Ông bắt quả tang nhóm thanh thiếu niên đang sử dụng một loại chất ma túy mới có tên “Tobacco”, ngụy trang dưới dạng thảo mộc khô, hút bằng điếu cày, cùng tinh dầu chứa chất gây nghiện. Đáng chú ý, trong nhóm có cả thiếu niên sinh năm 2008. Chỉ trong cùng ngày, lực lượng chức năng còn phát hiện thêm vụ việc khác liên quan đến tinh dầu ma túy được sử dụng qua thiết bị vape.
Tại Hà Nội, Công an phường Ngọc Hà phát hiện 2 thanh niên sinh năm 2004 đang giao dịch chất ma túy dạng thảo mộc tại ngõ 279 Đội Cấn. Kết quả giám định xác định mẫu vật có chứa các chất gây nghiện mạnh MDMB-4en-PINACA và MDMB-INACA – những hợp chất tổng hợp gây ảo giác, hoang tưởng, kích động, mất kiểm soát hành vi. Những vụ việc này cho thấy ma túy trá hình không còn xa lạ, mà đang len lỏi ngay trong các khu dân cư, nơi học sinh, sinh viên sinh sống.
Nguy hiểm hơn, nhiều sản phẩm vốn được xem là thực phẩm, đồ uống quen thuộc cũng bị lợi dụng để pha trộn ma túy. Trường hợp điển hình là tại TPHCM, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương tiếp nhận hai trẻ nhập viện trong tình trạng hoảng loạn sau khi ăn kẹo dẻo không nhãn mác. Xét nghiệm cho thấy cả hai dương tính với cần sa. Các bác sĩ cảnh báo nhiều loại kẹo, bánh lạ có thể chứa chất kích thích nguy hiểm, gây ngộ độc, rối loạn tâm thần.
ThS.BS Trần Đăng Xoay – Khoa Điều trị tích cực Nội khoa (Bệnh viện Nhi Trung ương) cũng cho biết, gần đây tội phạm ma túy đã chế tạo những chất ma tuý mới chưa có trong danh mục cấm đựng trong dung dịch thuốc lá điện tử, dùng dụng cụ thuốc lá điện tử để sử dụng trái phép. Các chất ma tuý mới này khi sử dụng sẽ gây ảo giác, có thể gây co giật, hôn mê, thậm chí tử vong đối với người sử dụng và những người xung quanh không may uống nhầm.
Đối tượng mà các loại ma túy trá hình nhắm đến rõ ràng là thanh thiếu niên – lứa tuổi hiếu kỳ, dễ bị lôi kéo, thường tìm kiếm “trải nghiệm mới lạ”. Từ vài lần “dùng thử” trong các bữa tiệc, quán bar hay thậm chí trong lớp học, nhiều em nhanh chóng rơi vào vòng xoáy lệ thuộc. Hệ quả không chỉ là suy giảm sức khỏe, rối loạn tâm thần, mà còn kéo theo các hành vi nguy cơ như bạo lực, trộm cắp, phạm pháp.
Những biến tướng nêu trên phản ánh một thực trạng đáng lo ngại, ma túy đang len lỏi khắp nơi, trà trộn tinh vi vào đời sống thường ngày. Không còn chỉ là câu chuyện của những con ngõ tối, những tụ điểm vũ trường, ma túy trá hình nay có thể hiện diện trong điếu vape, gói kẹo dẻo hay ly nước trái cây nhiều màu sắc. Đây là hiểm họa nhắm trực diện vào giới trẻ, đe dọa tương lai cả một thế hệ nếu không kịp thời ngăn chặn.
Ngăn chặn hiểm họa
Thực trạng ma túy trá hình ngày càng len lỏi vào mọi ngóc ngách đời sống đã gióng lên hồi chuông cảnh báo khẩn thiết. Trước hết, cần nhìn nhận rằng lực lượng công an và các cơ quan chức năng đã nỗ lực, chủ động đấu tranh. Nhiều vụ án được triệt phá kịp thời, nhiều đối tượng mua bán, tàng trữ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy bị bắt giữ, góp phần ngăn chặn ma túy trá hình bùng phát trên diện rộng. Tuy nhiên, với sự biến tướng tinh vi, chỉ riêng nỗ lực trấn áp là chưa đủ. Cần một chiến lược đồng bộ, kết hợp cả phòng ngừa, giáo dục, quản lý và xử lý.
Theo Công an phường Ngọc Hà (Hà Nội), ngoài việc xử lý nghiêm các đối tượng, gia đình, nhà trường và tổ chức đoàn thể phải tăng cường giáo dục, tuyên truyền cho thanh thiếu niên về tác hại của ma túy trá hình. Khi nhận thức được hiểm họa, giới trẻ mới có đủ sức đề kháng để nói “không” với cám dỗ.
Theo BSCKII Huỳnh Thanh Hiển - Bệnh viện Tâm thần TPHCM, người nhiều năm theo dõi thực trạng nghiện ma túy: “Cuộc chiến với ma túy sẽ còn dài và không có hồi kết… Biện pháp hiệu quả nhất là giáo dục thế hệ trẻ biết rõ tác hại để tránh xa”.
Song song với giáo dục, cần sự vào cuộc mạnh mẽ của cơ quan quản lý thị trường, y tế và văn hóa. Những sản phẩm thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điện tử không rõ nguồn gốc phải được kiểm soát chặt chẽ. Các quán bar, karaoke, dịch vụ giải trí – nơi ma túy trá hình dễ trà trộn – cần tăng cường kiểm tra, xử lý, không để biến thành điểm nóng gieo rắc hiểm họa. Trách nhiệm này đòi hỏi sự phối hợp liên ngành, từ công an, quản lý thị trường đến ngành giáo dục, y tế.
Cùng đó, vai trò của gia đình cũng đặc biệt quan trọng. Cha mẹ cần quan tâm sát sao, theo dõi những thay đổi bất thường của con em như bất minh tài chính, thường xuyên vắng nhà vào giờ cố định, rối loạn giấc ngủ hay có biểu hiện hành vi lạ. Đồng thời, phụ huynh tuyệt đối không cho trẻ quá nhiều tiền, hạn chế nguy cơ con em tiêu xài cho những “trải nghiệm” nguy hiểm.