Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà: Xử lý ô nhiễm môi trường là ưu tiên cấp bách

Tập trung kiểm soát ô nhiễm không khí và nước thải đô thị

Báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho biết, thời gian qua, Bộ đã xây dựng, hoàn thiện dự thảo lộ trình kiểm soát khí thải phương tiện giao thông đường bộ, quy chuẩn khí thải mô tô, xe máy. Trong công tác quan trắc không khí, đến cuối tháng 8/2025 Bộ đã lắp đặt thêm 32 thiết bị cảm biến tại Hà Nội, dự kiến lắp thêm 60–70 điểm trước ngày 15/9.

Về xử lý ô nhiễm các dòng sông, Bộ đang tập trung điều tra, đánh giá và thí điểm phục hồi nguồn nước cạn kiệt tại sông Nhuệ - Đáy và sông Ngũ Huyện Khê, ban hành quy trình vận hành công trình thủy lợi Bắc Hưng Hải, xây dựng cơ sở dữ liệu chung với Hà Nội và TPHCM về nguồn thải từ sản xuất, kinh doanh có lưu lượng từ 200m³/ngày đêm trở lên.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Nguyễn Trọng Đông cho biết, Thành phố đã triển khai nhiều giải pháp kiểm soát ô nhiễm không khí và nước, tập trung vào giao thông xanh, mở rộng xe buýt điện, phát triển tàu điện, thiết lập vùng phát thải thấp, hạn chế phương tiện cá nhân tại vành đai 1, 2, 3. Hà Nội cũng siết chặt vận chuyển vật liệu xây dựng, đầu tư thiết bị rửa đường, hút bụi, phun sương dập bụi và bổ sung trạm quan trắc hiện đại.

Về nước thải, Hà Nội đã vận hành 6 nhà máy, trong đó có Nhà máy Yên Xá 270.000 m³/ngày đêm, xử lý 50–55% nước thải sinh hoạt, thu gom toàn bộ 243 cửa xả ra sông Tô Lịch. Năm 2026, Thành phố hoàn thành thu gom nước thải sông Lừ, sông Sét, sông Kim Ngưu, riêng hai bờ sông Tô Lịch sẽ được cải tạo theo hình thức đối tác công tư (PPP).

Nêu thực trạng, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Bùi Minh Thạnh cho rằng, ô nhiễm không khí chủ yếu từ giao thông, công nghiệp, xây dựng, nông nghiệp và sinh hoạt, trong đó giao thông đường bộ là lớn nhất.

Theo ông Thạch, để xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường, Thành phố tập trung phát triển vành đai, hành lang xanh, di dời cơ sở ô nhiễm khỏi nội đô, đầu tư hạ tầng, hệ thống quan trắc, áp dụng quy chuẩn khí thải, chuyển đổi xe buýt điện từ 2025, giám sát 89 nguồn thải lớn. Vận động người dân giảm xe cá nhân, phát triển trạm sạc, xây dựng lộ trình đến 2028 và dự kiến trình HĐND thành phố chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện trong tháng 9.

Hướng tới kinh tế xanh, tuần hoàn, bảo vệ sức khỏe người dân

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, bảo vệ môi trường đã trở thành một nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, đồng thời là trọng tâm trong phát triển kinh tế – xã hội. Trong các báo cáo, văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV sắp tới, kinh tế, xã hội và môi trường sẽ được đặt ngang hàng. Vì vậy, giải quyết ô nhiễm môi trường là ưu tiên cấp bách, đòi hỏi phải có kế hoạch toàn diện, chính sách hỗ trợ, công cụ kinh tế, công nghệ hiện đại và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và địa phương. Đây là cơ hội để Việt Nam hướng tới kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và bảo vệ sức khỏe người dân.

Để thực hiện mục tiêu này, Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường xây dựng kế hoạch toàn diện, xử lý ô nhiễm không khí, nước và chất thải rắn, nhưng bắt đầu từ các đô thị trọng điểm như Hà Nội và TPHCM để đảm bảo tính khả thi.

Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương xác định đầy đủ các nguồn ô nhiễm chính gồm giao thông, dân sinh, nông nghiệp, xây dựng, nhà máy xử lý chất thải rắn, khu công nghiệp, làng nghề và các nguồn liên tỉnh như nhà máy nhiệt điện, xi măng. Các địa phương cần xây dựng kế hoạch đồng bộ, báo cáo Chính phủ trước khi phê duyệt.

Các bộ Xây dựng, Công Thương phối hợp chặt chẽ với địa phương trong quy hoạch phát triển hạ tầng giao thông công cộng, bao gồm tàu điện ngầm, tàu điện trên cao, xe buýt năng lượng sạch; ban hành tiêu chuẩn an toàn cho trạm sạc điện công cộng và chung cư, đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy. Đồng thời, nghiên cứu áp dụng công cụ kinh tế thay vì hành chính trong quản lý hoạt động các phương tiện giao thông không đáp ứng quy chuẩn môi trường, hỗ trợ tài chính cho người dân và doanh nghiệp chuyển đổi phương tiện.

Vũ Mạnh