Quảng Ninh: Nâng cao năng lực cho nhân viên y tế thôn bản về tư vấn cai nghiện thuốc lá tại cộng đồng
Thời gian qua, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh đã chủ động triển khai kế hoạch tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ y tế, cộng tác viên và nhân viên y tế thôn bản về tư vấn cai nghiện thuốc lá tại cộng đồng.
Đây không chỉ là một hoạt động mang tính chuyên môn, mà còn góp phần hình thành mạng lưới tư vấn gần gũi, hiệu quả ngay tại cơ sở.
Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh, nghiện thuốc lá là một bệnh lý, được Tổ chức Y tế thế giới xếp vào nhóm rối loạn tâm thần và hành vi do sử dụng chất gây nghiện. Người hút thuốc không chỉ phụ thuộc về thể chất vào nicotine mà còn gắn chặt với thói quen, cảm xúc và môi trường sống. Do vậy, cai thuốc lá là một hành trình khó khăn, dễ tái nghiện nếu thiếu sự hỗ trợ. Chính vì vậy, theo Kế hoạch 1595/KH-TTKSBT, các lớp tập huấn diễn ra tại nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh, với hàng trăm học viên là nhân viên y tế, cộng tác viên tham dự. Nội dung được thiết kế bao quát từ luật phòng, chống tác hại thuốc lá, cập nhật các văn bản mới, tác hại của thuốc lá điện tử, đến kỹ năng tư vấn trực tiếp cho người nghiện thuốc lá.
Đại diện Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh cho biết, điểm nhấn trong chương trình tập huấn là nhấn mạnh vai trò của sự hỗ trợ cộng đồng. Theo mô hình “ba trụ cột”: kiến thức, quyết tâm và hỗ trợ thì yếu tố cộng đồng, gia đình, bạn bè có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp người nghiện duy trì quyết tâm. Thực tế, nhiều người hút thuốc thừa nhận rằng họ từng muốn bỏ nhưng không đủ động lực, hoặc dễ tái nghiện khi bị bạn bè rủ rê. Chính vì vậy, việc mỗi cộng tác viên y tế tại thôn, khu phố trở thành “người bạn đồng hành” không chỉ giúp cung cấp thông tin chính thống, mà còn tạo ra sự giám sát xã hội tích cực. Môi trường không khói thuốc sẽ không thể thành công nếu thiếu sự hưởng ứng từ cộng đồng.
Thực tế cho thấy, trong bối cảnh thuốc lá mới lan nhanh trong giới trẻ, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử ở học sinh 13-15 tuổi có xu hướng gia tăng thì việc nâng cao năng lực tư vấn cai nghiện thuốc lá ở cơ sở càng có ý nghĩa cấp bách. Không chỉ dừng ở khẩu hiệu, mà cần hành động thiết thực, gần gũi, để mỗi cộng tác viên, mỗi cán bộ y tế trở thành người truyền động lực cho quyết tâm bỏ thuốc trong cộng đồng. Chính vì vậy, việc tổ chức những lớp tập huấn sẽ góp phần tạo nên mạng lưới tư vấn rộng khắp, vững chắc, giúp người dân tiếp cận dịch vụ cai nghiện thuốc lá ngay tại địa phương. Đây là nền tảng để Quảng Ninh hướng tới mục tiêu xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh, không khói thuốc vì sức khỏe cộng đồng hôm nay và cho thế hệ mai sau.