Tại lễ đăng quang ngôi vị Nữ hoàng thứ tám của người Maori bản địa New Zealand mới đây, bà Nga Wai Hono I Te Po Paki, 27 tuổi, nói rằng mình rất vinh dự được phục vụ cộng đồng và sẽ nhanh chóng tích lũy kinh nghiệm để công việc ngày một tốt hơn. Bà Paki kế vị cha mình là ông Tuheitia Potatau Te Wherowhero đã qua đời ở tuổi 69 vào hôm 30/8 sau 18 năm lãnh đạo cộng đồng Maori.
Như vậy, bà Paki đã trở thành lãnh đạo trẻ nhất trong lịch sử phong trào bảo tồn văn hóa bản địa của người Maori ở New Zealand.
“Đây là diễn biến bất ngờ so với truyền thống chọn lãnh đạo của người Maori, vốn ưu ái chọn người con lớn nhất của cố vương và thường chọn nam giới”, Karaitiana Taiuru, cố vấn văn hóa Maori của New Zealand, cho biết.
Bà Paki là con gái út của cố vương Tuheitia. Bà có 2 anh trai.
Ngôi vị lãnh đạo của người Maori không tự động thừa kế mà được bầu chọn bởi hội đồng cố vấn (còn gọi là hội đồng tù trưởng) gồm 12 bô lão từ các bộ lạc khác nhau. Tục chọn người đứng đầu này có từ năm 1858 nhằm bảo vệ đất đai và văn hóa của người Maori bản địa.
Vương triều Maori không có tư cách pháp lý tại New Zealand, chủ yếu mang vai trò nghi lễ, bảo tồn văn hóa và vận động bảo vệ các quyền của người bản địa. Cộng đồng Maori có khoảng 900.000 người, chiếm 17% dân số New Zealand, dù không có nhiều sức ảnh hưởng chính trị nhưng có sức tác động lớn đến đời sống văn hóa và tinh thần của cả nước.
Bên cạnh tiếng Anh thì ngôn ngữ của người Maori được sử dụng rộng rãi tại New Zealand. Xăm hình lên mặt chính là một trong những đặc điểm dễ nhận biết của người Maori. Họ cho rằng hình xăm giúp cho người đàn ông mạnh mẽ hơn trong các cuộc chiến đấu và cũng sẽ khiến phụ nữ hấp dẫn hơn.
Người Maori có văn hoá chào hỏi khá độc đáo, gọi là “hongi”: bằng cách cọ mũi vào nhau và kết thúc lời chào bằng cái nắm tay. Hành động này mang ý nghĩa là truyền cho nhau hơi thở của sự sống.
Trang phục cũng là một trong những điểm nhấn trong văn hóa người Maori. Trang phục chủ yếu được làm từ thực vật, lông chim. Áo choàng của đàn ông thường được làm bằng lông chim và không có tay. Để chuẩn bị được vật liệu và hoàn tất quá trình khâu một chiếc áo thì cần phải mất nhiều tháng.
Người Maori cũng rất nổi tiếng về ẩm thực với món nướng đá Hagi. Thực phẩm được nướng thường là hải sản, khoai lang hoặc các loại thịt như thịt gà, thịt lợn, thịt cừu kết hợp cùng các loại rau củ khác. Sau khi sơ chế kỹ càng, người ta sẽ mang đi gói trong các loại lá và đem nướng trên những phiến đá nóng được đặt trong hố dưới lòng đất. Họ còn phủ lên trên những lớp đá, lá cây để thức ăn được chín đều mà vẫn giữ được hương vị tươi ngon...