Ám ảnh giảm cân và nguy cơ rối loạn tâm thần

BS Vũ Sơn Tùng - Phó trưởng phòng Điều trị rối loạn tâm thần cảm xúc, Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai cho hay, chán ăn tâm thần là rối loạn ăn uống do hạn chế năng lượng nạp vào so với nhu cầu. Bệnh nhân sẽ có cảm giác sợ hãi về việc tăng cân, thậm chí không thể nhận ra mức độ nghiêm trọng khi trọng lượng cơ thể giảm thấp đáng kể.

Những người mắc bệnh chán ăn tâm thần luôn có cảm giác sợ hãi bị tăng cân và thường đói nhưng lại từ chối thức ăn. Nhiều người có cân nặng chiều cao cân đối nhưng luôn bị ám ảnh rằng bị thừa cân, thậm chí ngay cả khi họ có cân nặng thấp dưới ngưỡng.

Đáng báo động, theo các chuyên gia y tế, chứng bệnh này thường khởi phát ở tuổi dậy thì. “85% bệnh nhân ở độ tuổi 13-18, là giai đoạn có nhu cầu làm đẹp. Tuổi khởi phát rối loạn trung bình là 18. Tuy nhiên, tỷ lệ người mắc bệnh dưới 15 tuổi ngày càng tăng. Bệnh nhân lớn tuổi hoặc dưới 11 tuổi tại thời điểm khởi phát rối loạn có tiên lượng tồi tệ hơn. Ở độ tuổi này, các bé thường so sánh với cơ thể của bạn bè và đôi khi nhận thức tiêu cực về cơ thể của mình, từ đó, quyết định ăn kiêng, làm tăng nguy cơ phát triển rối loạn ăn uống. Thêm vào đó, sự phổ biến của phim ảnh và tạp chí dẫn đến việc truyền bá chuẩn mực cái đẹp về sự thon gọn. Áp lực phải tuân theo một hình ảnh cơ thể lý tưởng cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của một cá nhân và làm tăng nguy cơ mắc chứng chán ăn tâm thần” - BS Tùng cho biết.

Các bác sĩ khuyến cáo, với người bệnh là thanh, thiếu niên, những rối loạn tâm thần khởi phát của chứng chán ăn tâm thần có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc hình thành nhân cách trong tương lai. Chính vì vậy, người bệnh cần được thăm khám và điều trị tại đúng chuyên khoa tâm thần để tìm ra nguyên nhân gây bệnh và đạt được hiệu quả điều trị cao nhất.

Để giúp các gia đình sớm phát hiện được người mắc bệnh chán ăn tâm thần, điều trị sớm sẽ cho kết quả tích cực hơn, BS Tùng chỉ ra các dấu hiệu nhận biết căn bệnh này gồm: Bệnh nhân thường giảm cân quá mức hoặc không tăng cân theo tiêu chuẩn phát triển; mệt mỏi; mất ngủ; chóng mặt hoặc ngất xỉu…

Người mắc bệnh chán ăn tâm thần thường xuyên bỏ ăn; chỉ ăn một số loại thực phẩm ít chất béo và calo; áp dụng việc ăn uống hoặc bữa ăn cứng nhắc; Nói dối về lượng thức ăn đã được ăn; thường xuyên soi gương để tìm các vấn đề hình thể; phàn nàn về việc béo hoặc có các bộ phận trên cơ thể béo; thiếu cảm xúc; xa lánh mọi người; cáu gắt...

Bên cạnh đó, người mắc chứng chán ăn tâm thần thường kèm theo các dấu hiệu về thể chất như giảm cân quá mức; ngoại hình mỏng manh, thon gọn quá mức; mệt mỏi; mất ngủ; chóng mặt hoặc ngất xỉu; móng tay đổi màu xanh; tóc mỏng, dễ gãy hoặc rụng; táo bón và đau bụng; da khô hoặc hơi vàng; không chịu được lạnh; nhịp tim tăng hoặc giảm bất thường; huyết áp thấp; mất nước; sưng cánh tay hoặc chân; răng bị mài mòn…