Âm nhạc hoài cổ bước vào dòng chảy hiện đại

Âm nhạc 80-90 trở lại đời sống hiện tại

Dấu hiệu rõ ràng nhất của sự trở lại nằm ở việc âm nhạc thập niên 80-90 xuất hiện đồng thời trên nhiều phương diện: từ biểu diễn nghệ thuật, quảng cáo, tiêu dùng cho đến thói quen nghe nhạc hằng ngày. Trên truyền hình đại chúng, Cher, biểu tượng pop/rock gắn liền với nhiều thế hệ, đã tái xuất trong chương trình hài – âm nhạc nổi tiếng của Mỹ Saturday Night Live (Đêm Thứ Bảy Trực Tiếp) ở tuổi 79. Đây là lần đầu tiên bà biểu diễn tại chương trình này sau gần 40 năm, mang trở lại tinh thần rock ’n’ roll phóng khoáng, mạnh mẽ, và tạo nên một khoảnh khắc hoài niệm giàu cảm xúc cho khán giả thuộc nhiều thế hệ.

Tại châu Âu, hoài cổ không chỉ dừng ở việc nghe lại nhạc cũ mà được nâng lên thành những trải nghiệm biểu diễn mới. Ngày 19/3/2026, thành phố Glasgow (Scotland) sẽ tổ chức chương trình “Britpop giao hưởng” do Alex James, tay bass của ban nhạc Blur, dẫn dắt, tại Nhà hòa nhạc Hoàng gia Glasgow. Chương trình tái hiện các ca khúc Britpop tiêu biểu của thập niên 1990 bằng sự kết hợp giữa ban nhạc biểu diễn trực tiếp và dàn nhạc giao hưởng. Việc bán vé theo nhiều hạng, kèm các gói VIP, cho thấy đây là một sự kiện văn hóa được đầu tư nghiêm túc và có định hướng thương mại rõ ràng.

Làn sóng này còn lan sang lĩnh vực quảng cáo, phản ánh tâm lý và thị hiếu số đông. Trong mùa Giáng sinh năm nay, nhiều thương hiệu lớn được ghi nhận đã rời bỏ những bản nhạc nền chậm, mang màu sắc u sầu để chuyển sang các ca khúc vui tươi, dễ nhận diện và giàu tính hoài niệm. Riêng John Lewis – chuỗi bán lẻ uy tín của Anh – đã chọn một ca khúc house thập niên 1990 (dòng nhạc điện tử sôi động, giàu tinh thần cộng đồng) làm nhạc chủ đạo cho chiến dịch Giáng sinh, nhằm tạo không khí vui tươi, gắn kết và lan tỏa tinh thần lạc quan trong bối cảnh xã hội còn nhiều biến động.

Ở góc độ dữ liệu, báo cáo Spotify tổng kết âm nhạc năm 2025 cũng cho thấy vai trò ngày càng rõ nét của hoài niệm trong văn hóa nghe nhạc. Đại diện mảng biên tập của Spotify (nền tảng nghe nhạc trực tuyến lớn nhất thế giới) nhận định rằng, hoài niệm tiếp tục giữ vai trò rất lớn trong đời sống văn hóa hiện nay. Báo cáo đồng thời ghi nhận sự hồi sinh của các dòng nhạc gắn với thập niên 1990, như trip-hop (dòng nhạc điện tử tiết tấu chậm, giàu không khí và cảm xúc), trên các nền tảng nghe nhạc và mạng xã hội.

Âm nhạc hoài cổ và thị trường mới

Nếu sân khấu biểu diễn và các nền tảng nghe nhạc trực tuyến cho thấy xu hướng, thì thị trường vật lý lại chứng minh sức bền thực sự của làn sóng hoài cổ. Một dấu hiệu rõ nét là đĩa CD (hình thức tiêu dùng âm nhạc gắn liền với thập niên 1990) đang quay trở lại. Theo tờ The Guardian (Anh), riêng tại John Lewis, doanh số máy nghe CD đã tăng 74% chỉ trong một năm. Bà Heather Andrews - Phụ trách mảng điện tử của John Lewis, gọi hiện tượng này là “làn sóng phục hưng hoài cổ”.

Sự trở lại của CD không chỉ là việc mua một thiết bị nghe nhạc. CD ngày càng được xem như một hình thức trải nghiệm âm nhạc trọn vẹn, với bìa đĩa, tập sách giới thiệu và cảm giác sở hữu toàn bộ album, đúng với cách thưởng thức phổ biến của thập niên 80-90. Theo The Guardian, tại Anh, CD từng đạt đỉnh vào năm 2004 với 162 triệu bản bán ra, nhưng đến năm 2024 chỉ còn 10,5 triệu bản. Tuy vậy, nhu cầu mua CD đang tăng trở lại cùng làn sóng hoài cổ trong giới nghe nhạc.

Đáng chú ý hơn cả là vai trò của khán giả trẻ. Ông Neil Gibbons - Giám đốc vận hành của Key Production Group (tập đoàn chuyên sản xuất đĩa nhạc vật lý như đĩa than – vinyl, CD và băng cassette) cho biết, đơn đặt hàng sản xuất CD đã tăng 15% so với cùng kỳ. Trong 12 tháng gần đây, thế hệ Gen Z (1997 - 2012) mua CD nhiều hơn cả thế hệ Millennials (1981 - 1996), Gen X (1965 – 1980) và Baby Boomers (sinh sau Thế chiến II). Đây là một sự đảo chiều rõ rệt so với quan niệm lâu nay rằng người trẻ chỉ gắn bó với nghe nhạc trực tuyến (streaming) và nội dung số.

Tại châu Á, tinh thần âm nhạc 80-90 trở lại không chỉ thể hiện qua hành vi mua và nghe nhạc, mà còn qua ngôn ngữ sáng tác. Thời báo Ấn Độ cho biết, trong năm 2025, nhạc phim Bollywood đang có sự thay đổi rõ rệt khi phần nhạc chính giàu cảm xúc dần lấy lại vị trí trung tâm, sau nhiều năm bị lấn át bởi những bản nhạc thiên về tiết tấu và phối lại từ ca khúc cũ. Những bài hát dễ nhớ, dễ hát theo, giàu cảm xúc, vốn là nét đặc trưng của nhạc Bollywood thập niên 80-90, đang được khán giả đón nhận trở lại.

Trong khi đó, với rock và punk, làn sóng trở lại bắt nguồn từ tinh thần phản kháng, thẳng thắn và cá tính âm nhạc rõ nét của dòng nhạc này. Theo Lesley Woods, giọng ca chính của Au Pairs (ban nhạc post-punk tiêu biểu đầu thập niên 1980), việc đưa nhóm nhạc trở lại sân khấu xuất phát từ cảm giác bà vẫn còn nhiều điều muốn cống hiến cho âm nhạc. Điều này cho thấy sự hồi sinh của rock và punk thập niên 80-90 không chỉ đến từ hoài niệm, mà còn từ năng lượng, cá tính và tinh thần phản kháng rõ ràng mà khán giả ngày nay đang tìm kiếm.

Âm nhạc thập niên 80-90 đang trở lại vì đáp ứng những nhu cầu rất thực của đời sống hiện nay, từ giai điệu dễ nhớ, cảm xúc rõ ràng cho đến trải nghiệm nghe nhạc trọn vẹn trong một thời đại quá nhanh và số hóa. Chính khán giả trẻ đang giữ vai trò trung tâm trong làn sóng này khi chủ động nghe lại, mua lại và đưa âm nhạc cũ vào đời sống theo những cách mới.