ASEAN tiếp tục khẳng định vai trò là tâm điểm của tăng trưởng

Tại hội nghị, báo cáo tình hình hợp tác ASEAN trong năm qua, Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn cho biết đà tăng trưởng kinh tế khu vực được giữ vững với dự báo tích cực đạt 4,6% trong năm 2023 và 4,9% năm 2024. Thương mại của ASEAN ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng gần 15%, đạt 3.800 tỷ USD. Đầu tư đạt mức cao kỷ lục hơn 224 tỷ USD.

Tuy nhiên, kinh tế khu vực vẫn tiềm ẩn rủi ro và chịu tác động trực tiếp từ căng thẳng địa chính trị, biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, an ninh lương thực. Trước tình hình đó, ASEAN đang có những chuyển dịch mạnh mẽ theo xu hướng số hóa và phát triển bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh của khu vực và củng cố vai trò mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Tại phiên toàn thể, Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ nhận định chung về một năm 2023 nhiều biến động. Kinh tế thế giới đã có những tín hiệu phục hồi tích cực hơn, song còn nhiều rủi ro, tăng trưởng chưa bền vững, thương mại phục hồi chậm, bất ổn địa chính trị ngày càng phức tạp.

Trong bối cảnh đó, với nỗ lực chung, đoàn kết của các nước thành viên và sự dẫn dắt của Chủ tịch Indonesia, cộng đồng ASEAN tiếp tục phát triển ổn định, vững vàng với tầm vóc ngày càng lớn mạnh, khẳng định vai trò là tâm điểm của tăng trưởng. ASEAN tiếp tục là điểm sáng về tăng trưởng kinh tế, là trung tâm của các mạng lưới hiệp định thương mại tự do (FTA) và là trung tâm của các cơ chế hợp tác khu vực quan trọng như ASEAN+1, ASEAN+3, Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS).

Để giữ vững “ASEAN tầm vóc” và là “tâm điểm của tăng trưởng”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh phải nâng cao tự cường của ASEAN thông qua đẩy mạnh liên kết kinh tế, mở rộng thị trường nội khối, khơi thông các dòng chảy thương mại và đầu tư. Thủ tướng đề nghị các nước ASEAN khẩn trương tháo gỡ các điểm nghẽn và rào cản về chính sách và thể chế, duy trì ổn định chuỗi cung ứng nội khối, nhằm nâng cao sức chống chịu của khu vực trước các tác động, thách thức từ bên ngoài.

Thủ tướng cũng đề nghị các bộ trưởng Kinh tế ASEAN chỉ đạo quyết liệt việc rà soát, nâng cấp cũng như đàm phán mới các FTA giữa ASEAN với các đối tác, nhằm tạo những xung lực phát triển mới cho nền kinh tế khu vực.

Thủ tướng cho rằng ASEAN cần xác định bảo đảm hòa bình, an ninh, khu vực đầu tiên và trước hết là trách nhiệm và nỗ lực tự thân của chính ASEAN. Muốn vậy, các nước thành viên ASEAN phải nêu cao tinh thần đoàn kết, độc lập, tự chủ, tự cường; và tinh thần này phải được thể hiện bằng cả lời nói và hành động. Chỉ có như vậy, vai trò của ASEAN mới có thể phát huy thực chất và nhận được sự coi trọng trên thực tế của các đối tác, nhất là các nước lớn.

Trước thực trạng gia tăng cọ xát, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh ASEAN cần thể hiện bản lĩnh vững vàng, đoàn kết để các đối tác tôn trọng vai trò trung tâm của ASEAN, đối thoại và hợp tác thiện chí, tuân thủ tôn chỉ và nguyên tắc do các cơ chế của ASEAN đề ra.

Hướng đến một ASEAN phát triển đồng đều, bền vững, Thủ tướng tái khẳng định tinh thần cốt lõi của ASEAN lấy “người dân là trung tâm, mục tiêu và động lực của tiến trình xây dựng Cộng đồng” để tiếp tục thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN, đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa, tiểu vùng. Thủ tướng đánh giá cao các sáng kiến của Indonesia thúc đẩy kinh tế số, kinh tế biển xanh, an ninh lương thực, xây dựng hệ sinh thái xe điện và tự cường bền vững, coi đây là những bước đi chủ động, sáng tạo của ASEAN nhằm phục vụ lợi ích thiết thực của người dân.

Trên tinh thần đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính thông báo Việt Nam sẽ đăng cai tổ chức Diễn đàn Tương lai ASEAN về phát triển nhanh, bền vững, lấy người dân làm trung tâm, nhằm bổ trợ cho các diễn đàn, cơ chế chính thức của ASEAN, tạo cơ hội trao đổi rộng rãi về các ý tưởng, sáng kiến cho hợp tác khu vực, góp phần xây dựng Cộng đồng ASEAN tự cường và bền vững.

Nhân dịp này, các nhà lãnh đạo thông qua nhiều văn kiện quan trọng như: Tuyên bố phát triển hòa nhập cho người khuyết tật, phát triển gia đình và bình đẳng giới, tăng cường an ninh lương thực, chăm sóc và giáo dục mầm non, Khuôn khổ về Hệ thống điều phối khẩn cấp y tế công cộng ASEAN, góp phần củng cố các nỗ lực xây dựng Cộng đồng hướng tới người dân và lấy người dân làm trung tâm.

Cùng ngày, nhân dịp tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các hội nghị liên quan tại Jakarta, Indonesia, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc làm việc với Thủ tướng CHDCND Lào Sonexay Siphandone và Thủ tướng Vương quốc Campuchia Hun Manet.

Vui mừng nhận thấy 3 nước đều nỗ lực vượt qua thách thức do diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, khu vực và duy trì ổn định an ninh, chính trị, các Thủ tướng nhất trí cho rằng, thực tiễn lịch sử đấu tranh giành độc lập, cũng như bảo vệ, phát triển đất nước và hội nhập quốc tế đã khẳng định việc không ngừng củng cố, thắt chặt quan hệ hợp tác giữa Việt Nam, Lào và Campuchia là nhu cầu tất yếu khách quan, đồng thời có ý nghĩa quan trọng chiến lược đối với cả ba nước.

Các Thủ tướng đánh giá hợp tác an ninh - quốc phòng có nhiều tiến triển; nhất trí tiếp tục triển khai hiệu quả các thoả thuận và cơ chế hợp tác hiện có, tăng cường chia sẻ thông tin và nâng cao hiệu quả hợp tác về chống tội phạm mạng, xuyên biên giới.

Lãnh đạo Chính phủ 3 nước nhất trí tiếp tục có các chính sách, biện pháp tạo điều kiện và khuyến khích hơn nữa hợp tác thương mại, đầu tư; trong đó chú trọng thương mại biên giới và phát huy hệ thống cửa khẩu trên đất liền giữa 3 nước; đẩy mạnh hơn nữa kết nối giữa 3 nền kinh tế, gồm cả kết nối hạ tầng cứng và kết nối hạ tầng mềm, chuỗi sản xuất, cung ứng đồng thời phối hợp khai thác lợi thế cạnh tranh của ba nước về tiềm năng di sản, văn hóa, ẩm thực nhằm thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa về hợp tác du lịch; trước mắt là thúc đẩy các gói du lịch “một hành trình 3 điểm đến”.

Cùng ngày, nhân dịp chuyến công tác tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN 43 và các hội nghị liên quan tại Jakarta, Indonesia, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tiếp lãnh đạo Phòng Thương mại và Công nghiệp Indonesia (KADIN) và một số doanh nghiệp tiêu biểu của Indonesia.

Hướng đến một ASEAN phát triển đồng đều, bền vững, Thủ tướng Phạm Minh Chính tái khẳng định tinh thần cốt lõi của ASEAN lấy “người dân là trung tâm, mục tiêu và động lực của tiến trình xây dựng Cộng đồng” để tiếp tục thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN, đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa, tiểu vùng.