Bán lẻ trước làn sóng M&A: E ngại là khó thắng

Ông Vũ Vinh Phú - Chủ tịch Hiệp hội Các siêu thị Hà Nội: M&A ngày càng mạnh mẽ

Thời gian qua chúng ta đang chứng kiến sự xâm nhập ngày càng mạnh mẽ của các nhà đầu tư nước ngoài vào ngành bán lẻ Việt Nam. Các DN bán lẻ nước ngoài có kinh nghiệm kinh doanh lâu năm, họ có thương hiệu, tiềm lực tài chính mạnh, họ sẵn sàng chịu lỗ vài năm để tiếp tục đầu tư mở rộng chuỗi phân phối với tốc độ nhanh hơn, quy mô lớn hơn, hiện đại hơn so với DN trong nước.

Ngoài ra họ đảm bảo các tiêu chuẩn hàng hóa chất lượng trong kinh doanh, nhất là an toàn vệ sinh thực phẩm chuẩn mực hơn, giá bán ngày càng giảm, do vận hành theo chuỗi. Các DN bán lẻ nước ngoài bao giờ cũng có chiến lược khuyến mại để thu hút, kích cầu sức mua. Một vài năm trở lại đây, nhiều DN nước ngoài đã mở rộng các chuỗi siêu thị tại Việt Nam. Đặc biệt sự thâu tóm một số hệ thống siêu thị lớn như Metro, Big C thời gian qua cho thấy, sự xâm nhập của các nhà đầu tư nước ngoài ngày càng mạnh mẽ, hay nói cách khác, làn sóng mua bán, sáp nhập (M&A) đang diễn ra rất khốc liệt tại thị trường bán lẻ trong nước.

Tính đến thời điểm này, Lotte đã có 11 điểm siêu thị tại Việt Nam, dự kiến trong 10 năm tới, họ sẽ mở tổng số đến 60 điểm. Việt Nam hiện cũng có những nhà bán lẻ đầu tư vào các chuỗi siêu thị như Saigon Co.op với 72 siêu thị, Vingroup hàng trăm điểm siêu thị và kể cả các cửa hàng tiện lợi như Vinmart, Vinmart+…. Các điểm bán lẻ của DN nước ngoài tuy mới chiếm một lượng khiêm tốn khoảng 90 điểm trên tổng số siêu thị cả nước, tuy nhiên doanh số bán ra tại một điểm của họ gấp 3- 4 lần, thậm chí 7-8 lần so với một điểm của các siêu thị nội do quy mô lớn hơn.

Để ngành bán lẻ Việt Nam có những bước đi chủ động hơn trong thời kỳ hội nhập, tôi cho là, Bộ Công thương cần tham mưu cho Chính phủ hỗ trợ một số địa phương xây dựng tập đoàn bán lẻ hiện đại đủ sức cạnh tranh trên thị trường với các tập đoàn bán lẻ nước ngoài đang kinh doanh ở Việt Nam. Song song với đó, chúng ta cần tổ chức sản xuất hàng hóa với quy mô ngày càng lớn, chất lượng ổn định, đủ cung ứng cho thị trường bán lẻ nói chung và các siêu thị trong cả nước. Ngoài ra, ngành bán lẻ Việt Nam cần phải chú trọng hơn trong việc đào tạo, nâng cao nguồn nhân lực để có thể vận hành các siêu thị một cách chuyên nghiệp, có văn hóa, chấp nhận cạnh tranh và hợp tác, học tập những điểm mạnh của các DN FDI để tự hoàn thiện mình.

TS Đinh Thị Mỹ Loan, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam: Đừng lo ngại!

Xu hướng mua bán và sáp nhập doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực bán lẻ đang diễn ra khá mạnh mẽ trong thời gian qua. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, đây là xu hướng chung của thế giới, không riêng gì ở Việt Nam. Và tất nhiên, ngành bán lẻ của chúng ta cũng đang đi theo quy luật kinh tế đó. Nhà đầu tư nào mạnh họ mua lại những DN yếu hơn, đó cũng là chuyện bình thường của thương trường. Tuy nhiên, vấn đề ở đây là chúng ta không nên nghĩ rằng, khi bị nằm trong tay các DN ngoại, chúng ta sẽ bị lấn sân, bị các DN nước ngoài chèn ép mà chúng ta cần phải nhìn nhiều chiều.

Cần nhớ là, xu hướng hội nhập đang ngày một mạnh mẽ, làn sóng mua bán, sáp nhập cũng sẽ mạnh lên theo thời cuộc. Đây chính là cơ hội để các DN Việt Nam phải tìm cách nâng cao chất lượng, hoạt động dịch vụ của mình. Các DN Việt Nam không còn cách nào khác buộc phải nâng cao sức cạnh tranh. Song, như chúng ta vẫn biết, nếu các DN Việt chỉ tự trông vào sức mình là rất khó, vì chúng ta không chỉ yếu về vốn mà còn rất lạc hậu về công nghệ, non về kinh nghiệm... Bởi vậy, tôi cho rằng, chính làn sóng mua bán, sáp nhập sẽ tạo động lực để các DN trong nước có thể lớn mạnh hơn. Chứ không nên nghĩ rằng, chúng ta đang bị “nuốt chửng” bởi các nhà đầu tư ngoại.

Điều quan trọng là các DN trong nước cần phải nhìn thấy đây là cơ hội để thay đổi mình, nâng cao chất lượng dịch vụ hơn nữa mới có thể trụ vững trong thời gian tới.

TS Lê Huy Khôi, Trưởng Ban Nghiên cứu dự báo thị trường, Viện Nghiên cứu thương mại (Bộ Công thương): Nắm bắt lợi thế

Chúng ta đã và đang chứng kiến hàng loạt các cuộc M&A giữa các DN ngoại và DN nội trong lĩnh vực bán lẻ. Đây chắc chắn là những cuộc so găng không hề đơn giản, các DN Việt sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Theo số liệu của một số tổ chức công bố, tỷ trọng hiện tại của các DN bán lẻ nước ngoài chiếm một phần không lớn tỷ trọng dung lượng bán lẻ thị trường Việt Nam. Tuy nhiên, xu hướng mua bán, sáp nhập sẽ ngày càng mạnh mẽ hơn trong thời gian tới. Với những diễn biến nói trên, chắc chắn các DN lớn sẽ phải cạnh tranh hết sức khốc liệt. Càng khó khăn hơn khi chúng ta thua người nước ngoài cả về quy mô lẫn vốn...

Tuy nhiên, chúng ta vẫn còn nhiều lợi thế và cần phải nắm bắt những lợi thế đó. Tôi muốn nhấn mạnh ở đây là các hệ thống chợ truyền thống, cửa hàng tiện lợi, các siêu thị mini cũng như các kênh bán hàng nhỏ lẻ khác… Đó là những kênh mà chúng ta vẫn nắm giữ thị phần là chính và đó vẫn là lợi thế của Việt Nam vì nắm bắt được thị hiếu tiêu dùng cũng như thói quen mua sắm của người dân. Tuy nhiên, nếu các DN không chịu đổi mới sáng tạo, không có ý thức vươn lên, cải thiện phương thức kinh doanh thì sẽ khó có thể đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Xu hướng là các DN sẽ mất dần khách hàng. Và nguy cơ các DN nước ngoài xâm chiếm thị trường bán lẻ của Việt Nam hoàn toàn có thể xảy ra.