Báo Anh: Việt Nam chống dịch thành công nhờ hành động quyết liệt từ sớm

Khẩu hiệu tuyên truyền chống Covid-19 tại Việt Nam. (Ảnh: Getty).

Hãng tin BBC (Anh) ngày 15/5 đã đăng tải bài viết phân tích cuộc chiến chống dịch thành công của Việt Nam.

Theo BBC, mặc dù có đường biên giới trải dài với Trung Quốc và dân số 97 triệu người, nhưng cho đến nay Việt Nam mới chỉ ghi nhận hơn 300 ca mắc Covid-19 và không có bất kỳ ca tử vong nào.

Đã gần một tháng kể từ khi xuất hiện ca lây nhiễm cộng đồng mới nhất, Việt Nam đang bắt đầu mở cửa trở lại.

BBC dẫn lời các chuyên gia nhận định, không như nhiều nước khác đang chứng kiến số người chết và nhiễm virus corona trên diện rộng, Việt Nam đã nhìn ra khe cửa hẹp để hành động từ sớm và tận dụng tối đa cơ hội này. Các chuyên gia cũng cho rằng đã quá muộn để hầu hết các nước khác học theo thành công của Việt Nam.

Hành động cứng rắn nhưng hiệu quả

“Khi bạn phải đối phó với những mầm bệnh chưa rõ nguồn gốc tiềm ẩn nhiều nguy hiểm, tốt hơn hết là phải hành động quyết liệt”, BBC dẫn lời Tiến sĩ Todd Pollack tại Chương trình Đối tác Tiến bộ Y tế tại Việt Nam nhận định.

Nhận thấy hệ thống y tế sẽ sớm bị quá tải ngay cả khi virus chỉ lây lan ở mức độ vừa phải, Việt Nam đã chọn cách phòng dịch từ sớm và tiến hành trên diện rộng.

Ngay từ đầu tháng 1, trước khi ghi nhận ca nhiễm virus đầu tiên, chính phủ Việt Nam đã bắt đầu “hành động quyết liệt” để chuẩn bị đối phó với bệnh viêm phổi lạ, khi đó mới khiến 2 người tử vong tại thành phố Vũ Hán, Trung Quốc.

Khi ca nhiễm đầu tiên được xác nhận vào ngày 23/1 là một người đàn ông trở về từ Vũ Hán, kế hoạch ứng phó khẩn cấp của Việt Nam đã được triển khai.

“Họ đã hành động rất nhanh theo cách có vẻ nặng tay vào thời điểm đó, nhưng sau này lại là những biện pháp hiệu quả”, Giáo sư Guy Thwaites, giám đốc Đơn vị Nghiên cứu Lâm sàng Đại học Oxford tại TP HCM, nhận định.

Theo BBC, Việt Nam đã nhanh chóng triển khai những biện pháp mà các nước khác sẽ phải mất nhiều tháng mới có thể thực hiện, từ hạn chế nhập cảnh, giám sát chặt chẽ, cho tới đóng cửa biên giới với Trung Quốc và tăng cường các điểm kiểm tra sức khỏe tại các cửa khẩu và những khu vực có nguy cơ lây nhiễm cao.

Các trường học cũng đóng cửa từ kỳ nghỉ Tết Nguyên đán cuối tháng 1 cho tới giữa tháng 5. Một chiến dịch truy vết các trường hợp tiếp xúc với người nhiễm virus trên quy mô lớn và cần nhiều nhân lực cũng được triển khai.

“Đây là đất nước từng đối phó với nhiều dịch bệnh trước đây”, Giáo sư Thwaites nói, đề cập tới dịch SARS năm 2003, cúm gia cầm năm 2010 và các đợt dịch sởi, sốt xuất huyết trên diện rộng tại Việt Nam.

“Chính phủ và người dân (Việt Nam) đã quá quen với việc ứng phó với các dịch bệnh truyền nhiễm và rất coi trọng việc này, có lẽ coi trọng hơn nhiều so với những nước giàu có khác. Họ biết cách làm thế nào để ứng phó với các dịch bệnh”, Giáo sư Thwaites nói thêm.

Đến giữa tháng 3, tất cả những người nhập cảnh vào Việt Nam, và bất kỳ ai có tiếp xúc với các ca nhiễm, đều được đưa vào các cơ sở cách ly trong 14 ngày. Phần lớn chi phí sẽ do chính phủ trả.

Phòng trước các ca nhiễm không triệu chứng

Việt Nam cách ly toàn bộ những người từ nước ngoài trở về trong 14 ngày. (Ảnh: BBC).

Theo Giáo sư Thwaites, chiến lược cách ly trên quy mô lớn đóng vai trò then chốt vì có nhiều bằng chứng cho thấy một nửa số ca nhiễm không phát triệu chứng.

Tất cả những người cách ly đều được xét nghiệm, dù họ có ốm hay không. Ông Thwaites ước tính khoảng 40% số ca nhiễm tại Việt Nam sẽ không biết họ bị mắc bệnh nếu không nhờ xét nghiệm.

“Nếu số ca nhiễm không phát triệu chứng đạt đến cấp độ như vậy, cách duy nhất có thể làm để kiểm soát dịch là làm như những gì Việt Nam đã làm. Trừ khi cách ly những người đó, nếu không họ sẽ vẫn đi lại và lây nhiễm virus”, Giáo sư Thwaites cho biết thêm.

Theo BBC, chiến lược này đã góp phần lý giải việc Việt Nam không ghi nhận bất kỳ ca tử vong nào vì Covid-19 tính đến thời điểm hiện tại.

Phần lớn những người trở về Việt Nam là các sinh viên, khách du lịch hoặc những người đi công tác. Họ chủ yếu là những người trẻ và khỏe mạnh, do vậy có khả năng chống chọi tốt với virus và cũng ít có nguy cơ lây bệnh cho những người thân lớn tuổi. Theo đó, hệ thống y tế có thể tập trung nguồn lực vào một vài ca bệnh nguy kịch.

BBC cho biết Việt Nam không phong tỏa toàn bộ đất nước, mà chỉ cách ly một số ổ dịch mới xuất hiện.

Hồi tháng 2, sau khi xuất hiện các ca nhiễm ở Sơn Lôi, hơn 10.000 người dân sống trong khu vực này đã bị cách ly. Lệnh cách ly cũng được áp dụng với 11.000 người dân tại Hạ Lôi và các nhân viên cũng như y bác sĩ tại bệnh viện Bạch Mai ở Hà Nội.

Không ai được phép ra vào khu vực cách ly cho đến khi 2 tuần trôi qua và không xuất hiện ca nhiễm mới. Chiến lược phong tỏa khoanh vùng cho phép Việt Nam không cần xét nghiệm trên quy mô lớn, theo BBC.

“Ban đầu đây có vẻ là một chiến lược có rủi ro cao. Nhưng rốt cuộc mọi chuyện vẫn hoàn toàn ổn, vì họ có thể cách ly và duy trì việc kiểm soát toàn diện các ca nhiễm”, Giáo sư Thwaites nhận định.

Thông điệp tuyên truyền rõ ràng

Một học sinh tiểu học được đo nhiệt độ cơ thể khi quay trở lại trường học ở TP HCM ngày 11/5. (Ảnh: Reuters).

Tiến sĩ Pollack cho rằng chính phủ Việt Nam đã “làm rất tốt việc tuyên truyền cho người dân” về việc cần phải làm gì để phòng chống dịch.

Các tin nhắn thường xuyên được gửi tới toàn bộ điện thoại của người dân ngay từ giai đoạn dịch mới bùng phát để khuyến cáo mọi người cách tự bảo vệ bản thân.

Theo Tiến sĩ Pollack, Việt Nam đã tạo được tâm lý “cả xã hội cùng nhau chung tay đánh bại kẻ thù” Covid-19. Ông Pollack cho rằng người dân Việt Nam đồng lòng tuân thủ theo chỉ đạo của chính phủ vì họ “thấy rằng họ đang làm tất cả những gì có thể làm được và gặt hái được thành công” và chính phủ cũng “đang làm mọi cách để bảo vệ người dân”.

Số liệu đáng tin cậy

BBC đưa tin các số liệu về Covid-19 do chính phủ Việt Nam công bố thấp tới mức nhiều người nghi ngờ liệu các con số này có chính xác hay không. Tuy nhiên, cả giới ngoại giao và y tế đều nhất trí cao rằng, không có lý do gì để đặt nghi vấn về vấn đề này.

Nhóm của Giáo sư Thwaites đã có mặt tại bệnh viện chuyên về dịch bệnh truyền nhiễm ở Việt Nam. Ông Thwaites cho biết nếu có các ca nhiễm không được báo cáo, không được chẩn đoán hoặc bị bỏ sót, “chúng tôi đáng lẽ phải nhìn thấy ngay tại khu điều trị, nhưng chúng tôi không thấy gì cả”.

Nhóm của Giáo sư Thwaites cũng tiến hành gần 20.000 xét nghiệm và nhận thấy kết quả trùng khớp với dữ liệu được chính phủ Việt Nam chia sẻ.

Theo Giáo sư Thwaites, chiến lược chống dịch được áp dụng tại Việt Nam có thể khó áp dụng tại những nước đang chứng kiến tình trạng lây nhiễm trên diện rộng. Tuy nhiên đối với một vài nước, họ vẫn có thể “rút ra bài học” từ Việt Nam.