Thời gian qua, tình trạng mất trộm các nguyên vật liệu, thiết bị hạ tầng ở các dự án công trình giao thông khu vực phía Nam liên tiếp diễn ra với mức độ ngày càng phức tạp. Ngoài thiệt hại vật chất hàng chục tỷ đồng, hiện tượng trộm cắp ảnh hưởng nhiều tới tiến độ, chất lượng công trình khi đang trong quá trình xây dựng.
Cách đây 2 tuần, Ban điều hành gói thầu xây dựng J2 của Dự án Cao tốc Bến Lức - Long Thành (đi qua Long An, TP HCM và Đồng Nai) thông báo, dự án bị trộm nhiều tấm chống lóa, lưới chắn rác, hệ thống điện. Tổng thiệt hại của những vật liệu này lên tới 11 tỷ đồng.
Cụ thể, đơn vị thi công cho biết, đường dây cáp điện chiếu sáng trên cầu Sông Chà (địa bàn huyện Cần Giờ, TP HCM) bị mất hơn 80% chiều dài. Công trình cũng bị mất 57 tấm lưới chống chói trong tổng 76 tấm; 10 cột chống chói bị tháo dỡ trong tổng 28 cột trên mặt cầu… Đơn vị cũng cho biết gói thầu này hoàn thành từ năm 2017 nhưng chưa nghiệm thu và bàn giao. Thời gian qua, khu vực này luôn có bảo vệ túc trực 24/24h nhưng vẫn bị mất trộm do địa hình phức tạp, chiều dài đường lớn và đêm tối, mưa gió.
Được biết, dự án xây dựng tuyến cao tốc Bến Lức - Long Thành dài 57km, khởi công năm 2014 và dự kiến hoàn thành năm 2018 nhưng hiện nay bị chậm tiến độ, mới hoàn thành khoảng 80% khối lượng công việc. Nhiều gói thầu đã bị tạm ngừng thi công từ năm 2019 tới nay khiến chi phí bảo quản, duy trì, giữ gìn máy móc, nguyên vật liệu là rất lớn.
Cũng bị mất trộm những vật liệu là dự án xây dựng cầu Thủ Thiêm 2 (Quận 1, TP HCM) khi vừa tổ chức lễ khánh thành. Theo đó, hàng chục nắp cống ngăn rác, thoát nước trên mặt cầu bỗng nhiên “không cánh mà bay”.
Trước đó, cuối năm 2020, tình trạng mất cắp vật tư xảy ra liên tục tại các công trường thuộc Dự án ngăn triều chống ngập trị giá gần 10.000 tỷ đồng do Tập đoàn Trung Nam làm chủ đầu tư.
Theo đại diện chủ đầu tư, lợi dụng lúc dự án ngăn triều chống ngập đang tạm ngừng thi công, kẻ gian đã đột nhập rút trộm 3.800 lít dầu thủy lực tại 3 trụ Pin của cống ngăn triều Phú Xuân (địa bàn Quận 7), giá trị khoảng 200 triệu đồng.
Trong khi vụ việc đang được công an vào cuộc điều tra thì cũng tại dự án này tiếp tục phát hiện nhóm đối tượng sử dụng ghe máy lấy cắp sắt thép, đá ở khu vực thi công cống Mương Chuối (huyện Nhà Bè). Tổng thiệt hại được cơ quan chức năng xác định gần 250 triệu đồng.
Tuy nhiên, vụ việc khiến nhiều người bàng hoàng nhất chính là mất trộm hàng chục nghìn chiếc kẹp ray ở đường ray Dự án Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên. Cụ thể, tại gói thầu CP3, trong lần kiểm tra công trường vào đầu tháng 5, nhà thầu đã phát hiện bị mất trộm hơn 13.000 chiếc kẹp ray trong tổng số hơn 20.000 chiếc được thiết kế. Khóa kẹp ray này được dùng để cố định, liên kết các thanh ray và thanh nối tà vẹt.
Theo nhà thầu, đơn vị này bắt đầu thi công xây dựng đường ray từ tháng 12/2020 đến tháng 2/2021. Thời điểm này, các khóa kẹp ray đã được thiết lập hoàn chỉnh. Từ tháng 11/2021 đến tháng 5/2022, nhà thầu không còn làm việc ở khu vực thi công và vận hành thiết bị đường sắt nhưng các đơn vị khác vẫn làm việc tại đây.
Đại diện Ban quản lý đường sắt đô thị TP HCM cho biết, cơ quan này đã báo cáo, làm đơn gửi tới Công an TP HCM cũng như Công an TP Thủ Đức đề nghị phối hợp điều tra, truy tìm các đối tượng trộm cắp. Do dự án Metro lần đầu tiên thi công ở TP HCM nên có tính đặc thù cao, các vật liệu đã sử dụng cho dự án gần như không sử dụng ở nơi nào khác và việc mua để thay thế, thi công lắp ráp lại cũng hết sức tốn kém, mất thời gian.
Theo ông Nguyễn Văn Quang (41 tuổi) - trú tại TP Thủ Đức thì tình trạng trộm cắp nói chung và trộm cắp vật liệu công trình, nhất là sắt thép diễn ra khá phức tạp ở khu vực này. Do nơi này là địa bàn giáp ranh với tỉnh Bình Dương, an ninh trật tự phức tạp, các đối tượng thường lợi dụng trời mưa, đêm tối để thực hiện ý đồ trộm cắp.
Trao đổi riêng với chúng tôi, một lãnh đạo Công an TP Thủ Đức cho biết, đã nhận được thông tin về vụ việc mất trộm vật liệu của Dự án Metro trên địa bàn và đang phối hợp với các đơn vị liên quan truy tìm tung tích vật liệu và đối tượng thực hiện hành vi này theo đúng quy định của pháp luật.
Tình trạng mất trộm vật tư, thiết bị công trình xây dựng không mới nhưng hiện nay bất ngờ “bùng phát” trên địa bàn TP HCM do nhiều nguyên nhân. Trong đó có nguyên nhân là công trình xây dựng bị chậm tiến độ khiến cho nhiều hạng mục thi công xong nhưng không bàn giao sử dụng. Trong khi đó nhà thầu cũng có tâm lý lơ là khi thi công hoàn thành khiến cho kẻ gian dễ dàng lợi dụng kẽ hở này để trộm cắp. Và nếu các dự án còn tình trạng chậm trễ kéo dài, khi gói thầu trước hoàn thành nhưng vài năm sau gói thầu bên cạnh chưa thi công thì việc trộm cắp có thể còn tái diễn và phức tạp.