Bảo vệ môi trường, nền tảng của nông thôn mới hiện đại

Ninh Bình đang theo đuổi mô hình phát triển nông thôn, đô thị đan xen, trong đó xây dựng khu dân cư kiểu mẫu được xác định là “mắt xích” quan trọng. Với cách làm sáng tạo, các địa phương đã huy động được sức dân, khơi dậy tinh thần tự quản, tạo nên những không gian sống vừa hiện đại vừa đậm nét truyền thống. Những tuyến đường được chỉnh trang, hệ thống chiếu sáng đồng bộ và cảnh quan được chăm chút đã góp phần hình thành chuẩn mực mới cho khu dân cư văn minh, an toàn.

Tại xã Khánh Thiện, xóm 4 được xem là hình mẫu tiêu biểu trong phong trào xây dựng khu dân cư kiểu mẫu. Những con đường đất từng lầy lội mùa mưa nay đã được đổ nhựa phẳng lỳ, vừa thuận tiện cho đi lại vừa tạo nên vẻ đẹp hiện đại cho thôn xóm. Ban Công tác Mặt trận xóm cùng các đoàn thể đã kiên trì vận động người dân giữ gìn vệ sinh, trồng cây xanh, hoa ven đường và duy trì nếp sống văn minh trong sinh hoạt hàng ngày. Trong đó, điểm nhấn nổi bật là tuyến đường ven sông Đáy dài gần 2 km, nay trở thành “con đường hoa” rực rỡ do chính bà con chung sức chỉnh trang. Nơi đây không chỉ là điểm tham quan của du khách, mà còn là minh chứng sinh động về tinh thần cộng đồng, về khả năng biến những giá trị bình dị thành hình ảnh đẹp của quê hương. Qua đó, phong trào “Nhà sạch, vườn đẹp” đã lan tỏa mạnh mẽ, giúp 80% hộ dân được công nhận đạt chuẩn. Nhiều hộ còn kết hợp cải tạo vườn, trồng cây ăn quả, phát triển các sản phẩm địa phương, góp phần tăng thu nhập.

Sự tham gia tích cực của người dân cũng là điểm tựa giúp các địa phương duy trì cảnh quan sạch đẹp. Những tuyến đường hoa, mô hình phân loại rác thải, vệ sinh môi trường định kỳ hay sự vào cuộc của các tổ tự quản, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên đã hình thành lối sống văn minh, gắn kết cộng đồng. Tại phường Yên Sơn, mỗi khu dân cư kiểu mẫu lại gắn với sản phẩm OCOP đặc trưng như dưa lưới nhà màng, tinh bột nghệ, ổi Đài Loan, mật ong… tạo nguồn thu ổn định và củng cố thương hiệu nông sản địa phương. Trong khi đó, xóm Tân Phong, xã Giao Ninh, mô hình nông thôn mới thông minh được triển khai thí điểm với mạng lưới camera phủ rộng và kết nối trực tiếp về nhà văn hóa, hỗ trợ lực lượng cơ sở theo dõi, xử lý kịp thời các tình huống. Việc ứng dụng công nghệ đã mở ra hướng đi mới trong quản lý cộng đồng, tạo cảm giác an toàn và nâng cao niềm tin của người dân.

Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, các địa phương trên địa bàn tỉnh Ninh Bình tập trung hoàn thiện bộ máy và đẩy mạnh xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Giai đoạn 2026–2030, tỉnh Ninh Bình đặt mục tiêu phát triển nông thôn gắn với đô thị hóa, tiến tới trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Trong định hướng này, nông thôn mới được coi là nền tảng giúp kiến tạo không gian đô thị văn hóa, hiện đại nhưng vẫn giữ gìn được bản sắc. Để đạt được mục tiêu đó, tiêu chí môi trường là trụ cột quan trọng của tiến trình xây dựng khu dân cư kiểu mẫu. Các mô hình “Ngõ phố xanh – sạch – đẹp”, “Xử lý rác bằng men vi sinh tại hộ”, “Tuyến đường hoa”… không chỉ tạo cảnh quan hấp dẫn mà còn giảm thiểu tác động đến môi trường, nâng cao chất lượng sống. Phong trào này góp phần thúc đẩy tiêu dùng bền vững, bảo tồn nét văn hóa vùng miền và lan tỏa lối sống xanh trong từng gia đình, từng khu dân cư. Bên cạnh đó, các địa phương trên địa bàn tỉnh còn chú trọng khai thác tiềm năng địa phương để phát triển kinh tế xanh, du lịch sinh thái, làng nghề và kinh tế tuần hoàn. Đây là cũng những lĩnh vực tạo đột phá, giúp nông thôn phát triển mạnh mẽ nhưng vẫn thân thiện với môi trường

Với sự đồng lòng của nhân dân và quyết tâm của chính quyền, phong trào xây dựng khu dân cư kiểu mẫu chính là “chìa khóa” để Ninh Bình hiện thực hóa mục tiêu xây dựng nông thôn mới bền vững, gắn với đô thị văn minh trong tương lai.