Bảo vệ môi trường từ những mô hình tự quản

Năm 2019, xã Dương Quang (TP Bắc Kạn) chính thức cán đích nông thôn mới, tuy nhiên tình trạng rác thải, nước thải chưa được xử lý triệt để còn ảnh hưởng đến môi trường sống. Nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong công tác bảo vệ môi trường, năm 2023, Ủy ban MTTQ TP Bắc Kạn đã triển khai xây dựng mô hình “Khu dân cư bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu” thôn Phặc Tràng trước khi triển khai nhân rộng tại các khu dân cư trên địa bàn xã Dương Quang.

Với vai trò chủ trì hiệp thương, Ủy ban MTTQ xã phân công trách nhiệm cho từng tổ chức thành viên triển khai các phần việc cụ thể như Hội phụ nữ, Đoàn thanh niên đã vận động đoàn viên, hội viên xây dựng mô hình “Đoạn đường tự quản”, “tuyến đường hoa”; hội Nông dân triển khai mô hình “Sạch nhà, tốt ruộng”. Song song với đó Ủy ban MTTQ xã cũng chỉ đạo Ban Công tác Mặt trận các thôn tuyên truyền các nội dung về công tác bảo vệ môi trường, tổ chức cho các hộ dân ký cam kết bảo vệ môi trường, tổ chức sản xuất, kinh doanh an toàn thực phẩm.

Sau 2 năm triển khai, mô hình “Khu dân cư bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu” đã được nhân rộng tại hầu khắp các khu dân cư trên địa bàn xã Dương Quang. Định kỳ hàng tháng, người dân trong các khu dân cư cùng tham gia tổng vệ sinh làm sạch đường làng ngõ xóm, khơi thông cống rãnh để góp phần giữ gìn môi trường sống xanh, sạch, đẹp. Hiện tỷ lệ thu gom, xử lý rác thải của xã đã đạt trên 80%. Các cơ sở sản xuất, kinh doanh, các hộ chăn nuôi cơ bản đều thực hiện tốt quy định vệ sinh môi trường.

Cùng với mô hình “Khu dân cư bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu”, Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Kạn cũng đã triển khai xây dựng mô hình “Xã hoạt động tự quản bảo vệ môi trường” tại xã Quảng Khê, huyện Ba Bể. Đến nay, 11/11 khu dân cư trên địa bàn xã đã tổ chức cho các hộ dân ký cam kết bảo vệ môi trường. Tại các các khu dân cư, MTTQ đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực như vận động người dân tổng vệ sinh đường làng ngõ xóm, trồng hoa, hàng rào xanh để hình thành các đoạn đường “sáng, xanh, sạch, đẹp”. Nhiều mô hình sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường được duy trì và nhân rộng, như trồng cây phủ xanh đất trống đồi trọc, thu gom các loại phân chuồng ủ phân để bón cây trồng, phân loại xử lý bao bì các loại thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp.

Bà Đỗ Thị Minh Hoa - Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Kạn khẳng định, qua thực tiễn, các mô hình tự quản đã mang lại những hiệu ứng tích cực, góp phần làm thay đổi hành vi, nâng cao ý thức và trách nhiệm của mỗi người dân trong công tác bảo vệ môi trường. Đến nay, nội dung bảo vệ môi trường đã được cụ thể hóa và là một trong những tiêu chí để đánh giá xếp loại gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa trong Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Các khu dân cư xây dựng mô hình điểm đã bổ sung nội dung bảo vệ môi trường vào hương ước, quy ước xây dựng khu dân cư văn hóa với 100% các hộ gia đình tại khu dân cư điểm đã ký cam kết thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường.

Hơn 10 năm qua, Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Kạn đã triển khai và xây dựng được khoảng 20 mô hình điểm khu dân cư tự quản bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu. Cùng với đó, MTTQ các cấp đã phối hợp với các tổ chức thành viên triển khai xây dựng được trên 130 mô hình “Xã hoạt động tự quản bảo vệ môi trường", mô hình điểm thu gom, phân loại và xử lý rác thải tại nguồn ở cộng đồng dân cư. Từ những kết quả tích cực này, tỉnh Bắc Kạn đang tiếp tục chỉ đạo Mặt trận các cấp nhân rộng các mô hình tự quản bảo vệ môi trường ở cộng đồng dân cư để gắn kết, huy động sự tham gia đóng góp của người dân vào quá trình xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh của địa phương.