Bảo vệ quyền lợi của người lao động

Nhiều doanh nghiệp vẫn còn nợ đọng BHXH của người lao động.

Hà Nội được đánh giá là địa phương có tỷ lệ nợ đọng Bảo hiểm cho người lao động nhiều nhất. Tính đến hết tháng 3/2017, toàn thành phố có 31.428 doanh nghiệp, chiếm 25,1% nợ đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho người lao động với tổng số tiền lên tới 2.220 tỉ đồng.

Trong đó, các doanh nghiệp nợ đọng kéo dài có xu hướng tăng cao, số nợ từ 3 tháng trở lên là 15.534 đơn vị với số tiền nợ là 1.710 tỉ đồng, tập trung chủ yếu ở các doanh nghiệp quy mô nhỏ và vừa, các đơn vị làm trong lĩnh vực xây dựng, dịch vụ.

Mặc dù các cấp công đoàn Hà Nội đã vào cuộc quyết liệt cùng BHXH trong việc chuẩn bị hồ sơ, kiện ra tòa án những đơn vị, doanh nghiệp nợ BHXH kéo dài nhưng chưa có vụ kiện nào được đem ra xem xét, xử lý.

Trước thực trạng đáng báo động này, LĐLĐ Hà Nội đã chỉ đạo các cấp công đoàn khởi kiện doanh nghiệp nợ đọng BHXH ra tòa. Đến nay, các cấp công đoàn đã tiếp nhận 123 hồ sơ các doanh nghiệp nợ đọng từ cơ quan BHXH để tiến hành khởi kiện, trong đó đã gửi 18 hồ sơ sang tòa án.

Phó Chủ tịch LĐLĐ quận Đống Đa Cao Đắc Trường cho biết, ngay từ những ngày đầu tháng 3 – 2017, LĐLĐ Quận Đống Đa đã khởi kiện 6 doanh nghiệp nợ đọng BHXH.

Trong 6 doanh nghiệp trên, hiện mới chỉ có một doanh nghiệp gửi văn bản tới BHXH quận, LĐLĐ Hà Nội và cam kết lộ trình thanh toán số tiền nợ đọng. 5 doanh nghiệp còn lại tòa án nhân dân đang thụ lý đơn kiện để xem xét theo đúng trình tự, thủ tục quy định.

Đánh giá tổng thể về thực trạng này, ông Mai Đức Chính, Phó chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam cho biết, số tiền doanh nghiệp trốn, nợ đóng BHXH cho người lao động tuy đã giảm, nhưng vẫn ở mức trên 6.000 tỷ đồng, trong đó có khoảng 1.400 tỷ đồng nợ khó đòi vì doanh nghiệp đã phá sản, hoặc chủ doanh nghiệp bỏ trốn.

“Để bảo vệ quyền lợi người lao động, nhiều công đoàn địa phương đã tiến hành khởi kiện các doanh nghiệp trốn, nợ BHXH ra tòa. Tuy nhiên, tòa đã trả lại hồ sơ, hoặc chưa trả lời, vì luật còn “khoảng trống”, vì kiện “không đúng thẩm quyền. Do đó, việc đòi nợ này đang cực kỳ gian nan, khó khăn”, ông Chính nói.

Cũng theo ông Chính, tính đến hết 2-2017, phía BHXH đã chuyển giao 1.177 bộ hồ sơ về các doanh nghiệp đang trốn, nợ đọng BHXH cho Tổng LĐLĐ Việt Nam. Bên cạnh đó, 52 LĐLĐ các tỉnh cũng đã tiếp nhận 1.150 bộ hồ sơ ở địa phương.

Tổng Liên đoàn đã chỉ đạo, hướng dẫn 39 liên đoàn địa phương khởi kiện 77 vụ ra tòa và sắp tới 17 LĐLĐ các tỉnh khác sẽ khởi kiện khoảng 60 vụ nữa.

Trong 77 vụ đã đưa hồ sơ kiện ra tòa thì 17 vụ tòa án trả lại hồ sơ với lý do không thuộc thẩm quyền, hoặc chỉ là tranh chấp về quyền lợi. Tuy nhiên, sau khi công đoàn có động tác khởi kiện thì đã có nhiều doanh nghiệp đem tiền nộp trả BHXH cho người lao động, với tổng số tiền gần 300 tỷ đồng.

Nói về nguyên nhân nợ đọng BHXH, BHYT, ông Mai Đức Chính cho rằng, công tác khai báo lao động thực hiện chưa nghiêm túc. Trong khi đó, lực lượng thanh tra lao động còn mỏng, chế tài xử phạt còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Quan trọng hơn, những thông tin về đóng BHXH chưa được phổ biến cho người lao động.

Để khắc phục tình trạng này, hiện nay Tổng LĐLĐ Việt Nam đã thực hiện một số giải pháp như: Sửa lại các chế tài xử phạt đối với tình trạng trốn đóng, nợ đóng, chậm đóng nếu đơn vị nợ đóng, chậm đóng thì xử phạt hành chính sẽ cao lên còn trốn đóng thì Bộ luật Hình sự sửa đổi sẽ đưa vào chế tài xử phạt, thậm chí có thể xử tù đến 7 năm.

Ngoài ra, Tổng LĐLĐ Việt Nam sẽ đẩy mạnh chương trình phối hợp với BHXH Việt Nam, Bộ LĐ-TB &XH, Thanh tra Chính phủ, UBTƯ MTTQ Việt Nam giám sát việc thực hiện pháp luật tại một số tỉnh, thành phố, một số doanh nghiệp nợ tiền đóng BHXH kéo dài.

“Đặc biệt, năm 2017 thực hiện sự chỉ đạo của Chính phủ, BHXH Việt Nam sẽ công bố, công khai danh sách các đơn vị, doanh nghiệp nợ đóng và đặc biệt là nợ đóng kéo dài trên các phương tiện thông tin đại chúng nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng, hợp pháp cho người lao động. Những doanh nghiệp cố tình vi phạm thì công đoàn các cấp có thể khởi kiện ra tòa”, ông Chính nhấn mạnh.