Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dễ bị tổn thương

Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, có ý kiến đề nghị bổ sung quy định bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (NTD) trong sử dụng dịch vụ công.

Về vấn đề này, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và môi trường nhận thấy, dịch vụ công là dịch vụ thiết yếu đối với đời sống kinh tế - xã hội của đất nước, cộng đồng dân cư hoặc bảo đảm quốc phòng, an ninh mà Nhà nước phải tổ chức thực hiện. Do đó, việc cung cấp các dịch vụ công phải tuân thủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy trình thực hiện, bảo đảm quyền và trách nhiệm của bên cung cấp dịch vụ cũng như bên được cung cấp dịch vụ công theo quy định của pháp luật.

“Tiếp thu ý kiến ĐBQH, để làm rõ hơn việc bảo vệ quyền lợi NTD trong sử dụng dịch vụ công, dự thảo luật đã bổ sung quy định tại khoản 10 Điều 4 theo hướng khi sử dụng dịch vụ công NTD được bảo vệ theo quy định của luật này và pháp luật có liên quan. Đồng thời để ngăn chặn việc cung cấp các dịch vụ không bảo đảm chất lượng, dự thảo luật đã bổ sung Điều 35 về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong việc cung cấp dịch vụ bao gồm cả dịch vụ công không đúng nội dung đã đăng ký, thông báo, công bố, giao kết”- ông Huy cho hay.

Về bảo vệ quyền lợi của NTD dễ bị tổn thương, nhiều ý kiến đề nghị bổ sung nhóm người nghèo vào dự thảo luật. Tiếp thu ý kiến ĐBQH, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và môi trường đã bổ sung bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng là người nghèo tại khoản 1 Điều 8 dự thảo luật.

Liên quan đến một số ý kiến đề nghị cần làm rõ hơn nội dung và giải pháp bảo vệ quyền lợi NTD trong giao dịch trên không gian mạng nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng cho các bên tham gia, giữa người bán và người mua, ông Huy cho biết, bảo vệ quyền lợi NTD trong các giao dịch trên không gian mạng là bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp và việc thực thi trách nhiệm của các chủ thể liên quan đối với các giao dịch giữa NTD và tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng. Trong phạm vi luật này, dự thảo luật đã có nhiều quy định cụ thể về bảo vệ quyền lợi NTD đối với các giao dịch giữa NTD và tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng. Dự thảo luật đã quy định về giao dịch trên không gian mạng, giao dịch trên nền tảng số. Theo đó, dự thảo luật đã bổ sung, hoàn thiện nhiều cơ chế để bảo vệ tốt hơn quyền lợi NTD, như quy định về trách nhiệm chung của tổ chức, cá nhân kinh doanh trên không gian mạng; trách nhiệm cụ thể của tổ chức thiết lập, vận hành nền tảng số trung gian; xác thực danh tính tổ chức, cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trên nền tảng số; thực hiện nghĩa vụ nhận ủy quyền của NTD trong quá trình giao dịch trên nền tảng số.

Ngoài ra, theo ông Huy, tại Chương II, dự thảo luật có các quy định về trách nhiệm bảo vệ thông tin của NTD, giao kết, chấm dứt hợp đồng, tiếp nhận và xử lý khiếu nại,trách nhiệm đối với sản phẩm, hàng hóa khuyết tật, dịch vụ không bảo đảm chất lượng, không đúng như công bố. Trên cơ sở ý kiến ĐBQH, dự thảo luật đã bổ sung Điều 40 về trách nhiệm cảnh báo NTD trong các giao dịch trên không gian mạng.

Ông Vũ Hồng Thanh - Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, cần phải bảo vệ quyền lợi của NTD cũng như doanh nghiệp. Trong trường hợp nếu NTD khiếu kiện sai, không đúng thì toà án phải nhanh chóng thực hiện theo thủ tục rút gọn, phán quyết để bảo vệ doanh nghiệp, thương hiệu của doanh nghiệp.

Ông Thanh cũng cho biết, qua tiếp xúc cử tri cho thấy người dân quan tâm đến quy định đối với người nghèo và hộ nghèo là đối tượng mà được ưu tiên sử dụng trong sử dụng các dịch vụ công. Những đối tượng yếu thế muốn được sử dụng dịch vụ công phù hợp với khả năng chi trả và thu nhập, nhất là các đối tượng người nghèo, hộ nghèo, ví như vấn đề giá điện.

“Thời gian qua EVN đang kêu lỗ cho rằng giá điện đang thấp, nhưng đó là thấp đối với các hộ sản xuất kinh doanh. Còn đối với những hộ nghèo thì giá điện vẫn là cao. Do đó phải có chính sách của Nhà nước để hỗ trợ thêm cho các đối tượng người nghèo, hộ nghèo trong các sử dụng dịch vụ công” - ông Thanh bày tỏ.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, khi tập trung bảo vệ quyền lợi NTD thì nghĩa vụ, trách nhiệm được quy định như thế nào để bảo đảm ngang bằng trong quyền và nghĩa vụ bảo vệ. Theo đó, NTD, người sản xuất hay phân phối cũng đều ngang bằng, bình đẳng với nhau trước pháp luật. Về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh với NTD trong các giao dịch trên không gian mạng, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, có những quy định trùng lặp với nghĩa vụ của các tổ chức và cá nhân bán hàng về chi phí tuân thủ pháp luật, tạo thêm gánh nặng không cần thiết. Do đó, cần rà soát lại các điều, khoản về trách nhiệm tổ chức, cá nhân kinh doanh đối với người tiêu dùng.