Bệnh Whitmore không có nguy cơ lây lan thành dịch

Trước đó, Bệnh viện Nhi Thanh Hóa đã thông tin về trường hợp bệnh nhi nhập viện trong tình trạng nguy kịch, suy tuần hoàn hô hấp, thở nấc, nhịp tim không đều... Sau khi tiến hành các xét nghiệm, bệnh nhi được phát hiện các chỉ số về bạch cầu, hồng cầu, định lượng Pro-calcitonin máu... đều tăng cao. Xét nghiệm cấy máu phát hiện bệnh nhi có vi khuẩn gây bệnh Brukholderia Pseudomallei (bệnh Whitmore).

Theo đánh giá ban đầu, bệnh nhi bị viêm phổi nặng, suy gan, suy thận; có bệnh lý kèm theo là tiểu đường và béo phì. Bệnh nhi được điều trị hồi sức tích cực, thở máy, lọc máu, điều trị kháng sinh, điều chỉnh đường huyết. Tuy nhiên, diễn biến bệnh ngày càng nặng. Bệnh nhi tử vong trong tình trạng suy đa tạng, phải lọc máu nhiều lần.

Thực tế, trong nhiều năm qua trên phạm vi cả nước vẫn ghi nhận rải rác các ca bệnh Whitmore và xu hướng gia tăng của căn bệnh này cũng được các chuyên gia ghi nhận. PGS.TS Bùi Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết: “Nếu như trước đây, khoảng 5-10 năm mới có 20 ca mắc Whitmore thì chỉ tính riêng trong năm 2019, Trung tâm đã ghi nhận 20 ca mắc căn bệnh nguy hiểm này”.

Cũng theo PGS.TS Bùi Duy Cường, mặc dù đây là căn bệnh ít gặp nhưng bệnh cảnh thường tiến triển nặng, có tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt ở người mắc bệnh mạn tính. “Bệnh Whitmore, hay tên gọi khác là Melioidosis là một bệnh nhiễm trùng ở người và động vật do vi khuẩn Burkholderia Pseudomallei gây ra. Vi khuẩn này tồn tại tự nhiên trong đất, có thể gây ô nhiễm nguồn nước và lây truyền chủ yếu qua da khi có vết thương hở tiếp xúc trực tiếp với đất, bùn, nước bị nhiễm khuẩn. Bệnh có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng, khó chẩn đoán và có thể tử vong do biến chứng viêm phổi nặng, nhiễm trùng huyết và sốc nhiễm trùng. Những người có bệnh nền (tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch ...) có nguy cơ cao mắc bệnh” – ông Cường cho hay.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, không nên quá hoang mang bởi căn bệnh này không có khả năng lây lan thành dịch. Đặc biệt không nên lo sợ trước tên gọi “vi khuẩn ăn thịt người”, vì đây là cách gọi hoàn toàn không chính xác.

BS Trương Hữu Khanh - nguyên Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh (Bệnh viện Nhi đồng 1 TPHCM) lý giải: “Thật ra là trong y khoa có vi khuẩn được gọi là “vi khuẩn ăn thịt người”, thế nhưng tên của nó là Aeromonas hydrophila. Từ “ăn thịt người “ là do vi khuẩn này có tiết ra 2 độc tố gây thối rữa thịt. Còn bệnh Whitmore là do vi khuẩn B.Pseudomallei xâm nhập vào cơ thể qua da trầy xước là chính. Vi khuẩn từ vết xước đi vào máu gây nhiễm trùng máu hay áp xe hoại tử nhiều cơ quan trong đó có da và vùng da bị bệnh gây loét hoại tử nên bị gọi là “ăn thịt người”. Cách gọi này hoàn toàn không đúng và dễ gây hoang mang cho người dân”.

PGS. TS Đỗ Duy Cường cũng cho rằng: Nói đúng hơn thì Whitmore nên được coi là “kẻ mạo danh”, bởi lẽ bệnh này không có những biểu hiện lâm sàng rõ ràng và thường bị chẩn đoán nhầm sang các bệnh khác như viêm phổi, lao phổi, nhiễm trùng huyết...

Để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh Whitmore, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) khuyến cáo, cần hạn chế tiếp xúc trực tiếp với đất, nước bẩn, đặc biệt tại những nơi bị ô nhiễm nặng. Không tắm gội, bơi, ngụp lặn ở các ao, hồ, sông tại/gần nơi bị ô nhiễm. Sử dụng đồ bảo hộ lao động (giày, ủng, găng tay…) đối với những người thường xuyên việc ngoài trời, tiếp xúc với đất, bùn và nước bẩn.

Đảm bảo vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước và sau khi chế biến thức ăn, trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi đi làm ruộng.

Những người có bệnh tiểu đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễm dịch cần được chăm sóc, bảo vệ các vết thương để ngăn ngừa nhiễm khuẩn. Khi nghi ngờ nhiễm bệnh cần đến cơ sở y tế để được tư vấn, khám phát hiện và điều trị kịp thời…

Hiện chưa có vaccine phòng bệnh Whitmore. Các biện pháp phòng bệnh chủ yếu là đảm bảo vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, sử dụng bảo hộ lao động khi làm việc có tiếp xúc với đất, bùn, nước bị nhiễm khuẩn hoặc trong môi trường không đảm bảo vệ sinh, vệ sinh diệt khuẩn vết rách da, trầy xước hoặc bỏng bị nhiễm bẩn và thực hiện ăn chín, uống chín…