Nhằm hạn chế tình trạng nợ đọng BHXH, BHYT, đồng thời hướng tới mục tiêu 50% lực lượng lao động tham gia BHXH, mới đây cơ quan BHXH đã kí kết quy chế phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam nhằm tuyên truyền, vận động giới chủ sử dụng LĐ nâng cao trách nhiệm về BHXH, BHYT, từ đó đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Liệu sự “bắt tay” này sẽ tạo ra những đột phá trong việc hạn chế tình trạng trốn, nợ BHXH hiện nay?
Nếu doanh nghiệp trốn đóng BHXH, NLĐ sẽ chịu thiệt.
Trên 200 nghìn DN trốn đóng BHXH
Theo thống kê của cơ quan BHXH Việt Nam, hiện cả nước có gần 12 triệu người tham gia BHXH, gần 65 triệu người tham gia BHYT. Những chính sách về BHXH, BHYT đã có những đóng góp quan trọng trong việc thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội. Tuy nhiên, thực trạng DN trốn tránh trách nhiệm, vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT vẫn còn khá lớn và phổ biến.
“Hiện có trên 400 nghìn DN đang hoạt động, tuy nhiên số doanh nghiệp có tham gia BHXH, BHYT mà BHXH Việt Nam đang quản lý chỉ có khoảng gần 200 nghìn đơn vị; số người tham gia BHXH bắt buộc mới chỉ đạt 24,6% lực lượng lao động” - Thứ trưởng, Tổng giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh cho biết.
Cũng theo bà Minh, bên cạnh tình trạng trốn tránh nghĩa vụ đóng BHXH cho NLĐ, thì thực trạng nợ đọng BHXH, BHYT vẫn diễn biến phức tạp, nhiều DN nợ đọng BHXH, BHYT kéo dài, nhiều DN đóng BHXH, BHYT cho người lao động thấp hơn mức lương thực trả, nhiều DN trốn tránh trách nhiệm tham gia BHXH, BHYT,… đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước, làm phương hại đến quyền và lợi ích của NLĐ.
Cụ thể tính đến cuối tháng 8/2015, tổng nợ tiền đóng BHXH, BHYT của các doanh nghiệp đã lên tới 1.132,3 tỷ đồng (tăng 9,8%) so với cùng kỳ năm 2014.
“Tình trạng phổ biến hiện nay là doanh nghiệp cố tình nợ tiền đóng BHXH và khai báo mức đóng bảo hiểm không đúng với mức lương thực trả. Việc doanh nghiệp nợ tiền đóng bảo hiểm hoặc đóng ở mức thấp thì không phải là nợ cơ quan bảo hiểm mà chính là nợ NLĐ, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của nhiều NLĐ khi đến tuổi nghỉ hưu” - Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Minh nhấn mạnh.
Sẽ giảm thiểu được nợ đọng?
Xuất phát từ thực trạng trên, để có thể nắm bắt, quản lý và yêu cầu chủ sử dụng lao động của hơn 200 nghìn DN còn lại thực hiện nghiêm túc quy định của pháp luật về tham gia BHXH, BHYT cho NLĐ. Đồng thời, hướng tới mục tiêu có 50% lực lượng LĐ tham gia BHXH, 35% lực lượng lao động tham gia BH thất nghiệp vào năm 2020 theo tinh thần Nghị quyết 21 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với chính sách BHXH, BHYT, cơ quan BHXH Việt Nam đã chính thức kí kết quy chế phối hợp với VCCI. Mục đích nhằm giảm thiểu, tiến tới ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp nợ đọng BHXH đang nóng bỏng hiện nay. Đồng thời, VCCI cũng sẽ nỗ lực hỗ trợ BHXH Việt Nam trong việc thúc đẩy gia tăng tỷ lệ doanh nghiệp tham gia chính sách bảo hiểm bắt buộc và bảo hiểm thất nghiệp cho NLĐ.
Tại lễ kí kết, Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc khẳng định, VCCI sẽ có trách nhiệm chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thường xuyên theo dõi việc thực hiện Luật BHXH, Luật BHYT và giải quyết các chế độ, chính sách BHXH, BHYT đảm bảo quyền và lợi ích cho NLĐ.
Trước khẳng định của đại diện VCCI, Tổng giám đốc Nguyễn Thị Minh nói: “ Tôi tin tưởng trong giai đoạn tới việc thực hiện chính sách pháp luật về BHXH, BHYT của giới chủ sử dụng lao động sẽ có những bước đột phá mạnh mẽ”.
Còn sớm để có thể khẳng định đây là giải pháp hữu hiệu hạn chế thực trạng nợ đọng BHXH hay không nhưng với số lượng lớn các DN là thành viên việc kí kết quy chế phối hợp giữa BHXH Việt Nam với VCCI được kì vọng sẽ giảm thiểu thực trạng nợ đọng BHXH hiện nay.