Biến thể mới EG.5 có gây lo ngại?

Lây lan nhanh

Theo trang Politico, một biến thể phụ mới lây lan nhanh của virus SARS-CoV-2, có tên gọi chính thức là EG.5 nhưng được các chuyên gia y tế đặt biệt danh là Eris, gần đây đã trở thành chủng phổ biến nhất ở Mỹ, mặc dù nó không gây bệnh nghiêm trọng hoặc gây nguy hiểm ngay lập tức.

Theo ước tính của Cơ quan Kiểm soát và Phòng chống Dịch bệnh Mỹ (CDC), tính đến cuối tuần trước, biến thể EG.5 chiếm khoảng 17% tổng số ca mắc Covid-19 ở Mỹ, khiến nó trở thành chủng bệnh chiếm ưu thế nhất. Con số này tăng so với tỷ lệ khoảng 12% của các ca nhiễm biến thể EG.5 trong số tất cả các chủng theo thống kê vào ngày 22/7.

Sự lây lan mạnh của EG.5 ở Mỹ diễn ra khi nước này thông báo 9.000 người phải nhập viện vì Covid-19 trong tuần cuối cùng của tháng 7, tăng từ khoảng 6.300 vào cuối tháng 6. Nó đã trở nên phổ biến nhất ở Mỹ cũng như các ca bệnh, số lần đến phòng cấp cứu và nhập viện đang tăng lên, mặc dù không có gì cho thấy rằng chủng cụ thể này là nguyên nhân thúc đẩy những sự gia tăng đó.

Biến thể này cũng đã được ghi nhận đang lây lan ở nhiều quốc gia. Ngoài Mỹ, EG.5 đang phát triển nhanh chóng ở Ireland, Pháp, Anh, Nhật Bản và Trung Quốc. Tổ chức Y tế thế giới gần đây đã thêm nó vào danh sách các biến thể đang được theo dõi. Theo Cơ quan An ninh y tế Anh, nước này đã bắt đầu theo dõi EG.5.1 vào tháng 7. Tính đến ngày 20/7, biến thể này chiếm 14,5% các ca nhiễm tại Anh.

Hiểu rõ hơn về EG.5

Mối nguy hiểm từ Covid-19 đã giảm đi đáng kể nhờ các chiến dịch tiêm chủng, nhưng các biến thể mới vẫn tiếp tục phát sinh. EG.5 là một biến thể phụ của Omicron, chính xác hơn, nó được coi là hậu duệ của dòng virus XBB. Sau EG.5, biến thể phụ phổ biến tiếp theo, XBB.1.16, chỉ chiếm hơn 15% trường hợp mới, trong khi XBB.2.23 chiếm khoảng 11%.

EG.5 có vẻ giống như một virus mới hoàn toàn, nhưng thực tế lại không phải vậy, nó là một sản phẩm phụ của dòng tái tổ hợp XBB thuộc họ Omicron, một sự tinh chỉnh khác đối với virus chứ không phải là một bước nhảy vọt về mặt tiến hóa như chủng Omicron ban đầu.

Đến nay, các chuyên gia cho rằng, vẫn chưa có bằng chứng cho thấy EG.5 là nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng số ca nhập viện. Tuy nhiên, EG.5 có khả năng đã phát triển để trở nên dễ lây truyền hơn so với những biến thể tiền nhiệm của nó. Dù vậy, khả năng miễn dịch rộng rãi nhờ sự kết hợp giữa tiêm chủng và những lần nhiễm bệnh trước đây, sẽ giúp hầu hết mọi người an toàn trước EG.5.

Tiến sĩ David Ho - giáo sư vi sinh học và miễn dịch học tại Đại học Columbia - đã thử nghiệm các biến thể này trong phòng thí nghiệm của ông để xem mức độ kháng thuốc của chúng đối với các kháng thể mà chúng ta phải chống lại chúng.

“Cả hai chỉ có khả năng chống lại các kháng thể trung hòa trong huyết thanh của những người bị nhiễm bệnh và được tiêm chủng cao hơn một chút. Về mặt lâm sàng, những biến thể này dường như không gây ra các triệu chứng khác hoặc nghiêm trọng hơn so với các loại virus tiền nhiệm” - Giáo sư Ho cho biết.

Tăng cường miễn dịch

Các nhà dịch tễ học cho rằng, hành vi của con người là động cơ cho sự gia tăng của EG.5. Họ chỉ ra những thứ như nhiệt độ kỷ lục khiến nhiều người ở trong nhà hơn để sử dụng điều hòa, giúp virus lây lan. Du lịch mùa hè cũng là một trong những nguyên nhân...

Một số chuyên gia cho rằng, vẫn có lý do để hy vọng rằng làn sóng ca bệnh này sẽ không đáng phải lo ngại quá nhiều.

Kể từ tháng 6, các quan chức y tế tại Mỹ và nhà sản xuất thuốc đã làm việc hướng tới việc phát triển các mũi vaccine đối phó được với biến thể phụ EG.5, vì nó tồn tại trong họ Omicron. Công chúng sẽ có thể bắt đầu nhận được những mũi vaccine này vào mùa thu.

Tiến sĩ Topol cho biết, bộ vaccine Covid-19 tăng cường được cập nhật vào mùa thu này nhắm vào mục tiêu chống lại biến thể XBB, sẽ rất phù hợp với các biến thể đang lưu hành hiện nay, bao gồm cả EG.5. Ông Topol hy vọng, nó sẽ mang lại khả năng bảo vệ mạnh mẽ (trong trường hợp các cơ quan quản lý có thể kịp thời đưa nó đến tay mọi người).

Về phía các nhà sản xuất vaccine, họ dự kiến sẽ có các mũi tiêm cập nhật trong vài tuần nữa, nhưng Giám đốc CDC Mandy Cohen cho rằng, vaccine cập nhật sẽ chỉ có sẵn vào tháng 10, vì nó sẽ cần được CDC phê duyệt.

Theo Tiến sĩ Topol, vaccine đặc biệt quan trọng đối với những người lớn tuổi và những người có hệ thống miễn dịch yếu vì họ không còn kháng thể đơn dòng hiệu quả để trợ giúp nếu ca bệnh Covid-19 trở nên nghiêm trọng. Vì vậy, không thể trì hoãn việc triển khai vaccine Covid-19 cập nhật.

Các triệu chứng từ biến thể EG.5 không khác với các biến thể trước đó, với những triệu chứng cảm lạnh điển hình như đau họng, sổ mũi, nghẹt mũi, ho và sốt. Tổ chức Y tế Thế giới đã bắt đầu theo dõi EG.5, nhưng chưa xếp nó là một biến thể cần quan tâm hoặc lo ngại.