Hôm nay, hơn 1 triệu thí sinh cả nước bắt đầu làm thủ tục dự Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023. Đây là kỳ thi quan trọng để các em đánh dấu kết thúc giai đoạn học phổ thông; dùng điểm thi để xét tốt nghiệp THPT, đồng thời xét tuyển vào các trường ĐH- CĐ.
Dân gian thường nói “học tài thi phận”, ám chỉ tuy học tập ôn thi chăm chỉ, giỏi giang, nhưng điểm thi không cao là do mất điểm thi oan, lẽ ra là không đáng có và còn tránh được. Những lưu ý sau đây, được coi là lời khuyên cho các sĩ tử và các bậc phụ huynh trước ngày thi:
Thứ nhất: Chuẩn bị chu đáo, tỷ mỷ và với tâm thế tự tin bình tĩnh trước và trong khi làm bài thi
Ngoài cố gắng ôn tập kiến thức của bản thân, sự hỗ trợ, giúp đỡ của các thầy cô và bạn bè, các em cũng cần để ý những việc “vặt”, phi kiến thức khác, trong những thời gian cận kề ngày thi. Giảm cường độ ôn tập nước rút, tránh thức khuya, dạy sớm. Thả lỏng não bộ, vui chơi nhẹ nhàng cùng gia đình, như nghe nhạc, chuyện trò vui vẻ, ấm cúng cùng gia đình. Hãy bớt lo âu hay căng thẳng không cần thiết. Ăn những món ăn ngon, có chất nhưng quen thuộc. Chớ ăn món lạ, món cũ hoặc món ăn dễ bị đau bụng, đi ngoài.
Đêm trước ngày thi, sắp xếp quần áo, đồ dùng học tập (được mang vào phòng thi đúng theo quy định). Mặc quần áo thoáng mát và một chai nước uống. Cùng với gia đình ghi nhớ giờ tập trung vào phòng thi. Nhờ cha mẹ, anh chị chuẩn bị bữa ăn nhẹ cho buổi sáng cũng như kiểm tra, nhắc nhở, lo phương tiện đưa đón và có đầy đủ áo mưa, mũ nón chống nắng khi đi thi. Giữ trạng thái cơ thể thỏa mái, khỏe mạnh, không mệt mỏi. Chợp mắt buổi trưa phải nhờ gia đình căn giờ và đánh thức ngủ dạy. Tuyệt đối không được muộn giờ theo lịch thi đã thông báo cho từng môn thi. Không vì lo lắng về kết quả làm bài bài thi trước không tốt mà buồn chán và làm ảnh hưởng tinh thần cho bài thi sau. Bài này ta làm không hay, bài thi sau sẽ làm hay hơn. Những lời khuyên này nếu thí sinh làm tốt sẽ thành công tới 50 % kết quả của kỳ thi.
Thứ hai: Tham khảo các kỹ năng, thủ thuật làm bài thi
Những căn dặn sau được coi là những nguyên tắc khi làm bài thi, như : Ôn tập kiến thức trong phạm vi quy định của Bộ; phải đọc kỹ đề bài, một lần hoặc hai lần để hồi lại kiến thức trong não bộ, để rồi tìm cách kết nối với nội dung kiến thức trong đề thi. Bình tĩnh và không được mất bình tĩnh hay hoang mang hoảng hốt khi mới nhận và đọc đề thi; Bài làm không nhất làm theo thứ tự đề ra, bài nào hay câu nào đã xác định là dễ thì đánh dấu và làm trước để dành thời gian làm những bài hay câu mà mình chưa thấy hướng giải. Các câu hỏi, bài tập trong đề thi trắc nghiệm thường sắp xếp từ dễ đến khó. Trong 4 mức độ đánh giá kỹ năng, thường đánh giá 3 mức độ đầu là Nhận biết, Hiểu và Vận dụng được cấu trúc ở phần đầu đề thi, còn mức Vận dụng cao ở vị trí cuối đề thi. Dựa theo cấu trúc đề minh họa thi tốt nghiệp THPT của Bộ GDĐT, chúng tôi có phân tích và lưu ý như sau:
Ví dụ: Đề bài thi trắc nghiệm môn Toán.
Có tất cả 50 câu hỏi trắc nghiệm, trong đó có các câu từ số 1 tới số 35 là các câu ở mức độ 1,2 và 3 có mức độ dễ, vừa phải nhằm kiểm tra học sinh về kiến thức cơ bản của môn toán. Thí sinh cần tranh thủ giải quyết nhanh và dứt điểm các câu hỏi này trước hết. Các câu hỏi từ 36 tới số 50 là ở mức độ 4, cần thí sinh có tư duy cao hơn, cần kết hợp bước tự luận mới có thể tìm ra đáp số đúng. Đặc biệt 5 câu cuối cùng khó dành cho thí sinh muốn đạt điểm tối đa. Các em có thể phân chia thời gian tối đa làm bài cho câu dễ là 1 phút, trung bình 2 phút, khó 3 phút và rất khó 5 phút.
Ví dụ: Đề bài thi tự luận môn Ngữ văn.
Phần đầu của đề bài, thông thường kiểm tra khả năng đọc hiểu của thí sinh, do đó các em cần đọc kỹ vài lần và từ đó phân bố thời gian làm bài trước so với các phần sau của đề thi. Phần nghị luận phân chia thang điểm tới 7 điểm, trong đó nghị luận xã hội 3 điểm và nghị luận văn học là 5 điểm. Thí sinh phải lập dàn bài với đầy đủ các cấu trúc để làm bài phần nghị luận, nhằm đảm bảo bài làm đúng trọng tâm, không lạc đề và phân bổ thời gian cũng như số lượng từ cho từng dàn ý hợp lý, vừa đủ. Trong dàn ý thí sinh cần có giai đoạn nháp bài như, phân tích ý nào, nội dung gì và dẫn chứng cụ thể ở đâu . . . Phần liên hệ cần linh hoạt đưa ra quan điểm cá nhân của mình nhưng phải đúng luật và phù hợp với văn hóa, đạo đức của thế hệ trẻ và của người Việt.
Chúc các thí sinh bình tĩnh, tự tin để thành công trong suốt quá trình chinh phục Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023.