Bộ luật Tố tụng dân sự (năm 2015) cần sửa đổi, bổ sung sát hơn với thực tiễn xét xử

Tại Hội thảo, GS.TS Đỗ Văn Đại – Phó Hiệu trưởng trường Đại học Luật TPHCM cho biết, về khía cạnh thực thi Bộ luật Tố tụng Dân sự (TTDS, năm 2015) sau gần 10 năm điều chỉnh, một số quy định đã bộc lộ những hạn chế cần được hoàn thiện, đặc biệt đặt trong bối cảnh về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền trong giai đoạn mới theo Nghị quyết số 27-NQ/TW.

Cũng theo GS.TS Đỗ Văn Đại, việc hoàn thiện cơ chế để khắc phục tình trạng quan hệ giữa các cấp tòa án là quan hệ hành chính, bảo đảm độc lập giữa các cấp xét xử và độc lập của thẩm phán, hội thẩm khi xét xử. Đồng thời, phân định rõ nhiệm vụ xét xử sơ thẩm, xét xử phúc thẩm, xét lại bản án, quyết định theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm; xây dựng tòa án điện tử; xác định thẩm quyền của tòa án để thực hiện đầy đủ, đúng đắn quyền tư pháp là nhiệm vụ và giải pháp được khẳng định trong Nghị quyết số 27-NQ/TW.

Trình bày tham luận “Sự cần thiết của việc sửa đổi, bổ sung Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015”, ThS Nguyễn Đức Phước, công tác tại TAND Quận Bình Tân (TPHCM) đã đưa ra những bất cập của Bộ luật TTDS (năm 2015), trong đó có những quy định không theo kịp yêu cầu của đời sống xã hội. Chẳng hạn, thẩm quyền xét xử của Tòa án chưa hợp lý; quy định về chứng cứ, chứng minh chưa bảo đảm toàn diện nguyên tắc tranh tụng; thủ tục tố tụng còn bộc lộ những hạn chế cần được hoàn thiện,...

Bằng kinh nghiệm thực tiễn, Thẩm phán Phan Thanh Tùng, công tác tại TAND Cấp cao tại TPHCM cũng đã đưa ra các khảo sát số liệu thống kê việc xét xử của toàn ngành tòa án về các ảnh hưởng đến kết quả xét xử, sự quan trọng của chứng cứ. Qua đó, tác giả cho thấy sự cần thiết của việc xây dựng một Bộ luật về chứng cứ để làm “Cơ sở pháp lý” bảo đảm cho sự đúng/sai theo luật định khi xét xử vụ án nhằm nâng cao chất lượng xét xử các vụ án dân sự.

Một số ý kiến tại hội thảo cũng chỉ ra việc xác định chính xác thẩm quyền của tòa án theo lãnh thổ không chỉ có ý nghĩa đối với đương sự mà còn có ý nghĩa đối với tòa án. Mặc dù vậy, qua thực tiễn xét xử cho thấy Bộ luật TTDS (năm 2015) đã và đang phát sinh không ít bất cập. Điều đó đã khiến công tác xét xử gặp nhiều khó khăn, bất cập.